Kasım 18, 2020 10:51 Europe/Istanbul

Bugün yine her hafta olduğu gibi İran'ın geçen haftaki en önemli gelişmelerini gözden geçireceğiz.

Bültenimizi geçen hafta İran’la ilgili önemli gelişmelerin ana başlıkları ile açıyoruz.

  • İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin ABD başkanlık seçimlerine tepkisi,
  • İran’dan Amerika’nın insan hakları ihlalleri ile ilgili tutumu,
  • Dışişleri Bakanı Zarif’in Latin Amerika ülkeleri ve Pakistan ziyareti,
  • İran’dan Afganistan’da daimi barışa vurgu,

Geçen hafta İran’ın bazı önemli gelişmeleriydi.

Amerika terör devletinin mahiyeti geçmişten günümüze dek asla değişmedi ve şimdiki dönemde de bu ülkede düzenlenen başkanlık seçimleri sırasında bu çirkin mahiyet ve sıfatların işaretleri liberal demokrasinin çirkin yüzüne iyice yansımaya başladı.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei twitter sitesindeki İngilizce sayfasında Amerika’da başkanlık seçimleri şimdiki Başkan Donald Trump’ın kaybetmesine gösterdiği tepkide şu ifadeyi kullandı:

Amerika’da durum ve Amerikalıların kendi seçimleri hakkında söyledikleri tamamen bir şovdan ibarettir. Bu durum, Amerika’da liberal demokrasinin çirkin yüzünün bir örneğidir. Seçim sonuçları ne olursa olsun, kesin olan şey, Amerika’nın siyasi, medeni ve ahlaki açıdan kesin çöküşüdür.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei bundan önce İslam Peygamberi -s- ve İmam Cafer Sadık’ın -s- veladet yıldönümü dolayısıyla televizyon kanalında yaptığı konuşmada, Amerika’da başkanlık seçimleri sırasında yaşanan durumu liberal demokrasinin çirkin yüzü niteleyerek şöyle dedi:

Seçim sonuçları ne olursa olsun, kesin olan şey, şimdiki durumun Amerika’nın siyasi, medeni ve ahlaki açıdan kesin çöküşüdür; nitekim bu konu Amerika’da düşünürlerin de itiraf ettiği bir konudur.

Ayetullah Hamanei ayrıca böyle bir siyasi nizamın sonu yok olup gitmek olduğunu belirterek şöyle ekledi: Gerçi eğer bazıları işbaşına gelirse bu yok oluş süreci daha hızlı olur ve eğer diğer bazıları iktidar olursa belki biraz gecikebilir, ancak kesin kadar, yok olmaktır.

Amerika’da başkanlık seçimleri etrafında yaşanan gelişmeler bir kez daha ABD demokrasisinin yalan mahiyetine ve yapısal zafiyetini ortaya koyarak heybetini tamamen çökertti.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Seyyid Abbas Irakçi de geçen hafta yaptığı açıklamada, Amerika’da Donald Trump’ın iktidarın başında kalması veya Joe Biden’in seçilmesi İran politikasını asla etkileyemeyeceğini, İran İslam Cumhuriyeti kendi çıkarlarına göre hareket ettiğini ve karar aldığını vurguladı.

Amerika terör devleti insan hakları alanında birçok cinayeti işlemiş bir rejimdir ve bu konuda hesap vermesi gerekir.

İran’ın Cenevre’deki BM temsilciliği ve uluslararası kurum ve kuruluşlarda daimi temsilcisi İsmail Bekai Hamane geçen hafta BM insan hakları konseyinin Amerika’da insan hakları ihlal durumlarını ele aldığı oturumda yaptığı konuşmada bu ülkede başta siyahiler olmak üzere renkli derili azınlıklara karşı sistematik ve geniş çaplı ırkçılığa ve dünyanın dört bir yanında masum insanların İHA’larla katliamına son verilmesini istedi. Hamane ayrıca İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu Kudüs Gücü Komutanı şehit General Kasım Süleymani ve beraberindeki arkadaşlarına yönelik suikast cinayetini azmettirenlerin ve faillerinin yargılanarak cezalandırılmalarını talep etti.

İran’ın Cenevre temsilciliğinin insan hakları uzmanı Seyyid Muhammed Sadatinejad da BM insan hakları konseyinin Amerika’da insan hakları ihlal durumlarını ele aldığı oturumda yaptığı konuşmada oturumda hazır bulunan Amerikalı heyete hitaben şehit General Kasım Süleymani cinayetinin azmettirenlerini ve katillerini yargılamalarını ve cezalandırılmalarını, ayrıca Amerika’da azınlıklara yönelik insan hakları ihlallerine son vermelerini istedi.

İran milleti dayatılan tüm yaptırımlara rağmen ABD Başkanı Donald Trump’ın azami baskı politikasına karşı direnişlerini sürdürürken, bu yaptırımların sebebiyet verdiği acıları, korona virüs salgını sırasında ihtiyaç duydukları ilaç ve tıbbi ekipmanların engellenmesi ve şehit General Kasım Süleymani suikastini asla unutmayacaktır.

Geçen hafta Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Pakistan’ın başkenti İslamabad’a bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyaret bölgeye hakim olan hassas şartlarda ve ikili ilişkileri geliştirmek ve siyasi istişarelerde bulunmak üzere gerçekleşti. Dışişleri Bakanı Zarif İslamabad’da Pakistanlı mevkidaşı Şah Mahmut Kureyşi, Ordu Başkomutanı General Bajva ve Başbakan İmran Han’la ikili ilişkileri ve bölgesel konuları görüştü.

