Bugünkü programımızda sizleri, geçen haftalarda İranlı bayanların bir spor dalındaki başarısı hakkında bilgilendireceğiz.

İranlı bayanlar geçtiğimiz hafta dünya Alış güreşinde kahraman oldular. Belki bir çoklarının zihnine hatta spor ile ilgilenenlerin aklına “acaba İran’da kadınlar da mı güreşiyor?” gibi bir soru gelebilir

İranlı bayanın dünya alış güreşte şampiyonluk haberi, İran’da bu güreş dalının, 20 yaşındaki bir bayanın dünyada boy gösterecek kadar geliştiğini gösteriyor.

Dünya alış güreş karşılaşmaları, 2019’un son günlerinde kazakistan’ın Nur-Sultan kentinde düzenlendi. Rekabetlerin ikinci gününde İran’dan Haniye Aşuri, artı 75 kiloda altın madalya kazanırken, Fatıma Fettahi de 60 kiloda gümüş madalya kazanmayı başardı. ayrıca 55 kiloda da Zehra Yezdani bronz madalya kazanarak İranlı sporcu bayanların başarısına başarı kattı.

Sonuçta İran takımı 93 puanla bu rekabetlerde birinci oldu. Ardından Kırgızistan ve Kazakistan sırasıyla 89 ve 69 puan ile ikinci ve üçüncü basamaklarında yer aldılar.

İran bayanlar güreş tarihinin ilk altın madalyasını alan Haniye Aşuri, bu spor dalına başlayalı sadece bir yıl olmuştur. İran’ın Kermanşah kentinden ilk kez dünya karşılaşmalarına katılan Haniye Aşuri, Gürcistan, Kırgızistan, Moğolistan’dan rakipleri ve beyaz Rusya sporcusunu finalde yenerek dünya şampiyonu olmayı başardı.

Haniye Aşuri, İran tarihinde ilk kez güreşte altın kazanan bayan olarak şöyle diyor:

Gerçekten olağanüstü bir duygu içindeyim, rakiplerim de beni pek ciddiye almıyorlardı zira bundan önce İran, şampiyonluk yarışında iddialı bir rakip olmamıştı; fakat bu yıl benim aldığım altın, takım arkadaşlarımın aldıkları gümüş ve bronz madalyalar ile takım olarak da ilk kez şampiyon olmayı başardık. Takım tam ve eksiksiz yarışmalara katıldı ve tüm çocuklar da çaba gösterdiler. Bu takım eğer desteklenirse muhakkak gelecek dönemlerde de bu şampiyonluk tekrarlanır ve daha iyi sonuçlar alırız.

Bu kahraman bayanın yaşamı, onun çalışmaları ve hedefe ulaşmadaki iradesini gösteriyor. Haniye Aşuri şöyle diyor:

Ben İslamabad Garb’da doğdum ve yaşıyorum. Daha çok, antreman için Kermanşah’a gitmek zorundaydım. Geçen yıl depremde de oradaydım, Allah’a şükürler olsun ben ve ailem depremde zarar görmedik fakat çevremizdeki bir çok bina tahrip oldu ve yıkıldı. Depremden sonra şartlar çok zorlaştı fakat ben bu küçük yaşta zorluklarla mücadele etmeye karar verdim ve depremin bile hedefime ulaşmayı engellemeyeceğini ispatladım.

Haniye Aşuri eskiden salon futbolu olan futsal oynarmış ve bir süre de yerli ve geleneksel sporlardan “tahta çekme” dalında yarışmış ve bu dalda da dünya bronz madalyasını kazanmıştır. Tahta çekme de yerli ve geleneksel sporlardan biridir.

Bu oyunda yere dikey konulan bir tahtanın iki tarafına oturan oyuncular bir birinin ellerini tutarak çekmeye ve karşı tarafın dengesini bozmaya çalışırlar.

Alış güreşi Orta Asya Türklerinin geleneksel güreşidir. Alışmaktan gelen Alış kelimesi Türkmence ve Özbekçede Kazanmak ve başlamak anlamındadır. Bu güreş türünde güreşçiler rakiplerinin kuşak adı verilen kumaş kemerini tutarak karşı tarafı devirmeye çalışır.

Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan ve İran’ın Türkmen bölgelerinde (Türkmensahra'da) çok yaygın olan bu güreş 1990 Yılda dünyada tanındı. Halihazırda 39 ülkede Alış federasyonu bulunmaktadır ve 58 ülke gayri resmi şekilde bu sporda çalışmaktadırlar. Nitekim doğu Avrupa ve de Litvanya ve Beyaz Rusya’da da seçkin ve başarılı Alış güreşçileri de bulunuyor.

Haniye Aşuri de finalde Beyaz Rusya’dan rakibi ile mindere çıktı ve doğu Avrupa ülkelerinden Bulgaristan takımı da 54 puanla kadınlar Alış güreşte dünya 5'incisi oldu. Bu yıl düzenlenen yarışlara 15 ülke katıldı ve İranlı bayan güreşçilerin şampiyonluğu, aralarında serbest ve grekoromen güreşinde söz sahibi olan ülkeler arasında şampiyonluğu kazanmaları ise çalışmalarına ve başarılarına daha da değer kattı.

