رویکردهای سختگیرانه طالبان به ویژه در مورد زنان فرقه ای و سلیقه ای است نه دینی
کارشناس افغان تاکید کرد: رویکردهای سختگیرانه طالبان به ویژه نسبت به زنان رویکردهای دینی نیست بلکه فرقه ای و سلیقه ای است.
داکتر مژگان رضایی در گفت و گو با برنامه انعکاس رادیو دری در رابطه با تعلیق تحصیل دختران دانشجو توسط طالبان گفت: طالبان از ابتدای روی کار آمدن خود در افغانستان نگاه سختگیرانه ای نسبت به زنان داشته که در مقایسه با حاکمیت قبلی بسیار افراطی بوده اما شاید هیچ گاه به میزانی که اکنون شاهد آن هستیم نبوده و به نوعی بازگشت طالبان به دهه 1370 خورشیدی یعنی دوران اول حاکمیت این گروه را شاهد هستیم.
این فعال حقوق زنان افزود: اما تفاوت این است که جامعه امروز افغانستان با جامعه آن زمان فرق دارد، تحولاتی ایجاد شده و رشد و توسعه ای صورت گرفته به ویژه در عرصه علمی و فرهنگی و سختگیری های طالبان نسبت به زنان به ویژه در بحث تحصیل آن ها امروز سنگین تر تمام می شود زیرا در دهه هفتاد تعداد دخترانی که می توانستند خود را به دانشگاه برسانند یا تمایل به ادامه تحصیل در سطح دانشگاهی داشتند بسیار کمتر از امروز بود.
به گفته این کارشناس افغان در امتحان کنکور امسال در افغانستان با وجود اینکه مدارس دخترانه بالاتر از صنف ششم برای یک سال تعطیل بود شاهد حضور گسترده و اشتیاق دختران برای ورود به دانشگاه ها بودیم در چنین شرایطی تعلیق تحصیل دختران در دانشگاه ها اتفاق بسیار تلخی است.
رضایی عنوان کرد: نگاه طالبان به زنان بر کسی پوشیده نیست اما سوال این است که چرا موضوع تعلیق تحصیل دختران در دانشگاه ها به انتهای ترم تحصیلی گذاشته شد در حالیکه امتحانات دانشجویان در حال برگزاری بود و در برخی رشته ها مانند رشته پزشکی هنوز شروع نشده و به عبارتی تلاش یک ساله دختران دانشجو به باد رفته است.
این استاد دانشگاه یاد آور شد: مساله دیگر این است که بر فرض اگر نیازی به زنان تحصیلکرده در بعضی از رشته ها مانند اقتصاد، ادبیات و شرعیات نداشته باشیم و مردان تحصیلکرده در این رشته ها برای جامعه کفایت می کند آیا در رشته هایی مانند پزشکی، حقوق و امثال آن هم نیازی به زنان تحصیلکرده و متخصص نداریم؟ و طالبان در این عرصه ها می خواهند چه کنند؟.
این کارشناس اجتماعی تاکید کرد: این مسایل جامعه را دچار ناامیدی می کند و تصور می شود که حکومت طالبان نگاه انسانی هم به جامعه افغانستان ندارد اگر چنین نبود باید به این نتیجه می رسید که زنان به عنوان نیمی از پیکر جامعه برای برطرف کردن نیازهای ابتدایی شان به نیروی متخصص ضرورت دارند و اگر این نیروهای متخصص نباشند طالبان حتی به لحاظ شرعی نمی توانند پاسخگو باشند.
رضایی در مورد اظهارات ندا محمد ندیم سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت موقت طالبان که رعایت نشدن حجاب توسط برخی دختران دانشجو و نبود محرم در کنار آن ها را از دلایل تعلیق تحصیل کل دانشجویان دختر اعلام کرده ضمن اینکه اعلام شده زنان از حضور در تمام ادارات دولتی و غیر دولتی محروم شده اند و دلیل آن هم رعایت نشدن حدود شرعی است، گفت: در بسیاری موارد ممکن است درک ما از دین سلیقه ای باشد یا بر اساس مقدمات اشتباه نتیجه اشتباه بگیریم.
به گفته این کارشناس افغان حجاب در دین از اصول اساسی است، در عبادتی مانند حج حضور زن در کنار محرم شرعی بسیار مورد تاکید است، عربستان سعودی هم تاکید دارد که در حج تمتع زنان حتما باید در کنار محرم شرعی شان به این عبادت بپردازند، این ها مسایلی است که ممکن است دشواری ایجاد کند اما به نحوی قابل حل است. اما با نگاه به شرایط امروز افغانستان و سختگیری های موجود و نگاه به تاریخ اسلام و حتی زمان پیامبر گرامی اسلام مشخص می شود که چنین سختگیری هایی در طول تاریخ وجود نداشته است.
رضایی بیان داشت: ما تقوا را به عنوان یک اصل اسلامی می پذیریم و اگر آنگونه که ادعا شده فسادی هم وجود داشته باشد آیا باید تقوای گریز داشته باشیم یا تقوای ستیز؟ اگر با چالشی مواجه شویم و ببینیم که جامعه به سمت فساد و انحراف کشیده می شود باید سد کنیم و دیوار بکشیم؟ یا آسیب شناسی کنیم و زمینه های ایجاد فساد را بسنجیم و فساد را ریشه کن کنیم؟.
وی تصرح کرد: باید با اصل مشکل مبارزه کنیم نه این که کل مساله را پاک کنیم، اگر دختران در دانشگاه ها حجاب اسلامی را رعایت نمی کنند یا نحوه تعامل زنان با مردان در ادارات درست نیست باید آموزش داده می شدند و یا سطح علمی دانشگاه ها آنقدر بالا برده می شد که به اندازه کافی استادان زن وجود می داشتند و نیازی نبود که دختران و پسران در یک کلاس درسی بنشینند، این ادعاهای طالبان با رفتاری که انجام می دهند در تناقض شدید است. اگر طالبان به دنبال تعالی جامعه اسلامی هستند باید به همان اندازه بتوانند جامعه اسلامی را رشد دهند که به خودکفایی برسد، به جای جلوگیری از اصل تحصیل دانش که بر اساس نص صریح آیات قرآن و روایات اسلامی طلب علم بر هر زن و مرد مسلمان واجب است، باید ریشه های فساد را یافته و از بین برد.
رضایی یادآوری کرد: بر اساس احکام اسلامی در مساله امر به معروف و نهی از منکر هم ابتدا باید زمینه معروف ایجاد بشود و در صورتی که با وجود زمینه معروف منکری صورت بگیرد آن گاه نهی از منکر انجام شود.
وی اضافه کرد: در حالی که شاهد نمونه رویکردهای سختگیرانه طالبان به نام دین و اسلام در هیچ کشور اسلامی نیستیم به این نتیجه می رسیم که این یک رویکرد دینی نیست و بیشتر یک رویکرد فرقه ای و سلیقه ای است.
