Путин Ғарб санкцияларини носоғлом рақобат воситаси сифатида танқид қилмоқда
Россия президенти Владимир Путин Кремлда бўлиб ўтган Россия Саноатчилар ва иш берувчилар кенгаши йиғилишида Ғарбнинг Россияга қарши санкцияларини танқид қилиб, Ғарб давлатлари, жумладан АҚШ санкциялардан Россияга қарши носоғлом рақобат қилиш учун фойдаланаётганини айтди. Путин шундай деди:Улар ҳар доим Россиянинг ривожланишига тўсқинлик қилиш учун сабаб топадилар, жумладан, санкциялардан фойдаланиш ва глобал иқлим ўзгаришига қарши курашиш учун кун тартиби қўйиш орқали тўсқинлик қилишади.
Россия президентининг Ғарб, хусусан, Қўшма Штатлар томонидан кенг кўламли санкциялар қўлланаётганини очиқдан-очиқ танқид қилиши, Американинг рақиб кучларни олға силжишидан тўсишга бузғунчи ёндашувини, шунингдек, турли иқтисодий, тижорат, технологик ва бошқа соҳаларда дунёнинг ҳукмронлигини давом эттиришга уринишини кўрсатади. Қўшма Штатлар сўнгги етти йил ичида Россияга қарши 100 дан ортиқ молиявий ва иқтисодий санкциялар пакетини киритди ва бу чоралар давом этмоқда. Европа Иттифоқи ҳам 2014-йилда Россияга қарши бир қатор иқтисодий санкциялар жорий этган ва уларни ҳар олти ойда янгилайди. Бироқ, Россия Ғарбнинг душманона санкцияларига худди шундай жавоб берди.
Катта иқтисодчи Меган Грин Финанcиал Тимес газетасига ёзган мақоласида:Россияга қарши жиддий иқтисодий санкциялар таҳдиди самарали бўлиши даргумон.
Қўшма Штатлар Ғарб етакчиси сифатида икки рақиб давлатни заифлаштириш, шунингдек, Москва ва Пекиннинг турли соҳаларда Вашингтондан ўзиб кетиш эҳтимолини йўқ қилиш учун Россия ва Хитойга қарши режалаштирилган санкциялар воситаларидан фойдаланишга биргаликда ҳаракат қилмоқда. Шу муносабат билан биз турли ҳолатларни қайд этишимиз мумкин. Россияга нисбатан энг муҳим мисоллардан бири АҚШнинг 2- шимолий оқим газ қувурининг қурилиши ва ҳозирда фойдаланишига йўл қўймаслик учун кенг қамровли санкциялар кампаниясидир. Лойиҳа доирасида йилига 55 миллиард куб метр рус гази Болтиқ денгизи орқали Германияга етказилиши кутилмоқда. Вашингтоннинг газ лойиҳасига қарши чиқиш баҳонаси Европанинг Россияга қарамлигини ошиши, шунингдек, Москванинг Украинанинг Европага газ экспортини четлаб ўтиши ва газ транзити ҳуқуқидан бир неча миллиард доллар маҳрум бўлишидир.
Бироқ, бу баҳонадан ташқари, табиий суюлтирилган газ билан Европа газ бозорини эгаллаш учун Россия билан носоғлом рақобатда Вашингтон Москвани бу бозордан ҳайдаб чиқаришга ҳаракат қилмоқда. Путин айтган яна бир масала йўловчи самолётнинг қанотлари етказиб берилмагани бўлди. Айнан С21 Россиянинг Америка компаниялари билан ушбу турдаги самолёт қанотларини етказиб бериш бўйича шартномалари бор эди. Путиннинг сўзларига кўра, гарчи бу самолётлар қанотларини Россияга етказиб беришнинг ҳарбий саноатга алоқаси бўлмаса-да, лекин улар бу борада санкциялар киритган. Аслида, Боеингни қўллаб-қувватлаш мақсадида Вашингтон Россиянинг МС-21 йўловчи самолёти қурилиши тугалланишига йўл қўймаслик учун санкциялар киритди. Бу ҳаракат носоғлом рақобатнинг яққол рамзидир.
Албатта, АҚШ Хитой билан ҳам худди шундай жараённи бошлаган, айниқса собиқ президент Доналд Трамп даврида. Турли баҳоналар билан Хитой компаниялари ва тармоқларини, айниқса, илғор компютер, кибер ва УАВ технологиялари соҳасида фаолият юритаётган компанияларга санкция киритди. Бу борадаги сўнгги қадам 2021-йил ноябр ойида АҚШ президенти Жо Байден томонидан санкциялар тўғрисидаги қонунни имзолаш бўлди. Унга кўра, Хитой компаниялари, хусусан, Хитойнинг Ҳуаwеи телекоммуникация гигантидан телекоммуникация ускуналарини харид қилиш ва улардан фойдаланиш хавфсизликка таҳдид туфайли тақиқланган. АҚШнинг Хитойнинг йирик технология ва телекоммуникация компанияларига қарши санкциялари ушбу мамлакатни заифлаштириш ва технологик тараққиётининг олдини олиш учун Хитойга кўпроқ чекловлар ва босим ўтказишга қаратилган.
Шундай қилиб, Вашингтоннинг иқтисодий, тижорат ва технологик соҳаларда эркин савдо ва соғлом рақобат тамойилини қўллаб-қувватловчи шиорларига қарамай, ҳақиқат бошқача. Амалда Вашингтон иқтисодий ва технологик рақибларини санкциялар ёрдамида бостириш эвазига ўз манфаатларидан бошқа ҳеч қандай қоидага амал қилмайди.
