Муҳаррам ойи бошланиши муносабати билан махсус
Муҳаррам ойи ҳам кириб келди. Имом Ҳусайн (а.с.) ва унинг саҳобалари номи билан машҳур бўлган ой.
Ярим ойдан сўрадим, нега бўйинг букилган?
Хўрсиниб, Муҳаррам ойи, деди
Муҳаррам нима дедим?
Одамнинг энг шариф фарзандининг мотам ойи эканлигини нола қилди
Муҳаррам ойи ҳам кириб келди. Имом Ҳусайн (а.с.) ва унинг саҳобалари номи билан машҳур бўлган ой. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг покиза авлодлари бўлган у зот ҳам Умавийлар тузуми ва ислом жамиятининг ҳукмдори фасодига, бидьатларнинг пайдо бўлиши ва юзага келишига, маьнавий таназзулга, адолатсизлик ва дунёяпарастликка қарши жим турмади ва ҳижрий 61-йил Муҳаррам ойида тенгсизликларга қарши қиём қилди ва ўзи ва саҳобаларининг шаҳид бўлиши билан улкан достон яратди.
Пайғамбаримиз (с.а.в.) ва пок имомлар (р.а.)нинг ҳаётнинг ҳар қандай вазият ва шароитдаги аҳкомларга амал қилиш мавжуд бўлиб, Имом Ҳусайн (р.а.)нинг қонли қиёми ҳам фарзни адо этишнинг ана шу кўринишларидан эди. Ҳазрати Имом Ҳусайн Язид каби ҳукмронлик қилишга арзимайдиган бир кишининг Ислом умматига ҳукмдор бўлганини ва ўзининг ҳукмронлигини қонунийлаштириш учун имомдан байьат сўрашини кўриб турарди. У шундай дер эди:“Огоҳ бўлингларки, бу пасткаш (Ибн Зиёд) тубаннинг ўғли мени икки, қилич ва хорликнинг икки йўли орасига қўйди; Бизнинг хорлик юки остида боришимиз эса мумкин эмас, зеро Аллоҳ, Унинг пайғамбари ва мўминлар бизнинг хорлик юкига тушишимизни истамай ҳаё қилшади ва оналарнинг покиза этаклари ва покиза инсонлар ва ғайратли қалблар ва олижаноб қалблар олижаноб ва эзгу ниятли инсонлар қатлгоҳидан тубан ва пасткашларнинг итоатини биринчи ўринга қўйишга имкон бермайди."
Муҳаррам ойи кириб келиши билан Имом Ҳусайн (а.с.) ва у зотнинг саҳобаларига мотам тутиш биринчи кундан бошланиб, Ашуронинг пешин вақтида авжига чиқади. Ашуро кунида бу мотам мусофирларнинг кечки овқат маросими номи билан давом этади. Муҳаррам ёки Муҳаррам ул-Ҳаром ойи ислом тақвими (ҳижрий)нинг биринчи ойи бўлиб, мусулмонларга кўра ҳаром ойлардан биридир. Шунингдек, бу ой ислом пайғамбари ҳижрат қилган йилнинг бошидир ва мусулмонлар уни ўз тарихининг асоси қилганлар. Ислом келишидан аввал, жаҳолат даврида бу ойларда уруш ва қон тўкиш ҳаром бўлган, Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) ҳам худди шу одатни тасдиқлаганлар.
Тарих гувоҳлик беришича, Имом Ҳусайн (а.с.) душманларининг шафқатсизлиги ва жиноятлари шунчалик катта эдики, улар жоҳилият аҳлидан ҳам баттарроқ эдилар. Чунки ўша давр одамлари ҳаром ойларнинг муқаддаслигини сақлаб, бир-бирлари билан қанчалик адоват қилишмасин, ҳаром ой келганда урушни тарк этганлар. Аммо Ҳусайн (а.с.)нинг Умар Саьд қўшини тимсолидаги душманлари ўзларини Ислом пайғамбарининг умматидан деб билсалар-да, бу ойнинг муқаддаслигини ҳам, Расулуллоҳнинг муқаддаслигини ҳам сақламадилар. Тўғрироғи, бу ойда Ислом пайғамбари ўғлининг қонини ерга тўкиб, оиласини асирга олдилар. Улар ҳатто ҳарамларини ёқиб, мулкларини талон-тарож қилиш даражасига етиб, шафқатсизлиги ва тошкўнгиллиги билан жоҳилийлар даври одамларидан ўзиб кетишди.
Шу боис Муҳаррам ойи Ҳазрати Саййид аш-Шуҳадонинг ҳаракати ва абадий Карбало достони ҳамда Ҳазрат Абу Абдуллоҳ Ҳусайн (а.с.)нинг мотам йиғинлари бошланишини хотирлайди. Бу ойда ислом давлатларида ҳамма жойда Ҳусайн ифори келади. Қора байроқлар кўтарилиб, уларга ёзилган шиорлар зулмга йўқ дейиш, билиб туриб ўлимни, озодликни танлаш ва Ҳусайн ибн Али (а.с.)нинг ҳаққини излаш ва унинг содиқ ҳамроҳларининг жасоратини эслатади. Ҳатто болалар ва ўсмирлар ҳам ўз уйларида ғам билан ҳусайния ясайдилар, ҳусайния ва масжидлардан ўз фикр ва қалб хонадонларига зикр ва мадҳиялар ила диний буйруқларни олиб келишади. Имом Ҳусайн (а.с.)нинг мотам маросимида қатнашиш ва Саййид аш-Шуҳудо (а.с.)га кўз ёшлар тўкиш қалбларни куйдириб, шу билан бирга, фидойилик, достонлик ва қаршилик руҳини тарбиялайди.
