هشدار مسوول دفتر فارسی زبانان در مشهد در مورد تلاش ها برای تضعیف و تخریب زبان فارسی
مسوول دفتر ادبیات فارسی زبانان در مشهد در خصوص تلاش ها برای تضعیف و تخریب زبان فارسی در افغانستان و حوزه زبان فارسی هشدار داد.
سید ابوطالب مظفری در گفت و گو با بخش خبر رادیو دری گفت: درست است که زبان فارسی از پشتوانه قوی و حمایت مردمی برخوردار است اما اینگونه نیست که با وجود تلاش ها برای تخرب و تضعیف، آسیبی به آن نرسد.
این شاعر و نویسنده برجسته افغانستانی با اشاره به اظهارات اخیر قاری محمد یونس راشد معاون جوانان وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان مبنی بر اینکه افغانستان به ادبیات فارسی نیاز ندارد، لازم نیست آن را بیاموزیم، تدریس آن در دانشگاه ها اهمیتی ندارد و جوانان باید حرفه هایی را بیاموزند که از طریق آن بتوانیم ابزار پیشرفته جنگی تهیه کنیم عنوان کرد: مسایلی مانند زبان و فرهنگ با مساله قدرت در ارتباط است، بنابراین اگر این دیدگاه ها در قدرت حاکم در افغانستان جدی باشد اگرچه نمی تواند زبان فارسی را از بین ببرد اما می تواند این زبان را در افغانستان تضعیف کند.
وی تصریح کرد: طی صد سال گذشته که با زبان فارسی در افغانستان مخالفت جدی وجود داشته این زبان آسیب های زیادی دیده چنانکه زمانی در این کشور همه به زبان فارسی سخن می گفتند و بعد زبان پشتو در کنار آن قرار گرفت، سپس واژه های بیگانه وارد این زبان شد و این زبان را تخریب کردند.
به گفته مسوول موسسه فرهنگی در دری مساله دیگر این است که در مورد زبان فارسی در افغانستان آنگونه که باید کار نشد و این زبان زنده و پویا باقی نماند، به هر صورت ضعف زبان در یک حوزه سرزمینی به ضعف آن زبان در مجموع منجر می شود. اما در مورد زبان فارسی خواست مردم افغانستان و پشتوانه ای که این زبان دارد باعث مقاومت می شود. با وجود این فارسی زبانان هم نباید به این فکر باشند که زبان فارسی قابل تضعیف نیست و ضرورتی برای اقدام جهت تقویت آن وجود ندارد.
این ادیب افغان در مورد سخنان معاون جوانان وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در مورد بی اهمیت خواندن زبان فارسی هم بیان داشت: بیش از آنکه بشود اینگونه سخنان را حمل بر نا آگاهی فرد گوینده کرد، حمل بر مسایل سیاسی می شود. هم آقای راشد و هم کسان دیگری که این حرف ها را می زنند از کارکرد و اهمیت زبان و به ویژه زبان فارسی آگاهی دارند. بنابراین مساله بیشتر سیاسی است و مدت ها است که زبان فارسی دستمایه جدال ها و جنجال های سیاسی و قومی قرار گرفته و به همین دلیل با زبان فارسی مخالفت وجود دارد، این مخالفت با اشکال مختلف ابراز می شود و برخی اقدامات عملی هم در راستای آن انجام می شود.
مظفری عنوان کرد: آنچه آقای راشد گفته هم ریشه در جریانات سیاسی دارد اما شیوه بیان به گونه ای است که ناپختگی آنان را نشان می دهد چون اگر قرار است گفته شود نیازی به چیزی نیست باید جایگزین آن از همان جنس را ارایه شود. بنابراین معادله اشتباهی مطرح شده و اگر گفته نیازی به زبان فارسی نیست در مقابل باید بگوید مثلا به دیوان پشتو نیاز داریم. نه اینکه بگویند به زبان فارسی نیاز نداریم و در مقابل ابزار جنگی نیاز داریم. ابزار جنگی و زبان از یک جنس نیستند. پس شکل بیان این مطلب هم ناسنجیده و نابخردانه است.
به گفته مسوول موسسه فرهنگی در دری عده ای در افغانستان بنا به هر تشخیص و سیاستی که دارند دشمنی با زبان فارسی را پیشه کرده اند و قصد فارسی زدایی دارند و البته مساله فارسی زدایی در افغانستان از بیش از صد سال قبل شروع شده و اکنون هم توسط جریان حاکم به صورت نا سنجیده پیش می رود. اگر هم کسی بگوید که به زبان فارسی نیاز نداریم پشت این کلام این مفهوم ارایه می شود که به فرهنگی هم که این زبان منتقل می کند نیازی نداریم.
مظفری اظهار داشت: ممکن است یک زبان توسط یک زبان دیگر طرد شود آن هم در صورتی که دو مورد باید در آن زبان نادیده گرفته شود؛ یکی فرهنگ و معارفی که در آن زبان است و دیگری مردمانی که به آن زبان صحبت می کنند و با فرهنگ آن خو گرفته اند. به این ترتیب این فارسی ستیزی خام نمی تواند راه به جایی ببرد.
این کارشناس افغان گفت: یکی از دلایل طرح اینگونه مطالب قدرت طلبی قومی و یک نوع هویت خواهی است. نوعی هویت خواهی در افغانستان از طرف برخی اقوام مطرح شد و می خواستند برای خود خرده فرهنگی راه بیندازند که یکی از عناصر مهم آن زبان است و از طریق زبان می خواستند به یک هویت مستقل دست پیدا کنند که همان هویت قومی است و زبان فارسی را به عنوان یک زبان تاریخی و دارای پیشنه، فرهنگ و نفوذ گسترده در حوزه گویشگران، مخالف تسلط قومی خود می دانستند.
وی اضافه کرد: بنابراین طرح این مسایل بیشتر ناشی از نزاع قومی و هویت خواهی قومی و تلاش برای سلطه بر یک فرهنگ است.
