Pars Today

Жо Байден президентлиги даврида Қўшма Штатлар Хитой билан жанговар ҳаракатларни кучайтириш йўлини тутди ва вақти-вақти билан унинг таҳдиди ҳақида янги даъволарни илгари сурмоқда

Яқинда қилган баёнотида АҚШ Мудофаа вазири Ллойд Остин Рейган жамғармасининг "Миллий мудофаа" йиғилишида нутқ сўзлаб, шундай деди: Биз Хитой Халқ Республикаси билан қаттиқ рақобатдамиз. Байден аниқ таъкидлаганидек, Пекин барқарор ва эркин халқаро тизимга доимий муаммо яратиш учун иқтисодий, сиёсий, ҳарбий ва технологик кучнинг барча воситаларини бирлаштира оладиган ягона рақобатчидир.

Афтидан, Вашингтоннинг барча ҳаракатлари нафақат АҚШ, балки халқаро тизим учун ҳам Хитойнинг салбий ва таҳдидли қиёфасини кўрсатишга қаратилган. Бу ҳаракат Байден ҳукуматининг Пекинга ягона ёндашув бўйича консенсус яратиш деб аталадиган умумий сиёсатига мос келади. Байден маъмурияти Хитойга қарши тажовузкор ёндашувни давом эттирмоқда. 2021-йил январ ойи охирида АҚШнинг янги маъмурияти томонидан эълон қилинган “Миллий хавфсизлик стратегияси бўйича муваққат қўлланма” ҳужжати Шарқий ва Евроосиёдаги икки халқаро куч – Хитой ва Россия томонидан АҚШга қарши энг муҳим таҳдидларни белгилаб берди. Бироқ, Байден баёнотлари ва унинг ҳукумат амалдорлари позицияларининг таъсири шундан иборатки, Байден назарида, асосий ва жиддий таҳдид "Хитой Халқ Республикаси"дир. Вашингтоннинг ҳақиқий ташвиши, Пекинни қайта-қайта айблашдан ташқари, Хитойнинг кейинги бир неча йил ичида дунёнинг етакчи иқтисодий қудрати сифатида пайдо бўлиши, шунингдек, ҳарбий қудратининг ошиб боришидир. Бу жорий қудратлар мувозанати ва АҚШнинг Шарқий Осиёдаги нуфузли ҳарбий куч сифатидаги анъанавий позициясини шубҳа остига қўяди. 

Халқаро сиёсий таҳлилчилар Ҳол Брандс ва Майкл Беcклей "Фореигн Полиcй" нашри таҳлилий мақоласида шундай деб ёзадилар: Охирги беш йил ичида АҚШнинг икки ҳукумати мамлакатни Хитой билан бевосита рақобатга ундади. АҚШнинг мудофаа сиёсати энди Тинч океанининг ғарбий қисмида Хитойни тийиб туришга қаратилган.

Хитойнинг бундай қиёфаси, айниқса ҳужумкор ўлчамда, Вашингтоннинг Шарқий Осиёдаги иттифоқчилари, хусусан, Япония, Жанубий Корея ва Австралияни қўрқитиш учун мўлжалланган. Шундай қилиб, улар Хитойнинг денгиз, иқтисодий ва ҳарбий соҳалардаги гўёки экспансионизмининг олдини олиш учун Қўшма Штатлар билан янада яқинроқ ҳамкорлик қилишга ишонадилар. Албатта, Вашингтон ҳозиргача бу борада иккита коалиция, яъни АҚШ, Япония, Австралия ва Ҳиндистондан иборат "Тўртлик" гуруҳи ва АҚШ, Буюк Британия ва Австралиядан иборат "Агус" иттифоқини тузди. Бироқ, Қўшма Штатлар Сингапур ва Ветнам каби минтақадаги бошқа давлатларни Хитойга қарши бўлган икки томонлама ёки кўп томонлама иттифоқларга қўшишга интилади.

Албатта, Пекин ҳар доим Вашингтоннинг даъволарини Ҳинд-Тинч океани минтақасида ўз мавжудлигини сақлаб қолиш ва таъсирини ошириш учун шунчаки баҳона деб таърифлаб келади ва минтақа давлатлари билан муносабатларни кенгайтириш, тинчлик ва барқарорликни таъминлашга қаратилган саъй-ҳаракатларини таъкидлайди. Шу билан бирга, Хитой фақат миллий хавфсизлик ва юзага келиши мумкин бўлган таҳдидларга қарши курашиш мақсадида ўзининг ҳарбий салоҳиятини кучайтиришни кўриб чиқди.