Бу ойда маърузачилар шаҳидлар раҳнамосининг маърузалари ва тарғибот шиорларини айтиб, ҳаракатни яратадилар. Шу боисдан ҳам Имом Ҳусайн (а.с.) қиёми ҳижрий 61-йилда ҳам тўхтамад ва дунёга таьсирини ёйиб, кўплаб қурбонликлар ва достон ижодига асос бўлди. Имом Ҳусайн (а.с.) ҳаракати ва қиёми таьсирининг энг муҳим кўринишларини эронлик жангчилар ва уларнинг Ироқдаги Баас режими жорий этган урушга қаршилик кўрсатишларида кўриш мумкин.
Ҳижрий 1359-1367 йиллар давомида Эрон Ислом Республикаси Ироқ Баас режими бошчилигидаги ғарбий ва шарқий ҳукмдорлар томонидан босқинга учраганида, унинг мудофаа саҳналари ҳижрий 61-йилда Имом Ҳусайн (а.с.) қўзғолони билан кўп ўхшашликларга эга эди. Ҳақ ҳимояси, жиҳод ва кураш руҳи, иймон, ихлос ва озодлик Эрон мусулмон халқининг муқаддас ҳимояси Ашуро ҳаракати билан чуқур алоқада бўлганлигидан ва унинг турли саҳналарида Карбало таьсирини кўрсатувчи турли аломатлардир.
Ислом инқилоби етакчиси Оятуллоҳ Хоманаий шундай дедилар:“Кўряпсизми, воқеанинг ярим куни бизнинг тарихимизга қанчалик барака берди ва бугун ҳам тирик ва илҳомлантирмоқда; Бу воқеа шунчаки ўқиш ва айтиш учун эмас ва одамларга ёқади ёки ҳиссий жиҳатдан таъсирланади; Йўқ, у неьмат ва ҳаракат манбаидир. Бу инқилоб ва урушда ва тарихимизнинг ўтмишида сезиларли бўлди. Шиалик тарихида, балки исломдаги зулмга қарши инқилоблар тарихида - ҳатто шиа бўлмаганлар томонидан бўлса ҳам - Карбало воқеаси ёрқин ва кўзга кўринадиган даражада самарали бўлган; Балки исломий бўлмаган муҳитда ҳам самарали бўлгандир. .. яьни тарихда ўша ярим кунлик фидойиликка қиёсланадиган воқеани билмайман; Ҳамма нарса ундан кичикроқ - лекин охир-оқибат бу унинг эскизи ёки унинг бир қисмидир.
Ислом жангчилари операцияларда Ҳусайн (а.с.) номи билан достон яратдилар ва Карбало шаҳидларининг исмлари ўйиб ишланган бош боғичлари бор эди. Улар ўзларини Сеййид аш-Шуҳадо (а.с.) қонининг қасоскорлари деб билдилар ва жанг майдонида бир неча кишига бир фақат бир термос сув бор эди, у ҳам бўлса лабларини намлаш учун, Карбало саҳнасининг ташналиги ва шунга ўхшаш масалаларни ҳисобга олиб, бунга чидаш мумкин эди.
Жангчиларнинг Имом Ҳусайн ва Ашуро мактабларидан олган сабоқлари муқаддас мудофаа жабҳаларининг ахлоқ, фазилат ва илоҳий қадриятларнинг намоён бўлишига, энг бунёдкорлигига сабаб бўлди ва унда энг улуғвор та’лимотлар пайдо бўлади.
Жангчилардан бирининг онаси ёзади:
Мен почтачидан хатни олиб, орқасига қарадим. Шаҳид фондидан. Очиб қарасам, ичкарида шаҳидлик билан табриклар мавзуси ва унга Ҳамид шундай ёзган ёзув илова қилинган:“Бутун Ашуро куни ва бутун Карбало юрти... бугун қамал остида қолганимизга бешинчи кун... ёнғин оғир... ташналик бизнинг хавфсизлигимизни бузди... шаҳидлар тинч ухлаяпти. бошқа тарафда, каналнинг бурчагида... болаларнинг бир қисми яраланган. Аммо улар юрагимизга афсус чекиб қўйдилар... кеча тақсимланган колбалардаги сув тугаб қолди... Ҳусайннинг чанқаган лаблари учун фидо.. Шаламчеҳ, Ансор ал-Ҳусайннинг 23-дивизияси, 2-бузғунчи баталони, Басижи Ҳамид Иброҳим Фар" ёпиб хатни юрагимга қўйдим. Мен орқамни эшикка ўгирдим ва чодирнинг бурчаги билан кўз ёшларимни артдим.
*************
Яна бир шаҳиднинг онаси айтади: У болалигидан Ашуро куни пешиндан кейин елкасига Имом Ҳусайннинг мотам рамзини кийишни орзу қилар эди.
Ҳамма айтардилар: Кичкинасан, катта бўлганингда кел. улғайди.
Ихтиёрий равишда белгини кўтаришга келганлар орасида у энг озғин эди.
Қўшинга бор, кучинг етиб, қувват топдинг, кел”. аскарга айланди. У фронтга кетди. асир тушди. Қайтганида Муҳаррам эди. Енглари бўм-бўш, елкасига қисилган, Ҳусайн йўлида ва ёлғон билан жангда қўлларидан айрилган ҳолда қайтган эди.
Унинг белгига қарашида ҳамон афсус-надомат бор эди.
************
Муҳаррам ойи билан / ва ҳуррият ва илмнинг баланд сарвларини кўтарган, Ҳусайнийнинг қалбларида иштиёқ ва заковатни уйғотган Ҳусайн (алайҳиссалом)га саломлар бўлсин.