Alış güreşinin İranlı bayanlar tarafından daha fazla benimsenmesinin sebebi, dünya ve olimpiyatlara katılan bayanlardan daha kapalı ve örtülü şekilde giyinmeleri olabilir. Aslında Alış güreşinde güreşçilerin giyimleri İran’daki resmi normlara daha yakındır ve bu da güreşe meraklı olan ve ilgi duyan İranlı bayanların kendi hicaplarını koruyarak güreşteki yeteneklerini açığa çıkarma ve kendilerini deneme fırsatı veriyor.

Eğer İran İslam cumhuriyeti vatandaşı İranlı bayan sporcular dünya ve olimpiyatlara islami tesettür ile katılma hakkı kazanabilseler, İranlı Alış güreşi bayanlar kendi şanslarını daha önemli ve büyük meydanlarda deneyebilirler. Başka bir ifade ile Alış güreşi İranlı bayanların parlayabileceği ve yeteneklerini daha çok ülke içinde ve dışında gösterebilecekleri bir alandır.

2019 yılının son günlerinde düzenlenen Dünya Alış güreş karşılaşmalarında 55 kiloda bronz madalya kazanan Zehra Yezdani, bu dönem düzenlenen karşılaşmalarla önceki karşılaşmalar arasındaki farklara değinerek şöyle diyor:

Bu yıl dünya karşılaşmalarının sadece bir kategoride düzenlendiği ilk yıldı. Önceki yıllarda yarışmalar klasik ve Alış olarak iki kategoride düzenlenirdi ki bu da madalya şansını daha da arttırırdı. Fakat bu yıl biz madalya kazanmak için sadece bir şansımız vardı ve bu da işimizi zorlaştırıyordu. Fakat Allah’a şükürler olsun biz yarışmalarda şampiyonluk kazanarak ellerimiz dolu olarak ülkemize dönmeyi başardık

İran’ın güzel bölgelerinden yemyeşil ormanları ve ovaları ile bilinen kuzey bölgesinin Cuybar kendi, adeta güreş kentidir. Bu kentte güreşin çeşitli dallarında şimdiye kadar bir çok kahraman ve şampiyon dünyaya tanıtılmıştır.

2017 yılında Türkmenistan’da düzenlenen Asya salon oyunları ve dövüş sanatları yarışmalarında klasik Alış dalında altın madalya kazanan Zehra Yezdani sözlerine şöyle devam etti:

Fakat bayanlar güreşinin sadece birkaç yıldan önce bu kentte başlamasına rağmen kimse kadınların güreşmesini yadırgamıyor. Hali hazırda bir çok bayan, Cuybar kentinde güreş dalına katılmıştır. Bu kentin damarlarında adeta güreş kanı dolaşıyor; bu yüzden güreş bu kentte kadın erkek ayrımı yapmıyor. Benim arzum bir gün olimpiyatlara katılmaktır fakat bizim dalımız olimpiyatta yer almıyor ve alış sporunun olimpiyatlara katılması da pek olacak gibi görünmüyor. Gerçi bir gün olimpiyatlarda güreşmeyi çok istiyorum.

Son karşılaşmada çenesinden rahatsılık geçirmesine rağmen minderden galip ayrılan ve madalya törenine, doktora gidemeyen katılan Zehra Yezdani takım arkadaşı Haniye Aşuri’yi de bu karşılaşmalarda altın madalya kazandığı için tebrik etti. Üstelik sosyal paylaşım sitesindeki sayfasında altın madalya kazanamadığı için sevenlerinden özür dileyerek bir sonraki karşılaşmalarda bunu telafi edeceği sözü de verdi.

Henüz 21 yaşında olan ve o da Cuybar kentinden olan Fatıma Fettahi Dünya Alış güreş karşılaşmaları 60 kiloda gümüş madalya kazandı. Spor hayatına 12 yıl önce atletizm dalında başlayan Fatıma Fettahi 3 yıl önce klasik güreşe başladı ve bu yıl da Alış güreşine katıldı.

İranlı bayanların uluslararası arenalarda büyük potansiyele sahip olduklarını belirten Fatıma Fettahi İranlı bayanların kondisyon açıdan bir çok ülkenin üstünde olduklarını fakat uluslararası federasyonların getirdikleri bir takım kısıtlamalar nedeni ile İranlı bayanların bir çok spor dalında dünyada kendisinden söz ettiremediğini belirtiyor.

Gümüz madalya sahibi Fatıma Fettahi, “İranlı güreşçi bayanlara daha fazla destek verilmesi halinde bir çok başarıya ulaşabileceklerini, Cuybar ahalisinin erkek güreşçilere verdikleri destek gibi bayanlara da destek vermelerini bekliyor.”

Hiç şüphesiz kadınların yüksek kişiliğinin gerektiği gibi toplumda yansıtıldığı söylenemez. İslam inkılabı rehberinin tabiri ile İranlı kadınlar ilerleme yolunun daha başındalar. Ayetullah Hamanei açısından insani açıdan kadın ve erkek arasında bir fark yok ve cinsiyet de insanlığa nazaran ikinci etapta bulunuyor.

İslam inkılabının 40 yıllık tecrübesi kadın ve erkeklerin İslami ve insani değerler ve kamu görevleri açısından islami toplumda paralel ve aynı düzeyde olduklarını ve fakat özel görevlerde üstelik yaratılış özellikler açısından farklı olduklarını gösteriyor. Bu yüzden kadınların sosyal sorumlulukları onların ailevi sorumluluklarına verilen öncelikle anlam kazanıyor.