Pars Today

جامعه جهانی از ابتدای قرن بیستم، توجه خاصی به معضل مواد مخدر کرده و با تصویب کنوانسیون‌های متعدد، درصدد متوقف کردن سوء استفاده از این مواد برآمده است. اما سود سرشار این تجارت شوم و دسترسی قاچاقچی ها به فناوری ها و تسلیحات پیشرفته و تسلیحات ، مانع از به ثمر رسیدن این تلاشها شده است.

 تجارت مواد مخدر، یکی از پرسودترین تجارت‌ها در جهان است. رونق این تجارت از یکسو ناشی از افزایش تقاضا برای مصرف مواد مخدر است و از سوی دیگر با درآمد نجومی حاصل از این تجارت مرگبار نیز ارتباط دارد. بر اساس جدیدترین گزارش سازمان جهانی مواد مخدر که ژوییه سال 2017 توسط دفتر مقابله با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC) ارائه شد؛ تولید تریاک در حال افزایش و بازار کوکائین بسیار پر رونق است. در سال 2016، تولید جهانی تریاک در مقایسه با سال پیشتر، سی درصد افزایش یافت. این گزارش همچنین به گسترش بازار کوکائین اشاره می‌کند که از سال 2013 تا 2015 کشت بوته کوکا، به دلیل رشد کشت آن در کلمبیا، تا 30 درصد افزایش یافت.  یکی از پرسودترین تجارت‌های مواد مخدر مربوط به تجارت کوکایین است. شواهد موجود نشان می‌دهد که کارتل‌های کوکائین تا 93 درصد سود ه بدست می آورند. 
مطالعات نشان می‌دهد 90 درصد این گیاه برای تولید کوکائین مصرف می‌شود که به تجارتی چند میلیارد دلاری در کانون های اصلی کشت  کوکائین تبدیل شده است.

پرو، بولیوی و کلمبیا بزرگترین تولید کنندگان کوکائین هستند. براساس گزارش سازمان ملل ، حدود 29 هزار هکتار از اراضی بولیوی در چند سال اخیر به کشت گیاه کوکا اختصاص داشته است. به گفته کارشناسان اقتصادی، دلیل روی آوردن کشاورزان بولیویایی به کشت کوکا را می‌توان بازدهی مالی سریع، وزن سبک، چهار بار برداشت محصول در سال و وفور دلارهای آمریکایی در این تجارت دانست که تبدیل به یک منبع درآمد باارزش در اقتصاد پر تورم بولیوی شده است. درواقع مهمترین عامل شکست جامعه بین‌المللی در حل مسئله قاچاق مواد مخدر، مزایای تجاری  و منافع بعضی دولت های تولیدکننده، توزیع کننده و کشورهای ترانزیت است که از این رهگذر، برغم از بین رفتن انسان ها ، به تجارت پرسود قاچاق مواد مخدر روی آورده اند. 

در این برنامه می خواهیم از برخی از این کارتل ها و روشهای تجارت قاچاق مواد مخدر بیشتر با شما سخن بگوییم. 

کارتل "سینالوآ" یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های جرایم سازمان یافته قاچاق مواد مخدر است که در کشور مکزیک فعالیت می‌کند . این کارتل مسئول تأمین عمده مواد مخدر آمریکای شمالی است که قاچاق این مواد را از طریق دریا، هوا و تونل‌های زیرزمینی و با پیشرفته‌ترین نظام توزیع صورت می‌دهد. طبق برآوردها، این کارتل در 50 کشور جهان عضو دارد.

"خواکین گوزمن لوئرا"(Joaquín Archivaldo Guzmán Loera) مشهور به "ال چاپو" رهبر کارتل "سینالوآ"(Sinaloa) در سال 1993 دستگیر و به زندانی فوق امنیتی منتقل شد، اما هشت سال بعد توانست از زندان فرار کند. اما بالاخره در سال 2014، طی عملیات مشترک اداره‌ مبارزه با مواد مخدر آمریکا، پلیس فدرال مکزیک و کماندوهای نیروی دریایی این کشور، "ال چاپو "بار دیگر به دام افتاد. اما این اقدام نیروهای امنیتی نیز نتوانست مانع از ادامه فعالیت‌های کارتل "سینالوآ " شود.

تجارت جهانی مواد مخدر متاسفانه جای خود را در  بازارهای آنلاین نیز باز کرده است. در یک دهه اخیر به موازات گسترش و پیشرفت تکنولوژی های ارتباطی ، استفاده از فضاهای مجازی توسط مافیای بین المللی مواد مخدر نیز افزایش یافته است. مسئولین مبارزه با مواد مخدر جمهوری چک گزارش داده اند که امروزه در مورد خرید و فروش مواد مخدر ، درکافی نت ها یا به وسیله موبایل، تصمیم گیری می شود . به همین دلیل ،  معاملات مواد مخدر غیرقانونی بلافاصله و در فواصل کم ترتیب داده می شود و کنترل آن بسیار دشوارتر است.

برخی گزارش ها نشان می دهد   از سال ۱۹۹۶، شرکت هایی در هلند برای فروش بذر شاهدانه و مشتقات آن (ماری جوانا و حشیش) از اینترنت استفاده کرده اند. به گزارش اینترپل، مسئولین پلیس انگلستان و ایرلند شمالی بیش از هزار سایت اینترنتی را شناسایی کرده اند که به فروش مواد مخدر از جمله کوکائین، هروئین و حشیش می پردازند که نقض صریح کنوانسیون های بین المللی کنترل مواد مخدر است. بر اساس این گزارش، بیشترین این سایتها در هلند و سوئیس فعال هستند. 

