июл 20, 2023 11:56 Asia/Tashkent
  • Ар-Риёд ва Абу-Даби ўртасидаги араб дунёси раҳбарияти учун жиддий келишмовчиликлар
    Ар-Риёд ва Абу-Даби ўртасидаги араб дунёси раҳбарияти учун жиддий келишмовчиликлар

Американинг Wалл Стреет Жоурнал газетаси ўз ҳисоботида Саудия Арабистони валиаҳд шаҳзодаси Муҳаммад бин Салмон ва БАА президенти Муҳаммад бин Зоид ўртасидаги кескин келишмовчиликни муҳокама қилди ва шундай ёзди:Белгилари узоқ вақтдан бери кўриниб турган инқироз ўтган декабр ойидан бошлаб амалга ошди.

БАА ва Саудия Арабистони икки араб давлати бўлиб, улар баъзи минтақавий масалаларда ҳамкорлик қилишларига қарамай, сўнгги ўн йил ичида ўзаро муносабатларида яширин қарама-қаршиликларга гувоҳ бўлишди. БАА ва Саудия Арабистони Мусулмон Биродарларига, Қатар билан зиддиятга, Яманга қарши урушга ва ҳатто Фаластин масаласига қарши бирга ҳаракат қилди, лекин айни пайтда Яманда бир-бири билан жиддий келишмовчиликларни ҳам топди.

Саудия Арабистонининг Қатар билан зиддиятни Абу-Дабини хабардор қилмасдан юмшатгани БААни қониқтирмади. Бирлашган Араб Амирликлари ва Абу Даби, айниқса Яман урушида жиддий келишмовчиликларга эга эдилар ва уларнинг ҳар бири Ямандаги маьлум бир гуруҳни қўллаб-қувватлаган ҳолда, бу мамлакатда ўз таьсирини ошириш учун бир-бири билан рақобатлашди ва Яманда икки жиддий рақибга айланди. Бу вазиятга сабаб бўлган нарса араб дунёсида устунликка эга бўлиш учун иккала давлатнинг рақобати эди. Wалл Стреет Журнал газетаси бин Салмон ва бин Зоидга яқин бўлган баъзи рақамларга таянган ҳолда, бу икки шахс ўтмишда яқин бўлган бўлса-да, олти ойдан ортиқ вақт давомида бир-бири билан гаплашмаганини ёзди.

бин Салмон ва бин Зоид

 

"Wалл Стреет Журнал" нашрига кўра, Муҳаммад бин Зоидни ички ва ташқи сиёсатда "ўзининг йўлбошчиси" деб ҳисоблаган Саудия валиаҳд шаҳзодаси Муҳаммад бин Салмон у Саудия Арабистонининг минтақавий позициясига қарши чиқмаслигини ва Саудия Арабистони билан ҳамжиҳатликда ҳаракат қилишини кутган эди.  Бироқ, Бин Салмон каби, Бин Зайд ҳам Бин Салмонга қарши чиқишдан ва ҳатто унинг заиф томонларини исботлашдан норози бўлган амбицияли раҳбардир. Wалл Стреет Журнал газетасининг АҚШ президенти Жо Байден маьмурияти расмийсига иқтибос келтиришича, бин Салмон ва бин Зайд минтақадаги асосий ўйинчилар ва бошпана берилиши керак бўлган биринчи одамлар бўлишни истайдиган икки ўта амбицияли шахслардир.

Муҳаммад бин Зоиднинг Бин Салмонга даъвоси ҳатто оммага ошкор бўлди. Чунки Саудия Арабистонидаги араб давлатлари раҳбарларининг икки учрашувида БАА президенти қатнашмади. Араб давлатлари ва Хитой раҳбарларининг учрашуви, шунингдек, Араб Лигасининг Сурия иштирокидаги учрашуви Муҳаммад бин Зайд иштирок этмаган икки учрашувдир. Муҳаммад бин Салмон сўнгги икки йилда АҚШ ҳукумати ўзига қўйган изоляциядан чиққанини исботлаш учун барча араб давлатлари, хусусан БАА, Қатар, Қувайт ва Уммон каби давлатлар раҳбарларининг кучли иштирокига муҳтож эди. 

Бин Зоиднинг бундай хатти-ҳаракати Муҳаммад бин Салмоннинг норозилиги ва ғазабига сабаб бўлди. Америcан Wалл Стреет Жоурнал баъзи гувоҳлардан иқтибос келтирган ва шундай ёзган:Ўтган декабр ойида бин Салмон маҳаллий журналистларни мисли кўрилмаган брифинг учун Ар-Риёдда йиғиб, ғалати хабарни етказди ва сўнгги бир неча ўн йилликдаги эски иттифоқдошимиз БАА бизнинг орқамизга пичоқ санчди ва биз нима қила олишимизни кўришимиз керак, деб айтди. 

Ёрлиқ