افغانستان اهرمی مداخله ای برای غرب و برخی کشورهای منطقه!
مصاحبه با آقای سیف الدین سیحون استاد دانشگاه و کارشناس مسائل افغانستان
سؤال:جناب آقای سیحون!همانطور که در جریان هستید نشستی پیرامون طرح مذاکره و بحث صلح با طالبان و دیگر مسائل مربوط به افغانستان با حضور نمایندگان افغانستان،پاکستان،چین ،ایران و هند در مسکو برگزار شده است.تحلیل شما از برگزاری این نشست چیست و فکر می کنید این نشست در راستای برقراری صلح در افغانستان چه دستاوردهایی خواهد داشت؟
جواب:افغانستان در این سالها در راستای مبارزه با تروریزم و مبارزه با دهشت افکنی با تکیه بر آمریکا و قدرتهای غربی نتوانست به آنچه که باید دست پیدا کند.به همین خاطر بازیگران منطقه ای بخاطر منافع شان وارد عمل شدند،از جمله پاکستان که بخاطر اهداف و منافع استراتژیک خود مدتهاست که افغانستان را زیر نظر دارد.
کشورهای دیگر منطقه مانند چین،روسیه،ازبکستان و سایر کشورها هم نگران حضور آمریکا در افغانستان و منطقه هستند و به همین دلیل در محور سیاستها و اهداف استراتژیک خودشان نگاه و توجه ای هم به افغانستان داشته اند.از طرفی قضایای افغانستان هم نشان داد که بدون اجماع و همفکری منطقه ای و تأمین منافع کشورهای ذینفع حل نمیشود و صلح برپا نخواهد شد.بنظر بنده این نشان دهنده گسست و شکست سیاست آمریکا وناتوانی دیپلماسی افغانستان در مهار بحران است و نشان می دهد که بدون تأمین منافع بازیگران منطقه ای صلح در افغانستان میسر نخواهد شد.
بنده معتقدم که چنین کنفرانسی باید برگزار شود و باید کشورهای منطقه به این باور برسند که افغانستان کشوری است که در آن منافع کشورهای منطقه ای و جهانی نهفته است و آنها باید تمام تلاش خود را برای حل بحران افغانستان به کار بگیرند.از جمله مبارزه با هراس افکنی و تروریزم را بعنوان یک استراتژی باید در نظر داشته باشند.
یکجانبه نگری در سیاست خارجی افغانستان و حمایت کنندگان بین المللی آن به نتیجه نرسید و جنگ کماکان در افغانستان ادامه پیدا کرد و اگر کشورهای منطقه صادقانه از اهرم هایی که دارند در جهت برقراری صلح و ثبات در افغانستان استفاده کنند مسلماً افغانستان به صلح و آرامش دست پیدا خواهد کرد.
س:از نظر شما موضوعات اصلی و اساسی که باید در نشست مسکو مورد توجه قرار بگیرد تا به نتایج و راه حل هایی دست پیدا کند چیست؟
ج:هراس افکنی اولین موضوعی است که باید به آن توجه ویژه داشته باشند و خطری است که تمام جهان را تهدید می کند.باید دشمنان واقعی ملت افغانستان و کسانی که برای افغانستان ایجاد ناامنی میکنند مانند طالبان را به درستی بشناسند و باید گروههای حامی هراس افکنان مانند پاکستان را شناسایی کنند و با آنها مقابله کنند و نباید به بهانه های داعش خیالی افغانستان را در معرض تهدیدها قرار دهند.
درباره حضور نمایندگان افغانستان در این نشست هم باید بگویم که فکر نمی کنم دیپلماسی افغانستان این توان را داشته باشد که در رابطه با این قضایا نگرش عمیق و دقیقی داشته باشد و بتواند مذاکره کننده را در رسیدن به آرمانها و اهداف خود قانع بسازد.ولی بهرحال در این راستا رابطه دولت با دولتها باید مطرح شود و نگاه کشورها را از نگاه صرف به منافع تنگ خودشان به یک نگاه معطوف به صلح منطقه ای متمرکز کنند و به افغانستان از دید یک کشور مهم منطقه ای برای مبارزه با مواد مخدر،مبارزه با تروریزم،قاچاق اطفال و مانند اینها بنگرند.
بنده معتقدم که غرب و برخی از کشورهای منطقه از افغانستان بعنوان اهرم مداخله ای استفاده میکنند.غرب برای تدوام جنگ در افغانستان و حضور در منطقه و پاکستان بخاطر تعقیب منافع استراتژیک خودش،عربستان بخاطر منافع خاصی که در منطقه برای نیروهای هراس افکن حیات خلوت ایجاد کند و سایر کشورهای منطقه نیز بخاطر نگرانی از حضور آمریکا و غرب در منطقه.
ما باید منافع و نگرانیهای این کشورها را در نظر داشته باشیم و از طرف دیگر واقعیتهای سیاسی و اقتصادی افغانستان را بعنوان یک کشور مستقل در نظر بگیریم و رابطه دولت با دولت ایجاد کنیم تا زمینه ای برای توسعه اقتصادی افغانستان و همکاری متعارف برای پیشرفت اقتصاد افغانستان صورت بگیرد تا افغانستان و منطقه از این بحران نجات پیدا کنند.
س:از نظر شما برگزاری نشست فعلی مسکو با حضور افغانستان و کشورهای تأثیرگذار در سیاست و امنیت افغانستان،چه تأثیری بر بهبود و گسترش روابط روسیه با افغانستان خواهد گذاشت؟
ج:روسها نقش مثبتی بازی نکردند چراکه با روابط خاصی که پاکستان با روسها برقرار کرد آنها را بیشتر از داعش خیالی ترساندند.دولت افغانستان باید دیپلماسی دقیق و روشنی در پیش بگیرد تا واقعاً نیروهای هراس افکن را بدون تفکیک و بدون وابستگی به گروههای خاصی که حامیان منطقه ای دارند نشانه بگیرند و روسها باید بر مبنای این دیپلماسی واقع بینانه آگاهی دقیقی در باره نهادها و نیروهای هراس افکن واقعی یعنی طالبان داشته باشند،و در مورد مواد مخدر نیز روسها دچار توهم هستند که گویا فکر میکنند که طالبان گروههایی هستند که بر ضد مواد مخدر مبارزه میکنند در حالیکه طالبان بخشی از مواد مخدر هستند.اگر روسها نقش مثبت در سیاست تأمین صلح در افغانستان در یک همکاری و همگرایی با دولت افغانستان و کشورهای منطقه در پیش بگیرد میتواند در این راه نقش مثبتی را ایفا کند چون نیروی عظیم نظامی و قدرت تسلیحاتی بزرگی دارند.افغانستان باید مراقب باشد با یک دیپلماسی فعال و با حقایقی که وجود دارد با روسها مذاکره کند تا نگاه آنها را به واقعیتها معطوف کند و اگر روسها در شناخت دشمنان واقعی افغانستان و گروههای دهشت افکن دچار توهم شود برای افغانستان بسیار خطرناک خواهد بود.