Pars Today

Bugünkü bölümde farklı Müslüman ülkelerdeki Ramazan geleneklerini gözden geçirmek istiyoruz.

Ramazan ayı, dünyanın dört bir yanında Müslümanların birliği ve birlikteliğinin bariz göstergelerindendir. Müslümanlar hangi ülkeden hangi ırktan olurlarsa olsunlar bu aziz ayı karşılamaktadırlar. Ramazan ayı, gönüllerin yakınlaştığı ve Müslüman milletlerin birleştiği aydır. Bu ayda Müslüman biri kendini ortak bir topluluğa ait bilerek binlerce uzaklıkta olan başka bir Müslüman ile birlikte oruç tutup birlik hissi içerisindedir.

Tabii Ramazan ayında oruç farizası tüm Müslümanlar arasında aynı şekilde uygulandığına rağmen ancak her ülkenin Ramazan ayına özel, özgün özellikleri ve gelenekleri de söz konusudur. Her Müslüman toplumun külütürel özellikleri Ramazan ayının türlü türlü gelenek ve göreneklerinin de meydana gelmesine yol açmıştır. Sohbetimizin devamında kimi İslami ülkelerde Ramazan ayı geleneklerini gözden geçireceğiz.

Ramazan ayında renkli olan ülkelerden biri de Pakistan'dır. Pakistan Müslümanları ülkenin yüzde 90'lık nüfusunu oluşturmaktadır. Bu yüzden Ramazan bu ülke coşkulu ve renkli bir şekilde yaşanmaktadır. Pakistanlılar da çoğu İslami ülkelerde olduğu gibi mübarek Ramazan ayı başlamadan bu İlahi ziyafet ayına en iyi şekilde hazırlanmak için camileri ve Hüseyniyeleri temizleyip süslüyorlar.

Pakistan'da Ay hilalinin görünmesi heyeti, Ramazan ayının başlamasını resmi olarak bildirmekle sorumludur. Ramazan ayının başlamasının ilan edilmesinin ardından Pakistan milleti, mezheplerine, kavimlerine ve ırklarına bakmadan her zamandan daha çok Kur'anı Kerimi dinleyip bu semavi kitaptan nefislerinin tezkiyesi, günahlarının bağışlanması ve dünya ahirette kendilerini hazırlamaları için yardım isterler. Çünkü Ramazan ayı Pakistan'ın Müslüman halkı arasında Kuran Baharı adı ile tanınmaktadır.

İslam'da iftar vermek çok değerli bir iştir. Pakistanlılar arasında da Ramazan ayında camilerde ve mescitlerde iftar verilmesi bu ülke Müslümanlarının kadim ve değerli adetlerindendir. Pakistanlılar camilerde iftar vermesinin yanı sıra iftar sofralarını sokaklara da sererler. Herkes ise elinden geldiği kadarı ile oruç tutanların iftarını vermek için yardımlaşır.

Pakistan'da Ramazan ayında Celibi adında bir tatlı türü ve birsürü başka tatlı türleri dağıtılır. Pakistan pazarlarının çoğunda Ramazan ayına özel türlü yemekler ve tatlılar hazırlanır. Bunların biri de Kelece Pehni'dir. Pakistanlıların iftar sofralarında görülen özel yemekleri ise Pekura adında bir yemektir.

Ramazan ayının son günleri ve Ramazan bayramı, Pakistan halkının en önemli bayramlarından sayılır. Bu bayram Pakistan Müslümanlarının çok değerli bayramları arasında önemli bir yere sahiptir. Bu günlerde her yer bayram kokuyor. Rengarenk süslemeler yapılıyor. Pakistanlı genç kızlar ve kadınlar Ramazan Bayramı dolayısı ile ellerine kına yakarlar. Yerliler buna Mehndi diyorlar.

Pakistanlı Müslümanlar Ramazan Bayramı Namazını camilerde kılıp hemen ardından akraba büyüklerini ziyaret etmeye çıkıp çocuklara hediyeler verirler.

Büyük bir Müslüman nüfusa sahip olan bir başka ülke de Hindistan'dır. Hindistan rengarenk yapısı ile insanı hayran bırakan bir ülkedir. Bu rengarenk yapıyı Hindistan'da mevcut olan farklı dinler ve kavimlerde de görmek mümkün. Hindistan'ın büyük bir çoğunluğu Hindulardan oluşmaktadır. Ancak Hindistan'ın yüzde 15'lik bir kısmı da Müslüman'dır. Bu da 175 Milyon Müslüman'a tekabül etmektedir.

Hindistan'da bu dini çeşitlilik ve nüfusun yüksek olmasına rağmen insanlar arasında özel bir birlik hissi vardır. Ramazan ayında Hindistan Müslümanları da ruhlarını ve canlarını tezkiye etmek için oruç tutarlar. Müslümanlar ile haşır neşir olan başka dinlere mensup olanlar da Ramazan ayının hangi dine mensup olursa olsun insanların bir araya gelebileceği bir ay olduğunu düşünüyor.

Hindistanlı Müslümanlar, Şaban ayının sonlarından itibaren Ramazan ayını karşılamaya başlarlar. Böylece evleri ve mahallelerini süsleyip camileri ve minarelerini temizleyip Hindistanlılara özel çiçekle süsleme tekniği ile camileri cennete dönüştürürler. Bunun yanı sıra onlar Kur'an dersleri de düzenlerler.

