Hatırlanacağı üzere geçen bölümde yaşamda bir hedef belirlemek ve yeni belirlenen hedeflerle önceliğe göre sıralamaktan söz ettik.

Bu aşamadan sonra en önemli aşamalardan birine, yani hedefe doğru ilerlemeye geliyor. Gerçekte hedefe ulaşmak için ciddi bir şekilde karar vermediğimiz müddetçe hedeflerimiz ancak rüya ve hayal seviyesinde kalacaktır. Dolaysıyla akıllı ve dirayetli bir şekilde karar vermeli ve doğru ve imkanlarımıza ve kapasitelerimize uygun bir plan yaparak hedefimize doğru adım atmalıyız. Gerçekten de işlerde başarılı olmakta hiç bir şey doğru plan yapmak kadar etkili değildir. Bu konuda İmam Ali (sa) şöyle buyurur: Plan yapmakta dikkatli olmak, mevcut imkanları kullanmaktan daha önemlidir. Planlama sözcüğü farklı şekillerde tanımlanmıştır. Bu tanımlardan birinde şöyle deniliyor: planlama, faaliyetleri güdümlü düzenleme ve akılcı öngörme ve uygulayıcının istek ve gücüne uygun öncelikleri sıralama ve düzenlemedir. Bir başka ifade ile planlama gelecekte yapılacak işleri her merhaleye göre sıralamak ve yapılacak işler için tedbir almaktır. Planlamanın insanların yaşamında önemli tesirleri söz konusudur. planlı olunduğu takdirde işler ve görevler büyük bir titizlikle öngörülür ve seçilir ve istekler ve ihtiyaçlar önceliklere göre düzenlenir. İletişim ve bilim ve teknolojide yaşanan harikulade gelişmeler ve beşeriyetin fikri ve sosyal ve iktisadi gelişmeleri insan yaşamını daha da karmaşık hale getirdiği şu sıralarda insanların yaşamlarında planlı hareket etme zarureti daha da bariz hale gelmiştir. İslam dini en mükemmel din olarak planlama üzerine vurgu yapan ve ısrar eden semavi dindir. İslamî kaynaklarda planlama bir kaç açıdan önemli ve gerekli olarak belirtilmiştir. Örneğin insan ömrü hızla geçmekte ve nasıl geçtiği adeta hissedilememektedir. Yine geçen zamanın geri dönüşü yoktur ve hiç bir şekilde geçmişi geri getirmek mümkün değildir. Zamanı hiç bir şeyle değiştiremezsiniz. İnsan kaybettiği her türlü sermayeyi bir nevi telafi edebilir, ancak ömür ve zaman sermayesini asla telafi edemez. Öte yandan her işi kendi zamanında yapmak gerekir ve bu da ancak plan yapmakla mümkün olur. Bu konuda İslam peygamberi (sav) şöyle buyurur: Her iş kendi zamanının rehinidir. Planlı olmak, fırsatları ve imkanları en iyi şekilde değerlendirme imkanı sağlar. Planlamanın en önemli tesirlerinden biri, yararlı adetlerin oluşmasıdır ve sonuçta işler daha rahat ve kolay bir şekilde yerine getirilir. İşte bu yüzden doğru plan insanlara ideal yaşam tarzına kavuşmaları konusunda yardımcı olur. İnsanların yaşamlarında duyduğu bir çok pişmanlık ve karşılaştıkları bir çok sıkıntı önceden düşünmemek ve plan yapmamaktan kaynaklanır. Bu konuda ehli beyt fertlerinden İmam Cevad (sa) şöyle buyurur: Tedbirli olmak ve bir işe başlamadan önce plan yapmak, insanı pişmanlıktan korur. Hazırlanan plana göre hareket etmek, düzenli olmayı gerektirir. Dolaysıyla plan yapıldıktan sonra kendimizi düzenli olmaya bağlı hale getirmeliyiz. İslam tealimleri ve kültüründe düzenli ve planlı olmanın önemine bir örnek verecek olursak, Hz. Ali (sa) mübarek yaşamının son anlarında oğulları Hz. Hasan (sa) ve Hz. Hüseyin'e (sa) ve tüm evlatlarına ve vasiyetnamesinin ulaştığı tüm herkese şöyle tavsiyede bulunmuştur: Hepinizi işlerde ilahi takvaya ve düzenli olmayan tavsiye ediyorum. İnsan yaşamında bir çok sorunun ve işlerin bir birine karışmış olmasının sebebe, düzensiz olmaktır. Düzenli olmak gibi seçkin sıfata bürünmek insan yaşamında mucizevari olumlu etkileri olur. İşlerde düzenli olmak insanların bireysel ve sosyal yaşamlarında bir çok tesiri ve bereketi söz konusudur. Düzenli ve planlı olmak, zamanın ve sermayenin heba olmasını önler. İnsanların ihtiyaçları çok değişik ve çeşit çeşittir