نشست وزیران 4+1؛ فرصتی برای بازگشت به تفاهم و تعامل دو طرفه در برجام
وزرای امور خارجه کشورهای عضو برجام امروز دوشنبه ۲۱ دسامبر/1جدی، نشستی غیررسمی بصورت مجازی برگزار میکنند.
برگزاری این جلسه مشترک تصمیمی بود که در هفدهمین نشست کمیسیون مشترک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) چهارشنبه ۱۶ دسامبر/26قوس گرفته شد. ایران اما چه خواستههایی در برابر ۱+۴ دارد.
"مهدی ذاکریان" استاد دانشگاه و صاحبنظر مسایل بینالملل در ابن باره می گوید : "ایران صبر استراتژیک را پیشه کرد. ۱+۴ اما نتوانست مانع تحریم اقتصادی و مالی نامشروع امریکا شود. نه چین، نه روسیه و نه اتحادیه اروپا در این موضوع قدم قابل توجهی برنداشتند البته ۱+۴ امریکا را در انجام برخی اقدامات علیه ایران در سطح شورای امنیت ناکام گذارد. "
اکنون دوره ترامپ به پایان رسیده و "جو بایدن" رئیس جمهور منتخب امریکا سخن از برجام می راند.در وضعیت جدید ۱+۴ با فرصت تازه ای روبروست.
در سه سال گذشته تحریم های یکجانبه امریکا به منافع قانونی ایران در چارچوب برجام زیان وارد کرده است. براثر تحریم های امریکا و اجرا نشدن وعده های اروپا؛ تجارت ایران با موانع پولی و بانکی مواجه شده است. سرمایه گذاری وداد وستد خارجی با ایران هم با تردید و کارشکنی مواجه شد.
"هایکو ماس"، وزیر خارجه آلمان در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: اروپا به دلیل تحریم های آمریکا نمی تواند به تعهدات خود برای تقویت مناسبات اقتصادی با ایران عمل کند.
امریکا تحرم های حداکثری را حتی به عرصه دارو ومحروم کردن بیماران از دسترسی به واکسن و تامین نیازهای پزشکی در دوران سخت مبارزه با کرونا تسری داد که این اقدامات در مغایرت با سلامت مردم و امنیت اقتصادی در جامعه است.
«سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در نشست هفته گذشته کمیسیون مشترک برجام با اشاره به برخی اظهارنظرهای رسانهای که در روزهای اخیر از سوی اروپا به گوش میرسد، تاکید کرد: قاعدتا سه دولت اروپایی که خود را پایبند به دموکراسی و قواعد آن میخوانند، نباید از دولت ایران انتظار داشته باشند که اصول دموکراسی را نادیده گرفته و قانون مصوب مجلس شورای اسلامی را اجرایی نکند. دولت جمهوری اسلامی ایران متعهد و موظف به اجرای مصوبات مجلس شورای اسلامی پس از طی مراحل قانونی آنها است.
معاون سیاسی وزیرخارجه ایران ضمن اعتراض به مواضع اخیر سه دولت اروپایی بیان داشت: بهجای محکومیت ترور ددمنشانه دانشمند برجسته هستهای ایران، سه دولت اروپایی مجازات قانونی یک شخص مجرم را محکوم کردند.
عراقچی تاکید کرد، طرفهای اروپایی همواره فقط از ایران میخواهند در برابر همه رفتارهای غیرقانونی و خصمانه، چه تحریمهای آمریکا باشد، و چه خرابکاری در نطنز و ترور دانشمندان هستهای خود خویشتندار باشد.
با توجه به پیامدهای نقض برجام به نظر می رسد دوراه برای خروج از بن بست وجود دارد:
راه نخست؛ بازگشت همه طرف ها به برجام وعملگرایی درقبال تعهدات در چارچوب توافق چند جانبه واجرای قطعنامه 2231 شورای امنیت است.گام اول در این زمینه عمل به قطعنامه شورای امنیت است.
راه دوم؛ اما ماندن در وضعیت اشتباه فعلی و رویکرد به گزینه های غیر منطقی همچون مذاکره مجدد وحصول توافق تازه است که دراین صورت چیزی ازبرجام باقی نخواهد ماند. ایران مواضع خود را در رد مذاکره مجدد در باره برجام بصورت شفاف اعلام کرده، اما تاکید کرده است در صورت بازگشت طرفهای برجام به انجام تعهدات خود واعاده وضعیت به شرایط ژانویه ۲۰۱۷، تعهدات برجامی خود را که وفق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام آنها را متوقف کرده است، از سرمی گیرد.