پذیرش دولت غیر متمرکز؛ تنها راه تشکیل یک حکومت فراگیر در افغانستان
پژوهشگر سیاسی و تاریخی ایرانی تاکید کرد: تنها راه تشکیل یک حکومت فراگیر در افغانستان پذیرفتن دولت غیر متمرکز است.
محمد علی بهمنی قاجار در گفت و گو با خبرنگار رادیو دری اظهار داشت: اگر طالبان چنین ساختاری را بپذیرند و در مناطقی که پایگاه اجتماعی و قومی ندارند قدرت را به نیروها و بزرگان محلی واگذار کنند و یک ساختار غیر متمرکز به وجود بیاید، می توان تا حدی به ایجاد دولت فراگیر امیدوار بود.
وی افزود: اما در شرایطی که طالبان صندوق رای و انتخابات نداشته باشند و پارلمان و ریاست جمهوری وجود نداشته باشد فعالیت حزبی هم اگر وجود داشته باشد به جایی نمی رسد. و اگر طالبان به دنبال امارت باشند که در راس آن امیر خودشان باشد کار خاصی نمی شود انجام داد، در این وضعیت بر فرض اگر افرادی مانند عبدالله عبدالله یا حامد کرزی نخست وزیر هم بشوند وابسته به اراده طالبان خواهند بود و رهبر طالبان به راحتی می تواند آن ها را برکنار کند زیرا ساختار و سازمان سیاسی و حقوقی لازم وجود ندارد که قدرت را محدود کند.
به گفته این استاد دانشگاه در چنین شرایطی دولت فراگیر که از آن صحبت می شود حتی اگر تشکیل شود و سایر گروه ها، احزاب و اقوام را هم مشارکتی بدهند، دوام آن ضمانت اجرایی ندارد ضمن اینکه از اقدامات طالبان تا کنون چنین بر نمی آید که به فکر دولت فراگیر باشند، زیرا افرادی را که تاکنون به سمت های مختلف گماشته اند تقریبا همه از حلقه خودشان است.
بهمنی قاجار یاد آور شد: حتی نظام سابق افغانستان که به صورت قانونی هنوز از بین نرفته و قدرت هم به صورت مسالمت آمیز انتقال نیافته، نتوانست دولتی فراگیر به وجود آورد. افغانستان دارای یک جامعه کثیرالاقوام است و این اقوام از گذشته ها نتوانسته اند نقش موثری در ساختار قدرت داشته باشند، یک قوم همیشه در راس بوده و بقیه باید تبعیت می کردند.
این کارشناس سیاسی و تاریخی عنوان کرد: از آنجایی که طالبان اکنون قدرت را به دست گرفته اند بعید است که ایجاد یک ساختار غیر متمرکز را بپذیرند ضمن اینکه قدرت های بین المللی هم فشار چندانی بر طالبان در این زمینه وارد نکرده اند.
به گفته بهمنی قاجار به این لحاظ مقاومتی که در پنجشیر شکل گرفته نه از این جنبه که احتمال جنگ داخلی را ایجاد می کند بلکه از این لحاظ دارای اهمیت است که با استمرار حکومت تک قومی، زمینه برای فروپاشی افغانستان و دوام دار شدن جنگ به وجود می آید.
وی اضافه کرد: در صورتی که طالبان یک حکومت تک قومی با ظاهر فراگیر تشکیل دهند زمانی دچار مشکل خواهند شد. همانگونه که دولت اشرف غنی به مشکلات پایه ای و ریشه ای توجه نکرد و فروپاشید، نتیجه حکومت تک قومی در آینده نیز همان خواهد شد.