Dışişleri Bakanı Zarif Pakistan temaslarında Pakistanlı mevkidaşı Kureyşi ile bölgesel gelişmeleri, İslam dünyasının önemli meselelerini, İslamofobi ile mücadele, başta EKO olmak üzere bölgesel kurumlarda iş birliği, terörle ortak mücadele, illegal göçle mücadele, ziyaret amaçlı seyahatlerin kolaylaştırılması ve ayrıca yakın gelecekte karma ekonomik komisyonunun oturumunun düzenlenmesi gibi önemli konuları ele aldı.

Zarif Kureyşi ile görüşmesinde İran İslam Cumhuriyeti’nin Pakistan’la ortak sınır kapılarının geliştirmek istediğini belirterek, İslamabad yönetiminin sınır bölgesinde yeni pazarları açma kararını olumlu karşıladıklarını ve Pakistan’la ticarette yeni yöntemleri geliştirmeye hazır olduklarını belirtti.

Dışişleri Bakanı Zarif Pakistan’da ayrıca Ordu Başkomutanı General Kamar Bajva ile görüşmesinde terörle ortak mücadele, sınır bölgelerinde iş birliğini geliştirme ve başta Afganistan olmak üzere bölgede son güvenlik durumu gibi önemli konuları masaya yatırdı.

İran İslam Cumhuriyeti sürekli Afganistan’da istikrar ve güvenliğin ancak Kabil yönetimi tarafından sağlanabileceğini ve bu yönde Afganistan’a destek verdiklerini vurgulamıştır.

Bu çerçevede Dışişleri Bakanlığı’nın Afganistan işleri özel temsilcisi Muhammed İbrahim Taherianferd geçen hafta Pazartesi günü BM Genel Sekreteri Afganistan özel temsilcisi Deborah Lyons’la Tahran’da gerçekleştirdiği görüşmede bir kez daha İran İslam Cumhuriyeti Afganistan’da barış ve güvenliği kendi barış ve güvenliği bildiğini belirterek, Tahran yönetimi Afganistan’da barış sürecine Afgan grupların arasında yürütülen müzakerelerin çerçevesinde destek verdiğini vurguladı.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Seyyid Abbas Irakçi de Afganistan’da durum ve Afgan halkının karşı karşıya bulunduğu sorunların Amerika terör devletinin yanlış ve tek taraflı politikalarının sonucu olduğunu belirterek, Afganistan halkının son yirmi yılda başta anayasa ve demokratik kurumları olmak üzere tüm kazanımlarının korunması gerektiğini belirtti. Irakçi ayrıca Afganistan barış müzakereleri sırada bu ülkede yaşayan dini ve etnik azınlıkların ve kadınların haklarının mutlaka gözetilmesine vurgu yaptı.

İran İslam Cumhuriyeti Afganistan’da birçok altyapı projeleri, karayolları ve benzeri alanlarda uygulanan projelerde önemli rol ifa ettiği bir sırada Afganistan’da barış müzakerelerine destek veriyor. İran yönetimi Afganistan ekonomisi ve halkın geçim durumuna katkı sağlamak için bu ülkenin uluslararası açık denizlere ve Hindistan’a Çabahar limanı üzerinden ulaşmasına da kolaylık sağlıyor. Yine Haf – Herat demiryolu projesi de İran’ın iki ülke arasında transit yolları geliştirmek üzere gerçekleştirdiği projelerden biridir.

İran’ın Yol ve Şehircilik Bakanı Muhammed İslami önümüzdeki günlerde hizmete girmesi beklenen Haf – Herat demiryolu projesi hakkında yaptığı açıklamada, proje İran ve Afganistan arasında transit meselesi ve iktisadi ilişkilerin gelişmesinde önemli rol ifa edeceğini belirtti.

Bakan İslami, İran’ın Haf demiryolu Afganistan’ın Herat ve Mezar Şerif demiryoluna bağlanması ile birlikte yılda üç milyon ton ihracat gerçekleşebileceğini vurguladı.

Öte yandan İran İslam Cumhuriyeti’nin yatırımı ve destekleri ile gerçekleştirilen bu projenin hizmete girmesi ile birlikte Afganistan’a yük ve yolcu taşıma ve yine bu ülkeden komşu ülkelere, Avrupa ülkeleri ve Hint okyanusuna yolcu ve yük taşıma fırsatı oluşacağı ve böylece Afganistan’dan batısından İran’ın güneyindeki limanlara demiryolu üzerinden yeni bir transit güzergah açılmış olacağı belirtiliyor.

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif geçen hafta Pakistan ziyaretinden önce Latin Amerika bölgesinde yer alan Venezuela, Küba ve Bolivya’ya bir ziyaret gerçekleştirdi. Latin Amerika ülkeleri İran İslam Cumhuriyeti ile iktisadi, siyasi ve kültürel alanlarda çok iyi teamülleri bulunuyor.

Dışişleri Bakanı Zarif ziyareti sırasında gerçekleştirdiği müzakerelerde ve yine Venezuela’da Samuel Robinson merkezinde yaptığı konuşmada İran ve Latin Amerika ülkeleri arasında iş birliğini geliştirmek milletlerin çıkarlarına olacağını belirtti.

Zarif Bolivya ziyaretinde bu ülkenin yeni Cumhurbaşkanı Luis Arce’nin yemin törenine katıldı.