ضرورت بازشناخت و بازتعریف شاهنامه مطابق با نیازهای زمان و ارایه آن به جوانان
شاعر و نویسنده برجسته افغانستانی گفت: ضرورت بازشناخت و بازتعریف شاهنامه مطابق با نیازهای زمان و ارایه آن به جوانان حوزه تمدنی فارسی احساس می شود.
سید ابوطالب مظفری در گفت و گو با برنامه انعکاس رادیو دری با اشاره به فرا رسیدن 25 ثور (اردیبهشت) روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و نشست خبری غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و اظهاراتش در مورد جایگاه شاهنامه فردوسی در افغانستان، تاجیکستان و ایران اظهار داشت: ضروری است که یک بازشناخت و بازتعریفی از شاهنامه مطابق با نیاز زمان و نیاز جوانان انجام شود و به این وسیله جوانان با شاهنامه آشنا شوند و به عنوان یک سند هویتی با آن احساس قرابت کنند.
وی افزود: تنها با توصیه نمی توان نسل جوان را با شاهنامه آشنا کرد زیرا در دنیایی بسر می بریم که هویت های دیگری وارد زندگی مردم شده شده مانند هویت تمدن غرب و پیش از آن هویت تمدن اسلامی که البته شاهنامه هم یکی از هویت های حوزه تمدنی فارسی است.
این پژوهشگر ادبی افغانستانی عنوان کرد: شاهنامه فردوسی یک سند هویتی است که تمام کشورهای فارسی زبان چه حوزه محدود فعلی و چه حوزه گسترده روزگار قدیم در حوزه جغرافیایی آن قرار می گیرند،
در صورتی که مکان ها و نام جای های شاهنامه مورد تحقیق قرار بگیرند حوزه گسترده ای را شامل می شود.
به گفته مظفری در افغانستان از دو منظر می توان به شاهنامه پرداخت؛ یکی جایگاه شاهنامه در بین توده های مردم و دیگری تحقیقات شاهنامه شناسی. در حوزه اول، شاهنامه در تمام مناطق افغانستان و در فرهنگ بومی در سال های گذشته حضور پر رنگی داشته و مکان هایی هم به نام قهرمانان شاهنامه وجود دارد مانند تخت رستم در سمنگان و شهر ضحاک در بامیان یا مناطقی دیگر. اما حوزه دوم یا تحقیقات شاهنامه شناسی هم پای حضور پررنگ و عامیانه شاهنامه در میان مردم نبوده است.
وی تصریح کرد: شاهنامه در بین پژوهشگران در افغانستان چندان مورد اقبال نبوده است، البته تعدادی از پژوهشگران به شاهنامه پرداخته اند که در حد و اندازه شاهنامه نبوده است. در سال های اخیر استاد ساکایی مقالات بسیار خوبی در موضوع شاهنامه شناسی داشته که به چاپ رسیده و به صورت کتاب هم منتشر شده، آقای یسنا از پژوهشگران جوان افغانستانی در مورد نام جای های شاهنامه کار کرده، در گذشته هم افرادی مانند مرحوم جاوید و برخی دیگر پژوهش های خوبی در حوزه شاهنامه شناسی داشته اند اما این ها محدود است. این محدود بودن پژوهش ها در افغانستان تنها در بحث شاهنامه نیست و به دلیل وجود سال ها جنگ در افغانستان پژوهش ها در حوزه های مختلف محدود مانده است.
مظفری گفت: پژوهش روی شاهنامه به صورت عمومی در ایران، افغانستان و تاجیکستان امری مغفول بوده و اولین نسخه های شاهنامه چاپ فرانسه و روسیه است و نسخه های اصلی شاهنامه را هم خارجی ها معرفی کرده اند اما در ایران طی حدود شصت سال اخیر جدی تر به شاهنامه پرداخته شده است. اما در افغانستان طی چند دهه گذشته درگیر مشکلاتی مانند جنگ و ناامنی بودیم. مشکل دیگر هم در افغانستان مسایل سیاسی و زبانی بوده که دانشکده ها و پژوهشکده ها به شاهنامه شناسی چندان روی خوشی نشان نداده اند.
وی اضافه کرد: در بحث آشنایی جوانان با شاهنامه باید به آنان ثابت شود که یکی از هویت های اصیل، پایدار و ریشه ای در کنار هویت های جدید، شاهنامه است در غیر اینصورت نمی توان از جوانان انتظار داشت که به راحتی سراغ شاهنامه و مانند آن بروند در حالی که قرابتی بین خود و آن ها احساس نمی کنند.
