"Янги глабал тартиб геометрияси" - Ислом инқилоби Муаззам раҳбарининг Американинг Украинадаги урушдан фойда олишига урғулари (иккинчи қисм)
-
\\\\\\\"Янги глабал тартиб геометрияси\\\\\\\" - Ислом инқилоби Муаззам раҳбарининг Американинг Украинадаги урушдан фойда олишига урғулари (иккинчи қисм)
Ислом инқилобининг муаззам раҳбари Оятуллоҳ Хоманаий 4-апрел, сешанба куни Эрон Ислом Республикаси расмийлари ва масьуллари билан учрашувда бир қанча масалаларни кўтариб, тушунтирдилар. Бу масалалардан бири Украинадаги уруш ва Американинг бу борадаги позицияси эди.
Ислом инқилоби Муаззам раҳбари шундай дедилар:Америка Украинада уруш бошлади, лекин бу уруш бу мамлакат ва унинг Европа иттифоқчилари ўртасида масофани келтириб чиқарди, улар аслида урушнинг оғирлигидан азият чекмоқда, аммо Америка фойда кўради.
Оятуллоҳ Хоманаийнинг Украинадаги урушни бошлашда Американинг роли ва Вашингтон манфаатларига ишора қилиши бу соҳадаги инкор этиб бўлмайдиган фактлар инобатга олинган ҳолда ифодаланган. Украинадаги урушни Қўшма Штатлар бошчилигидаги НАТОнинг Россияга нисбатан ғаразли нияти ва тажовузкор хатти-ҳаракатлари натижаси сифатида кўриш мумкин. Гап шундаки, Россиянинг Украинага ҳужуми аслида Москванинг Украинани НАТОга аъзо бўлишга ундаш ва Ғарбнинг агрессив ҳаракатлари туфайли Россия миллий хавфсизлигига жиддий хавф туғилишига муносабати бўлди. Россиянинг бу ҳаракати АҚШ ва НАТОнинг Россиянинг Украинани НАТОга аъзолигидан воз кечиш ва НАТО кучларини 1997 йил чегараларига яъни Шарқий мамлакатларнинг аъзолик жараёни бошланишидан олдинги ҳудудга олиб чиқиш ҳақидаги асосли сўровларига НАТОдаги Марказий Европа давлатлари қилган салбий жавобларидан кейин содир бўлди.
Далиллар шуни кўрсатадики, Совуқ урушдан кейинги даврда Россия билан аста-секин душманлик позициясига кирган ва уни заифлаштиришга ҳаракат қилган НАТО ва АҚШ энди Украинадаги урушга Россияни ҳарбий, иқтисодий ва пировардида сиёсий жиҳатдан тор-мор қилиш ва бу мамлакат президенти Владимир Путиннинг лигетемлигини кескин пасайтириш учун ноёб имконият сифатида қаралмоқда. Америка узоқ вақтдан бери Россиянинг қулашини ва ҳатто унинг парчаланишини хоҳларди. Вашингтон давлат арбобларининг Россиянинг стратегик ядро арсенали ва Путиннинг Американинг дунёнинг турли бурчакларидаги сиёсати ва ҳаракатларига қарши туришдаги ҳаракатлари, энг муҳими, Россия ва Хитойнинг дунёда Ғарб либерал халқаро тартибини ўрнини босишда ҳамфикрлигидан хавотири улар ҳар қандай имкониятданРоссиянинг кучини камайтириш ва заифлаштириш учун фойдаланишига олиб келди. Америкалик мутафаккир ва тадқиқотчи Ноам Чомский шундай дейди:Қўшма Штатларнинг ҳозирги сиёсати - Украинанинг сўнгги фуқаросигача курашиш ва бу мамлакатда кейинги фожиали воқеаларнинг олдини олиш чорасини кўрмаслик ва аслида Путинга мушкул аҳволдан қутулишнинг икки йўлини кўрсатиб, бундай умидларни йўқ қилишдир:Ёки уни Гаага трибуналида ҳарбий жиноятчи сифатида муҳокама қилиш ёки Украина бутунлай вайрон бўлгунга қадар худди шундай вазиятни давом эттириш.
АҚШ президенти Жо Байден ва унинг ҳукуматининг ҳарбий ва хавфсизлик бўйича юқори мансабдор шахслари нуқтаи назаридан, бу уруш Россияга имкон қадар қаршилик кўрсатиш учун ноёб ва такрорланмас имкониятни тақдим этди ва шу билан бирга АҚШ ҳарбий-саноатига катта фойда келтирди. Оятуллоҳ Хоманаий бу борада шундай дедилар:Украинадаги урушни Қўшма Штатлар НАТОни шарққа кенгайтириш учун бошлаган ва ҳозир Украина халқи қийин аҳволда экан, урушдан энг кўп АҚШ ва унинг қурол ишлаб чиқарувчи ширкатлари фойда кўрмоқда. Шу сабабли улар урушни тугатиш учун зарур ишларни йўлини тўсади.
Бундан ташқари, Вашингтон нуқтаи назаридан, Россиянинг Украина урушида НАТОга яқин ҳудудда ғалаба қозониши ушбу ҳарбий ташкилотнинг обрўсизланиши ва Россиянинг минтақавий ва халқаро таъсири ва қудратининг кенгайишини англатади. Европадаги хавфсизлик, ҳарбий ва сиёсий тенгламаларни Ғарб зарарига ўзгартиради. Шунинг учун улар Россиянинг ғалабасини ҳар қандай ҳолатда ҳам олдини олишга бел боғлаган.
Муҳим масала шундаки, Қўшма Штатлар Россияга қарши туриш учун Украинага ҳарбий ва қурол-яроғ билан ёрдам кўрсатишда ўзининг европалик иттифоқчиларига катта сиёсий, иқтисодий, ҳарбий ва қурол харажатларини юклади. Аслида, трансатлантик конвергенцияни янгилаш ва Европани АҚШ билан мослаштириш зарурати баҳонасида Вашингтон Европа давлатларини бир томондан Украинани қўллаб-қувватлаш учун суиистеъмол қилиш ва Россия билан барча алоқаларни, хусусан, Россия билан нефт ва газ соҳаси, тижорат алоқаларни АҚШ манфаатларига мувофиқ узиш учун бор кучини сарфлади. Шунингдек, Вашингтон Украинадаги урушдан Европадаги мавқеини мустаҳкамлаш омили сифатида фойдаланди. Аммо ҳозир Европа ҳукуматларининг Америкага эргашаётган сиёсати Европа халқлари ва сиёсатчиларнинг Европа давлатларининг Украинадаги урушга яқинлашаётганига норозилигини оширди.