فعلا بازارهای آنلاین، سهم کوچکی از فروش غیرقانونی مواد مخدر را در اختیار دارند اما این بازارها به سرعت رو به رشد هستند و همراه با  خود ، ساز و کار تجارت مواد مخدر را تغییر می دهند . گردش مالی بازارهای آنلاین مواد مخدر از حدود ۱۵ میلیون دلار در سال ۲۰۱۲ به ۱۵۰ تا ۱۸۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۵ رسید . طبق پژوهش موسوم به «تجارت جهانی مواد مخدر»  (Global Drug Survey) سهم امریکا از این بازار، از ۸ درصد در سال ۲۰۱۴ به ۱۵ درصد در سال 2015 افزایش یافته است. در میان این معاملات، ماده مخدر موسوم به اکستازی (MDMA) بیشترین ارزش پولی را به خود اختصاص داده است. 

عرضه‌کنندگان مواد مخدر به صورت آنلاین اکنون با وضعیتی مشابه با خرده فروشی به روش سنتی در دهه ۱۹۹۰ روبرو هستند. شماری از آنها از دور خارج شده و تعدادی نیز وب سایت‌های خود را توسعه داده اند. آنها یا باید در بازارهای سیاه اینترنتی سرمایه‌گذاری کنند یا با ریسک خروج از گردونه رقابت مواجه شوند.

مجله اکونومیست در گزارشی تحقیقی از وضعیت بازارهای انلاین، اطلاعاتی را درباره فروش ماه دسامبر ۲۰۱۳ تا جولای ۲۰۱۵، از سایت‌های آگورا، اولوشن و جاده ابریشم ۲ به دست آورد. این گزارش نشان می دهد مجموع مبادلات در این بازه  زمانی، حدود ۵۰ میلیون دلار بوده است. البته  بازارهای آنلاین مواد مخدر ، دوام زیادی ندارند . نخستین وب سایت که جاده ابریشم (Silk Road) نام داشت تقریبا سه سال کار کرد. به گزارش اکونومیست بزرگترین وب سایتی که هنوز مشغول به کار است، Alphabay  نام دارد. به تازگی نسخه چهارم جاده ابریشم نیز آغاز به کار کرده است که می‌تواند جایگاه Alphabay را در بازار به چالش بکشاند.

با این حال؛ پژوهش های سازمان ملل  نشان می دهد هنوز روش های سنتی تجارت مواد مخدر، پررونق است. در گزارشی که به تازگی اتوسط سازمان ملل منتشر شد، دو کشور پرو و کلمبیا به عنوان مهم‌ترین تولید کنندگان کوکائین در جهان معرفی شده اند. مقصد صادرات کوکائین / آمریکا، برزیل و کشورهای اروپایی است. به گفته پلیس پرو ، مواد مخدر قاچاق اغلب از طریق هوایی منتقل می‌شود و هر پرواز انتقال کوکائین،‌ سود ده‌ها هزار دلاری برای خلبان و قاچاقچیان دارد. این منطقه در هر روز شاهد پرواز چهار تا شش هواپیما برای انتقال کوکائین‌ با وزنی در حدود دویست تا پانصد کیلوگرم است. ارزش هر محموله نیز رقمی در حدود سیصد تا پانصد هزار دلار است . برای هر پرواز ؛هر یک از خلبانان از ده تا بیست و پنج هزار دلار دستمزد دریافت می‌کنند. 

ﺑﺮاﺳﺎس آﻣﺎرﻫﺎی ﻣوجود، ﻣﯿﺰان درآﻣﺪ ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر، ﺳﺎﻻﻧﻪ ۶۰۰ ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر ﻣﻌﺎدل ﻫﺸﺖ درﺻﺪ ﺣﺠﻢ ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ . در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ، آﻣﺎرﻫﺎی رﺳﻤﯽ در آﻣﺮیکا ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻣﯿﺰان ﺧﺮید و ﻓﺮوش و ﺗﺠﺎرت داﺧﻠﯽ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در آﻣﺮیکا ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ۱۹۰ ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر اﺳﺖ . اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﺗﺠﺎرت سالانه ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در آﻣﺮیکا ، ﺑﺎ رقم کل ﺗﺠﺎرت این کشور از صنعت ﺧﻮدرو و ﻓﻮﻻد ، برابر اﺳﺖ.  ﻣﯿﺰان ﺧﺮید و ﻓﺮوش ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در آﻣﺮیکا ﺑﻪ ﺣﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ روی ۷۵ درﺻﺪ دﻻرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در داﺧﻞ این کشور رد و ﺑﺪل ﻣﯽ ﺷﻮد، آﺛﺎر ﻣﺎده ﻣﺨﺪر ﮐﻮﮐﺎﺋﯿﻦ دیده ﻣﯽ ﺷﻮد. پس از آمریکای شمالی ، اروپا دومین بازار فروش کوکائین است. انگلیس و اسپانیا ،ایتالیا، آلمان و فرانسه در فهرست بزرگترین مصرف کنندگان کوکائین قرار دارند. پس از حشیش ، کوکائین دومین ماده مخدر غیرقانونی مصرفی در اروپا به ویژه در غرب این قاره است .  تاکنون میلیاردها دلار صرف مبارزه با قاچاق مواد مخدر شده است و هزاران نفر در راه مبارزه با این تجارت مرگبار ، جان خود را از دست داده اند. درحالی که بر اساس گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC) ، تولید تریاک درسا 2017 ، افزایش یافته و با اینکه بسیاری از  کارتل‌های بزرگ مواد مخدر منهدم و محموله‌های مواد مخدر آنها توقیف شده است ،  این تجارت پرسود همچنان ازرونق قابل توجهی برخوردار است.