میزان 04, 1400 12:01 Asia/Kabul

کارشناس سیاسی افغان تاکید کرد: بهترین مدل حکومت داری برای طالبان بر اساس تجارب چند قرن اخیر ایجاد نظام مردم سالاری دینی است.

داکتر محمد هاشم عصمت اللهی در گفت و گو با خبرنگار رادیو دری یاد آور شد: این نظام پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در جمهوری اسلامی ایران تجربه شده و تجربه موفقی هم بوده است.

مشاور سابق حامد کرزی رئیس جمهوری اسبق افغانستان اظهار داشت: داور نهایی در رابطه با مشروعیت دولت ها مردم هستند.

به گفته این کارشناس سیاسی در قرن های اخیر چند تجربه از انواع مختلف حکومت ها وجود داشته است؛ یکی دولت های استبدادی که شاه یا فرمانروا خودش به قدرت می رسید، قانون وضع می کرد، دستورش قانون تلقی می شد و مجری قانون هم خودش بود، پس از آن تجربه سلطنت ها را داشتیم، از قبیل سلطنت دیکتاتوری و سلطنت مشروطه، مشروط به اینکه سلطنت وجود داشته باشد و در کنار آن قانونی باشد، تفکیک قوایی وجود داشته باشد و شاه در برابر قوای دیگر مسوول باشد که در افغانستان هم تجربه شده است. دیگری نیز تجربه دموکراسی های لیبرال است، اما مهمترین و جدید ترین تجربه مردم سالاری دینی می باشد.

وی افزود: در دموکراسی لیبرال غربی مشروعیت نظام از مردم گرفته می شود و نقش دین در نظام نادیده گرفته شده و این اشکال بزرگ آن است و امروز دانشمندان و فلاسفه متوجه آن شده اند.

عصمت اللهی عنوان کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و ایجاد نظام جمهوری اسلامی، مردم سالاری دینی و دینی سازی سیاست که در اندیشه حضرت امام خمینی (ره) بود به عنوان یک مدل جدید که هم دین در آن لحاظ می شود و هم رای مردم به محک تجربه گذاشته شد. در این تجربه ناب مشروعیت دولت به دو چیز خلاصه می شود، شریعت و اقبال از سوی مردم به گونه ای که هم دین در نظام لحاظ شود و هم رای مردم به نظام مقبولیت بدهد.

به گفته این کارشناس سیاسی اکنون که طالبان بر افغانستان مسلط شده اند هنوز مشخص نیست که حکومت خود را بر چه مبنایی ایجاد می کنند، در صدر اسلام نیز، هم تجربه نصب زمامدار وجود داشته و هم تجربه شورا برای مشخص شدن زمامدار. اما در چند قرن اخیر بیشتر حکومت ها بر اساس لیبرال دموکراسی غربی شکل گرفته و نظام جمهوری اسلامی و مردم سالاری دینی هم تجربه جدید و موفقی است که هم مردم در آن نقش دارند و هم دین حرف اول را می زند. طالبان هم ناگزیرند از یکی از این دو الگو پیروی کنند.

وی تصریح کرد: از آنجایی که طالبان بر اساس یک اندیشه دین مدارانه مبارزه کرده اند، نمی توانند از نظام لیبرال دموکراسی غربی پیروی کنند اما تجربه بسیار مطلوب و مردم پسند مردم سالاری دینی است که در جمهوری اسلامی ایران تجربه شده است.

 

کلیدواژه