هیچ حاکمیتی در افغانستان خط دیورند را به رسمیت نشناخته و طالبان هم از این قاعده مستثنی نیست
کارشناس و پژوهشگر سیاسی ایرانی گفت: هیچ حاکمیتی در افغانستان خط دیورند را به عنوان مرز بین افغانستان و پاکستان به رسمیت نشناخته و طالبان هم از این قاعده مستثنی نیست.
پیر محمد ملا زهی در گفت و گو با برنامه انعکاس رادیو دری با اشاره به اظهارات سهیل شاهین رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر مبنی بر اینکه طالبان خط دیورند را به رسمیت نمی شناسد، عنوان کرد: از زمانی که عبدالرحمان خان پادشاه وقت افغانستان قرارداد خط فرضی دیورند را با انگلیس امضا کرد هیچ حاکمیتی در افغانستان این خط را به عنوان مرز بین این کشور و پاکستان که آن زمان جزئی از هند بود به رسمیت نشناخته است.
وی اظهار داشت: پاکستانی ها بر این تصور بودند که با توجه به حمایت هایی که از طالبان می کنند وقتی این گروه در افغانستان به حکومت برسد می توانند مساله خط دیورند را به آن ها بقبولانند اما آن برداشت پاکستانی ها سطحی و خوشبینانه بود و بعید است طالبان انتظار پاکستانی ها را در این زمینه برآورده کنند.
این پژوهشگر سیاسی یاد آور شد: در برخی منابع تاریخ معاصر آمده است که وقتی طالبان در دوره اول حکومت خود با کمک پاکستانی ها در افغانستان حاکم شدند، از طرف سازمان استخبارات اردوی پاکستان (آی اس آی) سندی مقابل داکتر نجیب الله (رئیس جمهوری اسبق افغانستان که به دفتر سازمان ملل متحد پناهنده شده بود) گذاشته و به وی گفته شد اگر آن را امضا کند به او اجازه داده می شود افغانستان را ترک کرده و نزد خانواده اش به هند برود، اما او با وجود اینکه می دانست اگر سند را امضا نکند کشته می شود حاضر نشد آن را امضا کرده و خط دیورند را به رسمیت بشناسد.
به گفته ملا زهی چنین ذهنیتی در میان مردم افغانستان به ویژه قوم پشتون بسیار قوی است. (بیشتر مناطق آنسوی خط دیورند که افغان ها ادعای مالکیت آن را دارند، پشتون نشین هستند) بنابراین طالبان هم مساله خط دیورند را یک مساله افغانی و ملی می دانند و نه مساله خوشان. در دوره اول حکومت طالبان هم ملا عمر رهبر اسبق طالبان به ژنرال محمود رئیس وقت آی اس آی که سفری به قندهار داشت به صراحت گفت خط دیورند مربوط به ما نیست و مربوط به ملت افغانستان است و این ملت آن را به رسمیت نمی شناسد. پس طبیعی است که سهیل شاهین رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر هم اعلام کند که طالبان خط دیورند را به رسمیت نمی شناسند.
این کارشناس سیاسی اظهار کرد: با توجه به قرارداد خط دیورند (که زمان آن هم به پایان رسیده) افغان ها روی سه منطقه نظر دارند که در آن زمان از افغانستان جدا و به هند بریتانیایی متصل شدند؛ ایالت خیبر پختونخواه، مناطق آزاد قبیله ای و ایالت بلوچستان که در اختیار پاکستان هستند و طالبان هم با توجه به نگاه تاریخی و ملی که در افغانستان حاکم است نمی توانند خط دیورند را به رسمیت بشناسند.
ملا زهی یاد آوری کرد که طالبان به دو بخش عمده تقسیم شده اند، یکی شبکه حقانی که بیشتر طالبان شرق افغانستان هستند و گفته می شود ارتباط نزدیکتری با آی. اس. آی پاکستان دارند و نیروهای نظامی و امنیتی را در اختیار گرفته اند و دیگری، شورای قندهار که بیشتر طالبان جنوب افغانستان هستند و رهبری سیاسی را در افغانستان به عهده گرفته اند و نگاه هر دو گروه نسبت به خط دیورند یکی است.
وی اضافه کرد: البته ممکن است گروه های کوچکی از طالبان مایل به این باشند که خط دیورند به رسمیت شناخته شود اما نگاه آن ها غالب نیست و گروه هایی از طالبان بر سر قدرت هستند که مخالف به رسمیت شناسی خط دیورند می باشند.