Hindistan'ın camileri, Ramazan ayında sadece ibadetgah olarak kullanılmıyor Müslümanların ve dini araştırmaların merkezi haline de gelir. Bu ayda camilerde İslami dersler verilip dini konuşmalar yapılır. Tabii büyük bir kitle bu derslere katılıp konuşmaları dinler. Buna karşın Hindistan Müslüman kadınları ise İslami ve dini derslerini özel merkezlerde alırlar. Müslüman Hindistanlı ev hanımları ise bu ayda çok yoğun. Onlar oruç tutma ve ibadet etmenin yanı sıra ev işleri, sahur ve iftar hazırlamak gibi işlerle de uğraşırlar. Hindistan'da K-hiçdi, Kıma ve Parata gibi yemekler sahur için hazırlanır. İftar için ise genellikle Çana Dahl, Pekora, Dehi Vada, Sütlaç ve Helim gibi yemekler hazırlanır.

Müslümanlar Ramazan ayının sonunda yani Şevval ayının ilk gününde ay hilalinin görülmesi ile birlikte kendilerini büyük Ramazan Bayramı Namazı için hazırlarlar. Hindistanlı Müslümanlar da bu günde, mahalleleri ve camileri süsleyerek beyaz elbiseler giyerek Ramazan Bayramı namazlarını kılmak için camilere akın ederler. Hindistan'ın büyük şehirlerinde bu namaza katılan Müslümanların sayısı o kadar fazla ki camiler tıklım tıklım dolu olmasına rağmen fazla nüfus da caminin etrafındaki caddelerde sıraya dizilir. Hindistan hükümeti de bu günü resmi tatil olarak saymaktadır. Ramazan Bayramı, Hindistan'ın Müslüman eyaletlerinde birkaç gün devam etmektedir.

Nüfusunun yüzde 99’u Müslümanlardan oluşan bir başka ülke de Afganistan’dır. Bu ülke halkı da başka Müslümanlar gibi mübarek Ramazan ayında oruç tutup şefkatli Allah’ın rahmetinden yararlanmaya çalışırlar.

Afganistan halkı Ramazan ayında ay hilalini görünce eski adetlerine göre ateş yakarak bilmeyenleri haberdar edip  Ramazan ayının başladığının haberini verirler. Mübarek Ramazan ayının hürmeti için bu ayın ilk günü Afganistan’da resmi tatil sayılmıştır. Ayrıca idari mesai saatleri de 3 saat azalmıştır.

Afgan halkı bu ayda ihtiyaç sahipleri ve fakir fukaraya yardım edip bu hususta bir birini sollamaya çalışırlar. Afganlar arasında Ramazan ayında yemek vermek de eskiden beri var olan bir adettir. Afganistan’daki iftar sofraları rengarenk olarak hazırlanıyor. Bu sofralarda Afganistan’a özel bir turşu türü olan Çetni adlı bir turşu genellikle görülmektedir. Buna ilaveten hurma ve tatlı türleri de Afganistan’da Ramazan ayında bol miktarda tüketilir.

Afganistan’daki televizyon kanalları da programlarının çoğunu mübarek Ramazan ayına ayırıp bu ayda yapılan hutbeler, konuşmalar ve programları yayınlamaya çalışırlar. Bu programlar genellikle Afganistan halkı arasında yüksek reytinglerle izlenen programlardır.

Afganistan’ın Bamyan bölgesi insanları kendi örf ve adetlerine göre Ramazan Bayramı öncesinde ölenler bayramı dolayısı ile türlü tatlılar dağıtıp ölülerine rahmet ve mağfiret dilerler.

Ramazan ayının son günlerinde ise Afganistan’da aileler alışveriş yapmak için çarşı pazara çıkarlar. Bu günlerde Afganistan’daki alışveriş merkezleri ve mekanları tıklım tıklım dolu olur. Ramazan Bayramı ise Afgan halkının en büyük bayramlarından sayılır. Afganlar bu günde camilere akın edip namazı cemaat olarak kılarlar. Onlara göre bu namaza onların tuttuğu orucu tamamlar.

Nüfusunun yüzde 90’ı Müslüman olan  Bangladeş  da Ramazan ayını coşkulu bir şekilde geçiren bir başka Müslüman ülkedir. Bangladeş’te 250 bin kadar cami ve mescit bulunmaktadır. Mübarek Ramazan ayı boyunca bu kutsal mekanlarda Kur'an Kıraati, Kur'an tefsiri, dini konuşmalar ve dua okuma merasimleri gibi birçok etkinlik gerçekleştirilmektedir. Camilerde uygulanan başka programlardan biri de çocuklara Kuran öğretilmesi ve İslam ümmeti birliği doğrultusunda konferansların düzenlenmesidir.

Ramazan ayı, Bangladeş Başkenti Daka’da görülmeye değer bir fırsattır. İftar vaktinde geleneksel ve eski çarşılar büyük bir kalabalık ile doludur. Bangladeş halkının çoğu, iftarlarının malzemelerini bu çarşılardan karşılamaktadırlar.

Bangladeş Müslümanlarının bu mübarek ayda hazırladıkları yemeklerden biri de Emode’dir. Emdode sütlaca benzer beyaz pirinç, mango ve muzdan yapılan bir tür tatlı türüdür.

Müslümanlar arasındaki en güzel adetlerden olan iftar vermek ve yemek dağıtmak adeti, Bangladeş’te de sık bir şekilde görülmektedir. Bangladeş’te daha çok Ramazan ayında camilerde iftar sofraları açılıp oruç tutanlar ve fakirler doyrulmaya çalışılır.

Bangladeşliler Ramazan Bayramında ise aileleri, akrabaları ve arkadaşlarını ziyaret edip bu gün için özel yemekler hazırlarlar. Bunların biri de kremalı tatlıdır. Bu tatlı, üzerine badem dökülen süt ve özel erişte türlerinden hazırlanır. Bu tatlı yemek türü, Bangladeş’te Ramazan Bayramına has yemeklerden sayılır. Bu yemek Hindistan ve Pakistan Müslümanları tarafından da aynı günde hazırlanıyor.