Pars Today

İslam inkılabı; dini demokrasinin çıkış noktası

İran İslam inkılabı İran içinde ve dışında bir çok büyük değişime kaynaklık etmiştir. Bu değişimleri ve gelişmeleri siyasi, sosyal ve iktisadi açılardan ele almak ve değerlendirmek mümkün.

İran İslam inkılabının zafere kavuşmasının önemli getirilerinden biri siyasi boyutta halkın seçimlere katılma ilkesinin gerçekleşmesiydi. İslam Cumhuriyeti nizamı yeni anayasada yarattığı kapasite ile yeni bir siyasi nizamın temelini attı ve aynı zamanda demokrasi ilkelerini halkın oylarına başvurma şeklinde gözeterek, siyasi nizam çerçevesinde dini ilkelere ve kriterlere de dini değerlere inanç temelinde bağlı kaldı.

İran milleti İslam inkılabı zaferi üzerinden 37 yıl geçtiği bir sırada vahdetini ülkenin siyasi kaderinin belirlenmesinde en önemli unsur olan seçimler başta olmak üzere tüm alanlarda sergilemiş ve bu alanda da her daim sorumlu bir şekilde seçimlere geniş çapta ve coşku ile katılarak her seçimi etkili bir gelişmeye dönüştürmüştür.

Şimdi ise yaklaşık bir ay sonra İran milleti İslamî şura meclisi ve bilgeler meclisi seçimlerine katılmak için hazırlanıyor. 26 Mart günü İran milleti bir kez daha bu iki mecliste temsilcilerini seçmek üzere sandık başına gidiyor.

Seçimler demokrasinin simgesidir ve bu özellik İran’da düzenlenen tüm seçimlerde sürekli korunan bir ilke olmuştur.

Uzmanlar İran İslam cumhuriyetini bölge ülkeleri arasında bu bakımdan öncü ülke olarak değerlendiriyor. Oysa Amerika son 37 yılda sürekli İran milletinin seçimlere katılmalarını engellemek için büyük yatırımlar yaptı. Amerika bu yıllarda sürekli İran’da düzenlenen seçimleri önemsiz ve renksiz göstermeye çalıştı, ancak bu komplosunda asla başarılı olamadı, nitekim İran milleti bugün bölge milletleri için bu bakımdan ve dini demokrasiyi gerçekleştirme açısından örnek millet olmuştur.

İslam İnkılabı Rehberi Ayetullah Hamanei geçenlerde Kum kentinden binlerce vatandaşı hş. 19 Dey 1356 kıyamının yıldönümü dolaysıyla kabulünde İslam inkılabının kalıcı olma etkenleri ve sebeplerine işaretle bu inkılabı çağdaş İran ve dünya tarihinde bazı önemli hadiselerle karşılaştırdı.

Ayetullah Hamanei Fransa ve sovyetler birliği devrimlerinin esas yörüngesinden sapmaları ve zamanla yok olmalarına işaret ederek şöyle konuştu:

İran İslam inkılabı ilk ilke ve ülkelerine dayanarak kalıcı olmayı başaran tek inkılaptır.

Ayetullah Hamanei istikbar cephesindeki düşünce merkezlerinin en temel hedefi İslam inkılabının kalıcı unsurlarını yok etmek olduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: son yıllarda düşmanın dayatılan savaş, iktisadi muhasara ve geniş çaplı yaptırımlar ve basılarının tek gayesi İslam inkılabının kalıcı unsurlarını yok etmek olmuştur ve her dönemde de yeni yeni komplolar kurmuştur. Amerikalılar 2009 fitnesinde bazı ülkelerde gerçekleştirdikleri başarılı deneyimlerini İran’da da seçimleri bahane ederek uygulamaya çalıştı ve oy getiremeyen bir azınlığı ön plana çıkarmak ve onlara mali ve siyasi destek vermekle seçim sonuçlarını bozmak istedi, ancak onların kadife devrim hayalleri İran milletinin arenaya çıkması ile hezimete uğradı.

İslam İnkılabı Rehberi Ayetullah Hamanei Amerika Başkanının 2009 fetnesinde nizam ve inkılap karşıtlarını desteklemesine işaretle sözlerini şöyle sürdürdü: Amerika yönetimi gücü yettiğince bu olayları destekledi, ancak halkın zamanında arenaya çıkması onların planlarını suya düşürdü. Şimdi di bu tür hareketler İran milletinin düşmanları tarafından sürdürülüyor. Düşmanların seçimlerin aslına zarar vermek ve halkçı ve demokrasi nizamın temelini oluşturan esas altyapıyı hedef almak için sarf ettikleri çabalar bu zümrenin İran’da seçimleri marjinalleştirmek için her türlü komploya baş vurduklarını gösteriyor.

İslam İnkılabı Rehberi Ayetullah Hamanei’nin tabiri ile seçimleri doğası, millete yeni bir nefes aldırmaktır. Bu yüzden seçimler İran anayasasında önemli ve yüce bir konuma sahiptir ve İran milleti seçimlere karşı büyük sorumluluk duygusuna sahiptir. Gerçekte İran milletinin hatta dayatılan savaş yıllarında ve düşmanların füze yağdırdığı dönemde seçimlere coşkulu bir şekilde katılımı emsalsiz ve eşine rastlanmayan bir durumdu.

