Кобулдаги терактлар

Афғонистон пойтахти Кобул ғарбида содир этилган терактлар оқибатида ўнлаб одамлар ҳалок бўлди ёки яраланди.

Афғонистон пойтахти Кобулда иккита давлат ва хусусий мактаб олдида содир бўлган қатор портлашларда ўнлаб одамлар ҳалок бўлди ёки яраланди.

Гувоҳларнинг айтишича, сешанба куни маҳаллий вақт билан соат 9:30 да Кобул ғарбидаги Қала-э-Нав ҳудудидаги Мумтоз ўқув марказида портлаш содир бўлган. Бир неча дақиқадан сўнг Кобулнинг Танк Тил ҳудудидаги Абдул Раҳим Шаҳид мактабининг кираверишида кетма-кет икки портлаш содир бўлди. Гувоҳларнинг сўзларига кўра, портлашлар катта талофатларга сабаб бўлган.

Толибон ҳукумати пойтахти ва Афғонистон маркази Кобулдаги терактлар бу муҳим шаҳарда зарурий хавфсизликни таъминлай олмаган гуруҳ учун катта муаммо ҳисобланади.

Кобулдаги Толибон ҳукумати мамлакатнинг сиёсий ва иқтисодий маркази ҳисобланган ушбу шаҳар Афғонистоннинг бошқа шаҳар ва вилоятларига қараганда хавфсизроқ бўлади, бу шаҳарда барқарорлик ва осойишталикка алоҳида эътибор қаратади, деган табиий кутиш бор.

Кобулдаги терактлар шуни кўрсатадики, Толибон ҳукумати даъволаридан фарқли ўлароқ, гуруҳ пойтахтда зарур хавфсизликни таъминлай олмади. Натижада ўнлаб бегуноҳ фуқаролар Толибоннинг Афғонистондаги барча халқ ва этник гуруҳлар хавфсизлигини таъминлаш масъулиятини менсимаслиги қурбони бўлди.

2021-йилда Афғонистонда Толибон ҳокимиятни қўлга киритганидан бери бутун мамлакат бўйлаб содир этилган қатор террорчилик ҳужумларида юзлаб одамлар ҳалок бўлди ёки яраланди.

Хусусан, бу ҳужумларнинг баъзилари Афғонистондаги шиаларга қарши атайлаб ишлаб чиқилган ва амалга оширилган бўлиб, у ерда Толибон ҳукумати халқ ва уларнинг мол-мулкини, айниқса, мамлакатдаги озчиликларни ҳимоя қилишни ўз зиммасига олган.

Ўтган октябр ойида Қундуз ва Қандаҳор вилоятларида икки жума намозида шиа намозхонларига қарши содир этилган ва юзлаб одамларнинг ўлими ва яраланишига сабаб  бўлган икки теракт Толибон ҳукуматининг кенг танқидига сабаб бўлган эди.

Афғон шиа жамияти бир неча бор Толибон ҳукуматини шиаларга қарши таҳдидларга қарши курашишга жиддий эътибор қаратишга чақирган бўлса-да, мамлакатдаги озчиликлар террорчи гуруҳлар томонидан жиддий таҳдидларга дуч келишда давом этмоқда.

Кобулдаги терактлар ИШИДнинг тарқалиш хавфи ва унинг ҳалокатли ҳаракатлари ҳақида жамоатчилик, Афғонистондаги фуқаролик жамияти ташкилотлари ва ҳатто бошқа мамлакатларнинг огоҳлантиришларига қарамай, ИШИД Афғонистон барқарорлиги ва хавфсизлиги учун ҳамон асосий таҳдид бўлиб қолаётган бир пайтга тўғри келмоқда.

Кобулдаги кеча (сешанба) портлашлар учун жавобгарликни ҳеч қайси гуруҳ ўз зиммасига олмаган бўлса-да, портлашларни режалаштириш ва амалга ошириш ортида ИШИД тургани тахмин қилинмоқда.

Агар Толибон ҳукумати Афғонистонда ИШИДни мағлуб эта олмаса ва мамлакатда хавфсизликни ўрнатолмаса, ички ишончсизлик кучайиши билан бирга, минтақавий ва глобал миқёсда салбий жавобга дуч келади, деган фикр бор.

Шунга кўра, Афғонистон бўйича икки томонлама ёки кўп томонлама минтақавий ва халқаро учрашувларда иштирокчилар ушбу мамлакатда инклюзив ҳукуматни шакллантириш зарурлигини таъкидлар экан, “Толибон” ҳукуматини Афғонистонда  террористик гуруҳлар, жумладан ИШИД фаолиятининг давом этишига йўл қўймаслик учун тезкор ва самарали чоралар кўришга чақирдилар.

Афғонистоннинг Бадахшон вилоятидаги Толибон етакчиларидан бири ва унинг тан соқчиси ўлдирилди