ve hepsini birden yerine getirmek insan gücü ve yeteneklerinin dışındadır, öyle ki bir gece gündüz gibi kısa bir süreye asla sığmaz. İşte bu yüzden insan, istekleri arasında en önemli olanları seçmek zorundadır ve her birini yerine getirmek için belli bir zaman ve süre belirler ve zaman akışında bu işleri sürekli bir şekilde yerine getirir. Bu şekilde hareket eden insan, işlerin dağınık olmasını ve kendi zamanının boşa harcanmasını da önlemiş olur ve en önemli sermayesi olan ömründen en iyi şekilde yararlanır. Yaşamında günlük faaliyetleri için plan yapan ve bireysel ve sosyal görevlerini belirlediği zamanda yerine getiren insan hem kendisi bunun sonuçlarından yararlanır, hem başkalarına yararı olur. İşlerde düzen sağlamak her işin zamanında yapılmasına ve yararlı olmasına vesile olur. Bireysel ve sosyal davranışlarda düzen, insanın fikri düzenine de katkısı olur. Tüm işlerinde düzenli olan insan, düşünceleri de bir nevi düzene girer. Seçkin ve takdir edilen özelliklere sahip olan insan gelişme ve yücelme basamaklarını daha iyi ve daha hızlı bir şekilde aşar. İslam inkılabının merhum lideri İmam Humeyni (ra) fikri düzenin davranışlarda düzenli olmanın sonucu olduğunu belirterek bu konuda şöyle buyurmuştur: Eğer yaşamımızda davranışlarımıza ve hareketlerimize çeki düzen verirsek, düşüncelerimiz de düzene girer ve düşünce düzene girdiği vakit insan mutlaka ilahi mükemmel fikri düzene kavuşur. İmam Humeyni'den (ra) söz açılmışken, büyük insanların ve tarihte adını kayda geçiren insanların başarı sırlarından biri, yaşamlarında düzenli olmalarıdır. İmam Humeyni (ra) de İslam kültürü ve İslam peygamberi (sav) ve ehli beytinin (sa) siyerinden etkilenerek yaşamını düzenleyen biri olarak işlerinde planlı ve düzenli olan bir insan olarak çevresindeki insanları da etkilemiş bir insandır. Nitekim İmam'ın talebelerinden biri şöyle anlatır: Ben Necef'te yaklaşık on yıl İmam'ın yanındaydım ve kendisinden gerçekten bizlere örnek oluşturan davranışlar gördüm. Gerçekten hayret ediyorduk, İmam hatta mustahap dualar ve belli bir zamanı olmayan ziyaretler ve dualar için de plan yapmıştı ve her işi hazırladığı plana göre yapıyordu, öyle ki İmam'ın yanında sürekli bulunan insanlar İmam'ın hangi saatte hangi işle meşgul olduğunu, hatta İmam'dan kilometrelerce uzaktayken bile biliyordu. İmam Humeyni (ra) o kadar düzenliydi ki Necef çarşısında esnaftan biri saatini bile İmam'ın çarşıdan geçişine göre düzeltiyordu. Bu durum İmam'ın hareketlerini gözetleyenler için bir dersti ve bu özelliği İmam'dan öğrenmeleri gerekirdi. Düzenli insan tüm işlerinde düzen sağladığı gibi başkalarının zamanına ve ömrüne saygı gösterir ve heba olmasını istemez. Yaşamında davranışlarını ve hatta düşüncesini düzenleyen insan başkaları için de iyi bir örnek oluşturur ve böylece başkalarını da düzenli olmaya teşvik eder. Evet, yaşam tarzımızı değiştirmek için önce hedeflerimizi belirlemeli, ardından plan yaparak düzenli bir şekilde hareket etmeliyiz. İşte bu durumda yaşamımız ayrı bir renk kazanır ve sonucu huzurlu ve her türlü ızdırap ve kaygıdan uzak bir yaşama kavuşmaktır. Hepimiz plan yapmak ve düzenli olmak için çaba harcayacağımızı ve yaşamımızda olumlu gelişmelere şahit olacağımızı umut ederek söz İmam Ali'den (sa) bir vecize ile noktalamak istiyoruz. İmam Ali (sa) yaşamda planlı ve düzenli olmanın önemini göz önünde bulundurarak şu tavsiyede bulunuyor: Yaşamınızın anları dört bölümü kapsaması için çaba harcayın. Bir bölüm Allah ile münacat için, bir bölüm geçiminiz için, bir bölüm din kardeşleriniz ve size kusurlarınızı hatırlatan insanlarla muşaret için ve bir bölüm de helal zevkler ve eğlenceler için olsun ve bilin ki bu son bölümle diğer üç bölüm için güç biriktirmiş olursunuz. 015