Gerçekte İran milletinin seçimlere her zaman sorumlu ve coşkulu bir şekilde katılması düşmanı hedeflerine ulaşmakta hezimete uğratan bir gerçektir. Bu yüzden İslam İnkılabı Rehberi Ayetullah Hamanei’ye göre seçimlerde iki konu büyük önem arz etmektedir. Bu konuların ilki, seçimlere katılmak ve ikincisi de salih adayları seçerek onlara oy vermektir. Bu ilkelerin korunması ise İslam inkılabının kalıcı oluşunun sırrıdır. Buna göre İslam İnkılabı Rehberi Ayetullah Hamanei seçimlere tüm vatandaşların katılmasını İslamî nizamın temelini güçlendirme, tam güvenliğin sürekliliğini sağlama, milletin dünya halkı gözünde onur ve itibarını arttırma ve İslam Cumhuriyeti nizamının ihtişamına vesile olan etken şeklinde değerlendiriyor ve yeni seçimlerde de geçmiş seçimlerde olduğu hatta nizamı ve rehberi benimsemeyenlerin bile sandıkların başına gelmesini istiyor, çünkü seçimler millete, İran’a ve İslam Cumhuriyeti nizamına aittir.

İran’da son 37 yılda düzenlenen bir çok seçim ve halkın oy kullanması, İslam Cumhuriyeti nizamında seçimlerin önemini yansıtır. İran milleti bu ülkede demokrasinin gerçekleşmesi ve bağımsızlığına kavuşması için ağır bedel ödemiştir. Seçimlerin de kurumsallaşması da İran’da halkçı nizamın siyasi gelişmesinin getirilerinden biridir. İran milleti seçimlere katılır, çünkü seçimlerin amacı, yapılan seçime göre halkın iradesinin nizamın yönetilmesine yansımasıdır.

İran İslam Cumhuriyeti nizamı halk hakimiyeti ilkesine dayanır. Dolaysıyla açıktır ki İran İslam Cumhuriyeti nizami açısından hakimiyetin meşruiyeti halkın seçimlerde kullandığı oylara dayanır. Gerçekte seçimler nizamın iktidarı ve meşruiyetinin temelidir ve halkın doğrudan oyları ve seçimi ile elde edilir. bu demokratik ilkeden hareketle İslam Cumhuriyeti nizamında hakimiyetin halk kitlelerinin siyasi katılımı ile ilgili haklarına dayandığı söylenebilir. Bu yüzden İslam Cumhuriyeti nizamı da bu sürecin sürekliliği için bazı tedbirler almıştır.

İran İslam Cumhuriyeti anayasasının 56. Maddesinde seçimlerin hakkında şu ifadeler yer alıyor: Dünyaya ve insana mutlak hakimiyet Allah’a aittir ve O, insanı kendi sosyal kaderine hakim kılmıştır. Hiç kimse bu ilahi hakkı insandan alamaz veya bireyin veya özel bir grubun çıkarlarının hizmetine sunamaz ve millet bu hakkı daha sonraki ilkelerde belirlenen yollardan uygular.

Kuşkusuz bu ilke çok zarif bir şekilde ilahi hakimiyetle halk hakimiyeti arasında bir bağ kurmuştur. Üstelik İslam’ın fikri ve inanca dayalı ilkelerini gözeterek halkın kendi kaderini belirleme hakkını da tanımıştır. Kuşkusuz halkın hakimiyeti İran’ın siyasi ve hukuki tarihinde en büyük başarılardan biri sayılır. Temel haklarda halkın hükümette siyasi katılımının gerçekleşmesi için uygulanan en önemli yöntemlerden biri, başarılı seçimleri düzenlemektir ve gerçekte halkın hükümete ortak olma düşüncesi zaman sürecinde oy hakkının geliştirilmesi ile beraber olmuştur.

Bu yüzden İran’da halkın geniş katılımı ile gerçekleşen ve tarihin en halkçı inkılabı sayılan İslam inkılabının zaferi, İran milletinin en önemli tarihi isteklerinden biri olan siyasi katılım arzusunun gerçekleşmesi için gereken zemini hazırlamıştır. İslam Cumhuriyeti nizamının kurucusu İmam Humeyni –ks– sürekli ve İslam inkılabı zafere kavuştuğu ilk günden itibaren üzerine vurgu yaptığı ilke, milletin oylarına baş vurma ilkesiydi ve buna göre de hatta İslam Cumhuriyeti nizamının kurulması için doğrudan halkın oylarına baş vuruldu ve böylece halkın kendi kaderini belirleme hakkı İslam inkılabı zafere kavuştuğu ilk günden itibaren vurgulanmış oldu.

Genel bir değerlendirmede, İran İslam Cumhuriyeti nizamının en temel özelliklerinden biri, ülkenin halkın oyları ile yönetilmesidir ve bu ilke İran anayasasında halkın oyları ve seçimlerin halkın hakimiyet hakkını uygulamasının en önemli araçları olarak beyan edilmiş ve gözetilmiştir.

İran anayasasının 6. Maddesinde ve temel yapısında bu ilke gözetilmiş ve şöyle beyan edilmiştir: İran İslam Cumhuriyeti anayasası, halkın hükümetin işlerini yönetmekte rolüne özel ilgi duymaktadır.

İşte bu yüzden İran İslam inkılabı zafere kavuşarak bu alanda yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Bu değişimin tesirleri çeşitli boyutlarda İran toplumunun siyasi gelişmesine vesile oldu ve halkın hükümete siyasi katılımla ortak olmasını seçimlerin aracılığı ile gerçekleştirdi ve bu kalıcı değişim, İran’ın yeni siyasi tarihinin şekillenmesinde ve nizamın siyasi kaderinin halk tarafından belirlenmesinde önemli rol ifa etti.015