Макрон Путин билан учрашиш учун Россияга ташрифи; қўрқувлар ва умидлар
Франсия президенти Эммануел Макрон душанба куни кечқурун Москвада россиялик ҳамкасби Владимир Путин билан бўлиб ўтган учрашувда хавфсизлик учун ҳамма масъулиятли ҳаракат қилиши кераклигини айтди
Макрон мулоқотни Европада хавфсизлик ва барқарорликни таъминлашнинг ягона йўли деб билишини ва Путин билан учрашувдан сўнг Россия ва Европа хавфсизлигига оид саволларга жавоб топишига умид билдирди. Макрон Путин билан музокараларни мазмунли деб атади ва шундай деди: Россия ва Франсиянинг қарашлари ҳар хил, буни тушуниш ва қабул қилиш керак.
Россия президенти Владимир Путин Макрон билан Кремлда бўлиб ўтган музокарадан сўнг, Россия ва Франсия Европадаги хавфсизлик билан боғлиқ вазият бўйича умумий хавотирда эканини айтиб, сўнгги ўн йилликларда Франсия Европа хавфсизлиги масалаларини ҳал қилишда фаол иштирок этаётганини таъкидлади. Путиннинг сўзларига кўра, Москванинг АҚШ ва НАТОнинг хавфсизлик кафолатлари билан боғлиқ асосий хавотирлари эътиборга олинмаган.
Макрон ва Путиннинг бир неча соат давом этган учрашуви сезиларли натижа бермади. Дарҳақиқат, бу учрашувда икки томон ўз ташвишлари ва позицияларини тилга олди. Бироқ Макрон ва Путин ўртасидаги учрашув Европаликлар учун Шарқий Европада эҳтимолий уруш ва Ғарбнинг кенг миқёсдаги санкцияларига жавобан Россия газининг Европага етказиб берилиши тўхтатилиши ҳақидаги жиддий хавотирларини ҳисобга олган ҳолда катта аҳамиятга эга.
Владимир Путин ва Эммануел Макрон ўртасидаги музокаралар олдидан Россия президенти матбуот котиби Дмитрий Песков Кремл учрашувдан кейин Украина инқирозида бурилиш нуқтаси бўлишини кутмаслигини айтди.
Айрим Европа давлатлари Украинага қурол жўнатган бўлса-да, Европанинг йирик давлатлари Франсия ва Германия Шарқий Европада уруш бошланишидан жиддий хавотирда. Бу, биринчи навбатда, Европа қитъасининг асосий кучлари ўртасида етмиш йилдан кўпроқ вақт давомида катта ва кенг қамровли урушга гувоҳ бўлмаганлиги билан боғлиқ ва ҳозирда Украина бўйича Россия ва НАТО ўртасида унинг юзага келишининг жиддий истиқболи мавжуд. Табиийки, бундай ссенарий нафақат Шарқий Европа, балки бутун қитъа учун даҳшатли оқибатларга олиб келади. Қўшма Штатлар очиқдан-очиқ тарангликни кучайтиришга ва ҳозирги можаро томонларини урушга ундашга уринган бўлса-да, Франсия ва Германиянинг юқори мартабали расмийлари бунинг оқибатлари ҳақида аниқ ёки билвосита огоҳлантириб, чора кўрдилар. Франсия президенти Эммануел Макроннинг Москвага ташрифи ва Германия канслери Олаф Шултснинг Россия пойтахтига бўлажак ташрифи ҳам худди шу доирада бўлиб ўтган ёки бўлиб ўтаётган ҳаракатлардир.
Яна бир масала шундаки, Европа Иттифоқи Россия Украинага бостириб кирса, унга нисбатан мисли кўрилмаган санкциялар таҳдидига қарамасдан, Европа расмийлари Москванинг кескин жавобидан хавотирда.
Европанинг Россия газига 40 фоиз қарамлигини инобатга олсак, Москванинг жорий қишда газни тўхтатиб қўйиши Европа давлатларида кенг кўламли иқтисодий ва ижтимоий инқирозга олиб келиши мумкин. Айниқса, Европа, АҚШ газ танқислигини қоплашга ваъда берганига қарамай, Вашингтоннинг ҳаракатларидан ҳали ҳам умиди кам.
Россия эса сўнгги йилларда 2014-йилда Украина инқирози авж олгани ва унга нисбатан санкциялар қўлланилганидан кейин санкцияларга қарши туриш ва камайтиришнинг турли йўлларини топди. Демак, Европа санкция қўллаш орқали Москванинг хатти-ҳаракатларини ўзгартиришга умид қилмаслиги мумкин.
Европа Иттифоқининг ташқи сиёсат бўйича раҳбари Жозеф Боррелга келсак, у шундай дейди: Сўнгги йилларда Россия иқтисодий санкцияларга нисбатан чидамлироқ бўлди.
Бу омилларнинг уйғунлиги Европа етакчиларининг Россия ва Украина ўртасидаги ҳозирги инқирознинг кучайишига йўл қўймаслик борасидаги сиёсий саъй-ҳаракатларини икки баравар оширди.
