Эрон президенти иқтисодий ва сиёсий мақсад билан Японияга сафар қилди
Япония бош вазирининг расмий даъвати билан Японияга сафар қилган Эрон Ислом Жумҳуриятининг президенти Ҳасан Руҳоний жума куни Япония бош вазири Абэ Синдзе билан учрашиб, халқаро ва минтақанинг муҳим масалалари ҳамда иккитомонлама алоқалар ҳақида музокара қилди.
Экспертларнинг аксарияти бу сафарни Эрон ва Япония ўртасида муносабатларнинг кенгайиши деб талқин этишмоқда.
Япония бош вазири бу ҳақда тўхталиб, Эрон Ислом Жумҳурияти президенти ушбу мамлакатга қилган сафаридан хурсандчилик изҳор этиб, Эрон билан алоқаларни барча соҳаларда кенгайтириш учун Япониянинг қизиқишини таъкидлади.
Сиёсий нуқтаи назардан ҳам ядровий дастур, Баржом ядровий келишуви ҳамда минтақада хавфсизликни таминлаш бўйича икки мамлакат ўртасида муштарак нуқтаи назар борлигини эътиборга олиб, Руҳоний ва Абэ Синдзе ўртасида ўтказилган музокаралар катта аҳамиятни касб этади.
Баржом ядровий келишуви масаласи ҳақида Ҳасан Руҳоний Абэ Синдзе билан ўтказган музокаралари чоғида, Баржом ядровий келишувини сақлаб қолиш учун ўз манфаатларини таминлаш доирасида Эрон барча сайъ-ҳаракатларини амалга оширганини баён этиш зимнида, ушбу халқаро келишувдан Американинг бир томонлама чиқиши ва европаликларнинг ўз мажбуриятларига риоят этмаганларидан кейин Баржом ядровий келишувида, Эрон ўз зиммасига олган мажбуриятларини босқичмабосқич қисқартириши Баржом ядровий келишувининг моддалари доирасида амалга оширилган ҳаракатдир,-деб таъкидлади.
Эрон Ислом Жумҳурияти президенти минтақадаги хавфсизлик ҳақида, минтақа ва қўшни мамлакатларнинг ҳамкорликлари ва кўмаклари билан дунё ва минтақада тинчлик ва осойишталик барқарор бўлиши учун Теҳрон доим сайъ-ҳаракат қилган ҳамда бу масала бўйича минтақа мамлакатлари раҳбарларига мактуб йўлланган деб изҳор этиш зимнида, Баржом ядровий келишувини бузиш, Американинг Эронга қарши жорий этган ноқонуний санкциялари, халқаро қонун-қоидалар ҳамда Япония, Хитой,Россия, Европа Иттифоқи каби йирик мамлакатларнинг сиёсатлари ва жаҳон эркин тижоратининг қарор ва қонунларига хилофдир. Бинобарин минтақадаги кескинликлар давом этиши ҳамда Баржом ядровий келишуви ҳақида Япониянинг хавотирланишини дарк этиш мумкин. Чунки бу жараён кўп мамлакатлар, шу жумладан Япониянинг иқтисодий барқарорлигига салбий тасир етказади,-деб таъкидлади.
Япония энергетика манбаларининг 80 фоизи Ҳурмуз бўғозидан ўтади ва ушбу манбаларни таминлашда кичиқ бир зарар саноати ривожланган ушбу мамлакатга катта ва оғир харажотларни юклатади. Япония дунёнинг учинчи йирик иқтисодий мамлакати ҳамда Хитой ва Америкадан кейин нефтни импорт қилувчи учинчи мамлакат саналади. Шунинг учун Япония Эроннинг энергетика бозорига эътиборсизлик билан қаролмайди.
Япон Таймз бу ҳақда нашр этган ўз мақоласида, бундай шароитда Япония каби бетараф мамлакат ишга кириши муҳим ва фойдалидир,-деб эслатиб ўтди.
Ҳақиқат шундаки, Американинг бир томонлама муносабат қилиши халқаро жамоатчилигига катта зарар етказди. Шу сабабдан Америкага эргашиш ва уни қўллаб-қувватлаш халқаро ва минтақавий хавфсизлик ва тинчлигининг манфаатига эмас. Шунинг учун Эрон президенти Абэ Синдзе билан учрашувида таъкидлаганидек, минтақада нотинчликларнинг сабабини томиридан йўқ қилиб ташлаш керак.
Трамп ўтган икки йил давомида, Америка истак-хоҳиши сояси остида Баржом ядровий келишуви ҳамда Эроннинг ривожланишига монеа яратадиган ҳар қандай зарбадан қўл тортмади. Эрон Ислом Жумҳурияти президенти таъкидлаганидек, Баржом ядровий келишувидан масъулиятсизлик билан чиқиш учун Американинг ноқонуний равишда чиқиши Америка ва Баржом келишувидаги барча мамлакатлар учун фойда келтиргани йўқ ва санкциялар зарар ва ютқазишдан бошқа манфаат келтирмаслигини исботлади.
Япония ўзининг хорижий сиёсатларида ва халқаро муносабатларда ҳоким бўлган қоида ваусулга риоят этадиган мамлакатдир. Шунинг учун Япония бош вазири Абэ Синдзе жаҳон ва минтақанинг ҳақиқий таҳдидларини яхши дарк этиши ва Эронга қарши Исроил ва Американинг ҳидоят этиладиган сиёсий фазо яратишидан қўл тортиб, минтақада устувор барқарорлик йўлида сайъ-ҳаракат олиб боради деб умидворлик билдирилмоқда.
Исломий Инқилоб муаззам раҳбари Оятуллоҳ Хоманаий ҳазратлари ўтган июнь ойида Теҳронга сафар қилган Япония бош вазири Абэ Синдзе билан учрашганларида, ядровий масала бўйича музокара қилиш учун Американинг истак-хоҳишига тегишли Япония бош вазири қилган сўҳбатларига ишора этиб, Эрон Ислом Жумҳурияти 5+1 гуруҳи доирасида европаликлар ва Америка билан ядровий масала юзасидан 5-6 йил музокара қилди ва бирон бир натижага ҳам эришолмади. Аммо Америка бу келишув ва шартномани бузди. Бинобарин қайси бир оқил одам иккинчи марта барча келишувларни оёқ ости қилган мамлакат билан музокара қилади,-деб таъкидладилар.
