Borell açısından, AB’nin önerisine İran’ın mantıklı cevabı
AB dış politika yetkilisi Josep Borrell, İran'ın AB'nin nükleer anlaşmayı canlandırma önerisine verdiği yanıtı makul olarak değerlendirdi. Borell, “Teklifimizi sunduktan sonra İran'dan makul olduğunu düşündüğüm bir yanıt aldık” dedi.
Borell İspanya’da bir seminerde, “İran'ın yanıtı Amerika'ya iletildiğini ve Washington’un hala yanıt vermediğini” söyledi. Borell hala Amerika’nın cevabını beklediklerine değinerek, şöyle devam etti: Bu yanıtın müzakere sürecini tamamlamamıza izin vereceğini umuyoruz. Bu konuda umutluyuz, ancak sizi bu konuda temin edemeyiz.
Viyana'daki yaptırımların iptali görüşmelerinin koordinatörü Borrell, İran'ın Amerika’nın nükleer anlaşmaya dönüşüne ilişkin önerisine verdiği cevabın mantıklı olduğunu vurguladı. İran’ın, isteklerine karşı nükleer anlaşma metnini tekrar uygulanacağına dair açıklaması, Amerika ve Avrupalı müttefiklerinin bile Tahran’ın Viyana müzakerelerinde akıllı ve mantıklı bir tutum izlediğini itiraf etmelerine sebep olmuştur.
Hal bu ki Mayıs 2018’de BERCAM nükleer anlaşmadan illegal çekilen taraf olan Amerika, Joe Biden’in tüm vaatlerine rağmen AB’nin birkaç gün önce sunduğu önerisine İran gibi birkaç gün içinde yanıt vermekten kaçınıyor. Washington'un bahanesi, Tahran'ın tepkisini kapsamlı bir şekilde gözden geçirmek ve ortaklarıyla, özellikle İsrail ve Avrupa tarafı ile istişare etmektir.
Aslında eski ABD Başkanı Donald Trump'ın BERCAM’dan çekilmesinin önemli nedenlerinden biri de Siyonist rejimin ve Amerika'daki lobisinin baskısıydı. Siyonist rejimin Başbakanı Yair Lapid de dahil olmak üzere Tel Aviv'in üst düzey yetkilileri, İran'ın ABD'den taleplerini kabul etmeye ve Washington'un BERCAM’a dönmesine karşı olduklarını açıkladılar.
Geçen Perşembe günü Lapid, Avrupa Birliği'nin BERCAM’a dönüş anlaşması metni olarak önerdiği metnin 7 yıl önce anlaşma hükümlerini aştığı ve hatta Biden yönetiminin kırmızı çizgilerini çiğnediğine dair Beyaz Saray’a mesajını göndererek, Amerika’ya müzakereden çekilmesini zira Biden hükümetinin zayıflığını göstereceğini belirtti. Lapif, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yaptığı görüşmede İran'a yönelik yaptırımların kaldırılmasına dair müzakere sürecini bozma bağlamındaki çabalarını sürdürerek İsrail'in BERCAM’ın yeniden canlandırılmasına karşı olduğunu açıkça söyledi.
Amerika dışişleri bakanlığı sözcüsü Ned Price, “İran'ın nükleer silah edinmesini engelleyen BERCAM’ın stratejik hedefi açısından Washington ve Tel Aviv hemfikirdir. Fakat BERCAM konusunda biz ve İsrail arasındaki görüş ayrılığımız taktik ihtilafı olması konusunda hiç şüphe yoktur.” dedi.
Amerika’nın BERCAM’a geri dönmesi için bir diğer mesele, Kongre'de bu konuya karşı ciddi muhalefeti aşabilmektir. Cumhuriyetçiler ve bazı Demokratlar, bu konuya karşı olduklarını vurguladılar ve hatta son zamanlarda Kongre'de ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarından birinin kalıcı hale getirilmesi için bir plan önerildi.
Amerikalı senatörler Tim Scott, Maggie Hassan ve Bill Hagerty, "İran Yaptırımlarını Güçlendirme Yasası" adlı iki partili bir plan sundular. Bu planın amacı, ABD Başkanı'nın İran'ın enerji sektörüne karşı ikincil yaptırımlar uygulamasına izin veren D'Amato Yasası olarak da bilinen İran Yaptırımlar Yasasını kalıcı hale getirmektir.
Bu konu, kongrede sayısız muhalif açıklamalar ve tutumlara ilave olarak, Biden yönetiminin BERCAM’a geri dönmesi halinde bile Amerika yasama sisteminde çok zor bir süreçle karşı karşıya olacağını gösteriyor. Bu yüzde göreve geldiğinden beri BERCAM’a geri dönmeyi vurgulayan iddialı Biden hükümeti için artık karar alma zamanı gelmiştir.
Bu yüzden Borell’in de itiraf ettiği gibi İran’ın bu bağlamdaki yanıtın mantıklı olmasını bildirmesi ile artık eğer Amerika BERCAM’a geri dönmek konusunda gerçekten samimiyse, İran'ın taleplerine olumlu yanıt verme sırası Washington'da./
