Европа футболидаги ирқчилик ҳолатлар

Ирқчилик -инсон тенглиги ва ҳамма учун инсон ҳуқуқлари шиорларига қарамасдан қадимги қуролга ўхйшайди. Шунга қармай Ғарб давлатларида ирқичлик рангли одамларга қарши қўланилади.

Шу кунлар давоимда, Ғарб давлатлаида ранг-баранг одамлар, айниқса қора танлилар, барча саъй-ҳараталарига қарамай, оқ танлилар билан тенг мақомга эга эмаслар. Гарчи бу камситиш мисосллари жуда кўп ва очиқ бўлса-да сўнги кунларда Европада спорт олами дунёниг онгида ирқчиликнинг энг ачиқ мавзуларидан бирига айланан.

 "Реал-Мадрид - Валенсия" беллашувида испаниялик мухлислар бразилиялик юлдуз  Винсиниус Жуниорга ирқичлик билан ёмон сўзлар айтишди.  Бу ҳқаоратлар Жуниорни ўйин давомида қайғусини яшира олмаслиги ва кўз ёшларига ҳам сабаб бўлди.

Беллашувнинг аввалги дақиқалариданоқ Местая стадионидаги минглаб мухлислар Винсиниусни қўпол сўзлар билан ҳақорат қилишди. Шунингдек мезбон футболчилари иккинчи бўлимнинг қўшимча дақиқаларида бу фуболчининнг майдондан четлатишга сабаб бўлганига қадар ҳақора қилишни тўхтатишмади.

Таниқли футболчининг ғазаби ва қайғусига сабаб бўлган майдондан чиқраиилши Ғарб жамиятидаги ирқчиликнинг яна бир кўриниши бўлди.

Бу ҳолат эса дунёнинг кўплаб давлатларида жамоатчилик фикрининг ўз норозилигини билдиришига олиб келди.

Бундан ташқари турли мамлакатларнинг айрим расмийлари ҳам бу  ҳатти- ҳаракатни қўрқоқлик эканлиги ва бундай ҳуқоратларга қарши курашни тала қилшиди.

Бразилия президенти Лола да Силва ўз ватандошини қўллаб -қувватлаб ҳозирги дунёнинг зўр футболчиларидан бири бўлган бечора болакайни ҳар бир стадионга борганида ҳақоратга дуч келиши адолатэмас деб эълон қилди.

Бразалия инсон ҳуқуқлари вазири Силвио Алмейда ҳам Испания расмийлари ва унинг футболини бошқарадиган институтларнинг ҳатти аракатлари иноятдир. Бу эса уларни ирқчиликни қабул қилганларидан далолат деб  ёзди.

Бу воқеа ортидан  Бензема, Мбаппе, Эдерсон ва Неймар каби кўплаб машҳур футболчилар ҳамда Бразилиянинг " Фламенго" каби клуби Валенсия" мухлисларининг ирқчи шиорларига қаршисида 22 ёшли Винсиниус Жуниор "ни қўллаб қуватлади.

Европа қитъасида қоратанлиларга нисбатан камситиш узоқ замонгаа бориб тақалса да аммо Ғарб жамияти айниқса европаликлар ҳар доим инсон тенглиги ва барча  инсон учун тенг имкониятлар мавжудлиги шиори билан турли иддао лар қилишади ва бу қонунни ҳимоя қилишни таъкидла келади.

Европа ҳукумтлари эса  ҳар доим инсон ҳуқуқларини ҳурмат қилиш ҳақида гапиришади ва ҳатто узоқ боораи ва кўп ҳоллара бошўқа мамлакталрани айиқса ривожланаётган ва заиф мамлакатларни иносн ҳуқуқларини бузгаликда айблаб уларни қоралаб ва ҳатто жазолайди.

Бу эса ижтимоий , сиёсий ва ҳатто спорт майдонларида ғарбий мамлакатлардаги рангли одамлар бошқа фуқаролар каби ҳуқуқ ва хавфсизликка эга эмасликлари билан бир пайтга тўғри келмоқда.

Европа давлатларида қора танлиларни полиция томонидан  таъқиб этилиши,  иш жойларда қора танлиларни камситиш ва ҳақора иқлиш шулар жумласидандир.

Яқинда БМТ инсон ҳуқуқлари кенгашининг махсус таджқиқотчиси этиб сайланган инсон ҳуқуқлари бўйича тадқиқотчиси Алмаз Тефраҳам тарқатган ҳисоботида, Европа халқи кундалак ҳаётида ирқчилика дус келади деб изоҳлади.

Испаниянинг "Real Madrid"  ва "Valensiya" клублари ўртасидаги футбол ўйини яна бир марта ирқчилик масаласи Европада ҳамон кенагйиб борганидан далолат берди.

" Реал Мадрид" бош мураббийси Карло Анчелотти ўзининг Твиттер саҳифасида бугун Местаяда қайғули кун бўлди Бир гуруҳ мухлислар ўзларини энг ёмон афтини кўрсатдилар. Гапиришни тўхатиб жиддий ҳаракта қилиш вақти келди. Футболда ва жамиятда ирқичлик учун ўрни йўй. Ҳеч қаерда ирқчлик  учун ўрин йўқ деб ёзди.

Шу билан бирга " Реал Мадрид" футбол жамоаси ўйинчиси билан содир бўлган ирқчилик ҳолатлари келажакда Еврпадаги бошқа рангли спортчилар учун такрорламслиги аниқ эмас.