Güvenlik Konseyi'nin 13 Üyesinin Amerika'nın Talebine Ret Cevabı

Amerika İran'a karşı silah yaptırımlarının uzatılması yönünde Güvenlik Konseyi'ndeki başarısızlığının ardından şimdi de pasif bir yaklaşım içerisinde BMT'nın İran'a karşı yaptırımlarının otomatikman geri dönmesini sağlayan tetik mekanizmasına baş vurdu. Amerika'nın bu talebi ise Güvenlik Konseyi'nin salt çoğunluğu tarafından karşı çıkılmıştır.

 Amerika'nın BMT Güvenlik Konseyi'ne BERCAM nükleer anlaşması ve 2231 kararı uyarıca  ortadan kaldırılan  yaptırımların  geri getirilmesi talebinin ardından  dört daimi üye ve 9 geçici üye olmak üzere toplam 13 Güvenlik Konseyi üyesi  Amerika'nın talebinin hiçbir yasal dayanağı olmadığını belirttiler.  Rusya, Çin, Fransa, Britanya ve Almanya gibi ülkeler ise Washington'un tek yanlı yaklaşımları ve başına buyruk siyasetlerine karşı olduklarını belirterek   BERCAM nükleer anlaşmasının çok taraflı ve uluslararası bir mesele olduğunu belirttiler. 

Burada önemli olan mesele Trump hükümetinin  Amerika dışişleri bakanı Mike Pompeo'nun  Amerika'ya karşı çıkacak ülkeler hususundaki tehditlerinin ardından    herkesin geri çekileceğini zannetmesi idi. 

 Buna rağmen Washington'un bu zannının tamamen yanlış olduğu ortaya çıktı.  Güvenlik Konseyi'ne üye geçici küçük ülkeler bile  bu hususta Amerika'ya karşı durdular.  Güney Afrika, Tunus, Nijer, Saint Vincent ve Grenadinler ve Vietnam gibi ülkeler bile Güvenlik Konseyi'ne mektup yazarak  Amerika'nın İran'a yönelik talebinin yasal koşullar çerçevesinde olmadığını belirttiler.    Bu beş ülkeden dördü ise ortak bir mektup yazarak şu ifadelerde bulundular:" Amerika BERCAM anlaşmasından çıkışını onaylayıp bu anlaşmadaki mekanizmalardan çıkıp bu sürece katılmayarak   tetik mekanizmasına baş vuracak yetkisini kaybetmiştir. "

Amerikalı siyasi  analist  Daniel De Petris ise şöyle diyor:"  Amerika'nın dış siyasetinin  kısa görüşlülüğü,  BMT ve İran hususunda  göze çarpmaktadır.  Amerika isteseydi tetik mekanizmasını  çalıştırabilirdi ancak  bunun için  2018'de  BERCAM anlaşmasından çıkmamalı idi. "

Bu süreç küçük ülkelerin bile artık  Amerika'nın tehditlerinden korkmadığını ve İran'a karşı taleplerin yasa dışı olduğunu savunduklarını gösteriyor.  Gerçekte Trump'ın tek taraflı siyasetleri ve uluslararası topluma zarar veren girişimler Amerika'ya yönelik eleştirileri arttırmıştır.   Amerika'nın Paris İklim Anlaşmasından çıkması ve de BERCAM nükleer anlaşmasını  Mayıs 2018'de tek taraflı ve başına buyruk bir şekilde terk etmesi   rakipleri ve ortakları dahil uluslararası toplumun olumsuz tepkilerine yol açan  tepki çekici girişimlerden olmuştur.   Buna rağmen  BERCAM nükleer anlaşması hususunda Amerika ve uluslararası toplumun bu karşılaşması  zirveye ulaşmıştır. 

Görünen o ki Washington yine de Güvenlik Konseyi'ndeki yenilgisinden ders almamış ve yine de  bu konseyi denemeye çalışmıştır.  Amerika dışişleri bakanı Mike Pompeo ise  Perşembe günü  BMT'ndan resmi olarak  Güvenlik Konseyince kaldırılan  yaptırım kararlarının tekrar İran'a tetik mekanizması çerçevesinde hayata geçirilmesini talep etti. Buna rağmen Trump hükümetinin bu girişiminin sonucu ve vizyonu şimdiden bellidir.  New York Times gazetesi ise  " Amerika İran'ı Tecride Sürüklemesi Yerine  Kendisi Kapıların Arkasında Kaldı" başlıklı analizinde ise şu ifadelere yer verdi: "  Amerika düşmanları ve ortakları hep beraber  Trump hükümetinin İran'a yönelik yaptırımların uygulanması talebine karşı durdular ve potansiyel olarak  Amerika'nın küresel gücünü zayıflattılar.  

Amerika dışişleri bakanlığındaki  istifa etmiş İran özel temsilcisi  Brian Hook ise şöyle bir iddiada bulunmuştur:"  Washington İran'a karşı yaptırımları geri getirmek için kimsenin iznine bağlı kalmayacaktır...  Diğer ülkelerin karşı çıkmaları veya  destekleri  Washington'un kararını etkilemeyecektir. "

Bu içi boş iddiaya rağmen  Pompeo'nun İran'a karşı talebine karşılık  Rusya, Çin, Britanya, Fransa, Almanya ve Belçika ve diğer aşamalarda da Güvenlik Konseyi'nin Dominik Cumhuriyeti hariç üyeleri   Güvenlik Konseyi'ne yazdıkları mektuplarda   Amerika'nın bu girişiminin  yasal dayanağı olmadığını ve geçerli olmadığını belirtmişlerdir.  Böylece  şimdiye dek  Güvenlik Konseyi'nin dört daimi üyesi ve 7  geçici üyesi  açık bir şekilde Amerika'nın bu talebine karşı çıkmışlardır. 

Amerika dış ilişkiler konseyi başkanı Richard Haas ise  şöyle bir Tweet paylaştı:"  BERCAM nükleer anlaşmasından çıkıp da ardından avantajlarını aramak mümkün değildir.  Önce Amerika sloganı  aslında  Yalnız Amerika  sloganına  dönüşmüştür. Dış siyasetteki  tek yanlılık siyaseti ise İran'ı tecride sürüklemekten ziyade Amerika'yı tecride götürmüştür.