Украина уруши бошланганидан кейин дунёда оч одамлар сони 300 миллионга ошди

Очарчилик инқирози дунё учун жиддий муаммо бўлиб, Россия-Украина урушининг давом этиши инқирозни янада кенгайтирмоқда. Шунинг учун Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг ҳисоб-китобларига кўра, агар Украинадаги уруш давом этса, бутун дунё бўйлаб одамлар сони оғир очликка дучор бўлади. Ҳозирги 47 миллион киши деярли 323 миллионга кўпаяди.

Россия-Украина уруши Украинанинг кўплаб далаларида ғалла этиштиришни кечиктирди ва кўплаб Украина буғдой майдонлари жанг майдонига айланди. Халқаро ташкилотларга кўра, ҳатто уруш бошланишидан аввал Украинада экилган буғдойни йиғиб олиш ва экспорт қилиш ҳам қийинчиликка учраган.

ФАО прогнозларига кўра, бу экинларнинг камида 20 фоизи бузилишлар ва фермер хўжаликларига киришнинг чекланганлиги ва ҳосилни қайта ишлаш учун ресурсларнинг етишмаслиги туфайли назоратдан ташқарида бўлади. Шу муносабат билан кўплаб Украина портлари ёпилди ва аввалги маҳсулотларни экспорт қилиш мумкин эмас. Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Жаҳон озиқ-овқат дастури (WФП) бутун дунё бўйлаб миллионлаб одамларни озиқлантириш учун зарур бўлган мамлакатнинг ортиқча донини экспорт қилиш учун Украина жанубидаги портлар ва лангарларни қайта очишга чақирди.

Бу Европа, АҚШ ва НАТОнинг жанговар сиёсати, Ғарбнинг Украинани қурол-яроғ билан қўллаб-қувватлаши ва уруш алангаси ёқиши урушни амалда кенгроқ ва узоқроқ қилиб қўйган бир пайтда содир бўлмоқда. Шу билан бирга, Ғарб давлатлари Россияга нисбатан кенг қамровли санкциялар қўллаш, бутун дунё бўйлаб қишлоқ хўжалиги ва чорвачилик маҳсулотлари нархини ошириш ва натижада озиқ-овқат нархи ва тақчиллигини ошириш орқали жаҳон озиқ-овқат ва энергия бозорига самарали таъсир кўрсатди. 

Бу ҳолат жаҳон иқтисодиётига таъсир қилган бўлса-да, озиқ-овқат нархининг ошиши Яман каби камбағал ва урушдан азият чеккан давлатларга энг катта таъсир кўрсатди. ФАО маълумотларига кўра, 2020-йил ўрталаридан буён жаҳон миқёсида нархлар тахминан 75 фоизга ошган. Бирлашган Миллатлар Ташкилоти нархлар янада ошиши мумкинлигидан огоҳлантирди, бу эса дунёдаги очлик муаммоси учун ёмон хабардир. Глобал Тараққиёт Марказига кўра, нотижорат таҳлил маркази урушдан кўтарилган харажатлар ва Россияга қарши санкциялар давом этса, яна 40 миллион одамни ўта қашшоқликка олиб келиши мумкин.

Украина уруши туфайли озиқ-овқат тақчиллиги хавфидан ташқари, бутун дунё бўйлаб фермерлар Ғарб давлатларининг экспансионистик сиёсати ва уларнинг атроф-муҳит муаммоларига эътибор бермаслиги натижасида салбий иқлим ўзгаришига дуч келишда давом этмоқда. Африка шохида сўнгги ўн йилликлардаги энг даҳшатли қурғоқчилик миллионлаб чорва молларининг нобуд бўлишига олиб келди ва глобал исиш Афғонистон каби жойларда озиқ-овқат хавфсизлига катта хатар солмоқда. Бу ҳолат Ғарбнинг Россия ва Украинага нисбатан сиёсати билан бирга дунёни жиддий озиқ-овқат инқирозига олиб келди.

Фединг Америcа институти ижрочи директори Клер Бабино Фонтейн шундай дейди: Гап шундаки, кўп одамлар доимий равишда озиқ-овқат ёки уй ижараси ва дори-дармон олиш каби бошқа муҳим эҳтиёжларни тўлаш ўртасида қийин қарорлар қабул қилишлари керак. Кам таъминланган оила бюджетининг учдан бир қисми озиқ-овқатга сарфланади ва озиқ-овқат нархларининг ҳар қандай босқичма-босқич ошиши уларнинг умумий барқарорлиги ва хавфсизлигига сезиларли таъсир кўрсатиши мумкин.

Бироқ Ғарб давлатлари озиқ-овқат нархининг ошиши ва бунинг натижасида юзага келган тақчилликни Россия-Украина уруши билан боғлашга уринмоқда. Лекин, аслида, Ғарбнинг интервенцион сиёсати ва бу уруш алангасини қўзғатиш, шунингдек, санкция сиёсатининг, айниқса, Россияга қарши энергия масаласида, ўз-ўзидан озиқ-овқат танқислиги ва дунёда очарчиликнинг кучайишига сабаб бўлмоқда.

Украинадаги сўнгги воқеалар (133)