Pars Today

امریکا یکبار دیگر نشان داد که هرگز نباید به آن اعتماد کرد .

دونالد ترامپ رییس جمهوری امریکا ، سرانجام  پس از ماه ها فضا سازی  های سیاسی و تهدید های مکرر ؛  شامگاه سه شنبه  به وقت  تهران با ادعای بی نتیجه بودن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، فرمان خروج این کشور از توافقنامه هسته ای پنج بعلاوه یک را که از سوی سازمان ملل نیز مورد تایید قرار گرفته بود، امضا کرد.   

 برجام حاصل  تعامل ایران با شش کشور یعنی پنج کشور عضو دائم شورای امنیت بعلاوه آلمان  است که از این پس به تعبیر رییس جمهوری اسلامی ایران ؛یک عنصر مزاحم در برجام (امریکا )از این توافق خارج شد .

امریکا  بعنوان یکی از طرف های برجام متعهد شده بود  تحریم های وضع شده علیه ایران را مطابق قطعنامه 2231 شورای امنیت  لغو و از هر اقدامی که مانع از فعالیت های  اقتصادی و یا سرمایه گذاری در ایران شود تحت هر بهانه ای خود داری کند . چنانکه بندهای 26 ، 28 و 29 برجام براین تعهدات تاکید دارد . اما رفتار و مواضع وسرانجام  تصمیم دیشب ترامپ  این بی تعهدی را یکبار دیگر عریان ساخت  . 

«حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران سه شنبه شب دقایقی پس از اعلام خروج آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک  "برجام" ؛در گفت گوی تلویزیونی با ملت ایران با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران کشوری است که تاکنون به تعهدات خود درقبال برجام پایبند بوده است، گفت:  آمریکا هیچگاه به تعهدات خود درقبال این توافق پایبند نبود و خروج آن از برجام نیز قابل پیش بینی بود.

روحانی افزود:  برجام پایدار خواهد ماند و ما می توانیم با سایر شرکا در راه صلح قدم برداریم اما اگر منافع ما تامین نشود در آن شرایط تصمیمات جدیدی اتخاذ خواهیم کرد.

روحانی  تصریح کرد: کار ترامپ یک جنگ روانی برای فشار اقتصادی به ایران است.

اقدام یکجانبه آمریکا در خروج از برجام درحالی صورت گرفت  که تاکنون کشورهای مختلف به استثنای رژیم صهیونیستی حمایت خود را از این توافقنامه اعلام کرده اند.

«فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی  اتحادیه اروپا ،سه شنبه شب باتاکید بر اینکه توافق هسته‌ای با ایران نتیجه ۱۲ سال دیپلماسی و متعلق به همه جهان است، از مقامات جمهوری اسلامی ایران خواست، اجازه ندهند کسی خدشه ای به این توافق وارد کند.

حداقل 28 گزارش  رسمی  آژانس بین المللی انرژی اتمی نشان می دهد که برنامه هسته ای ایران  هیچگاه  انحرافی نداشته است وده گزارش آژانس بعد از برجام  نیز حاکی از پایبندی کامل یران به تمام تعهدهای خود در قالب برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) است.

امریکا ادعا می کند که ایران با آزمایش  موشک های بالستیک قطعنامه های سازمان ملل را رعایت  نکرده است و به این بهانه که هیچ ربطی به برجام و مذاکرات هسته ای ندارد ؛از همان ابتدای امضای برجام  تحریم های جدیدی را علیه ایران وضع کرد.

جیم والش کارشناس آمریکایی می گوید :"...ماجرا ساده است،  در باره برنامه هسته ای ایران جامعه اطلاعاتی آمریکا سالها ادعاهایی را مطرح کرد اما هرگز یک مدرک و سندی ارائه نداد که اثبات کند ایران برنامه تسلیحات مخفی داشته است.اما زمانی که توافقنامه بدست آمد، رسانه ها هرگز به این جنبه از ادعاها نپرداختند و نگفتند که همه این ادعاها جعلی بودند."

پس از  12سال دروغگویی و افترا زدن ؛مایک پمپئو رئیس سابق سازمان سیا و وزیر خارجه  جدید ترامپ در جلسه بررسی صلاحیتش به عنوان وزیر خارجه آمریکا به دروغ بودن این ادعا ها اعتراف کرد و گفت: «پیش از توافق هسته‌ای، هیچ نشانه‌ای مبنی بر حرکت  ایران به سمت ساخت سلاح هسته‌ای در دست نبود و نشانه‌ای هم در دست نیست که بدون امضای برجام، ایران چنین توانی پیدا می‌کرده است».

اما شرایطی  که ترامپ برای  ماندن در برجام تعیین کرده بود،در واقع یک بهانه  بود. مطالباتی غیر منطقی  و خلاف عرف بین الملل  همچون دسترسی به سایت های نظامی  ، تغییر برخی مفاد برجام بدون توجه به قطعنامه شورای امنیت ومحدود ساختن  توان دفاع موشکی ایران ؛ نشان داد که امریکا بدنبال اهدافی فراتر از اصلاح برجام است .

 سیاست‌های ضدایرانی آمریکا و نوسان در مواضع  اتحادیه اروپا واقعیتی است که اقتضا می کند با تحلیل دقیق این رفتار ها و با در نظر گرفتن سناریوهای  احتمالی بعداز  برجام بدون امریکا ،  سیاست‌های جدیدی متناسب با ان اتخاذ شود . ترامپ را بسیاری احمق ، دیوانه و حتی کودکی  توصیف کرده اند  که ظاهری بزرگ دارد ؛ اما آنچه این برداشت ها را به یقین نزدیک می کند دید گاه ها و عدم خرد ورزی و ناپایداری شخصیتی  ترامپ است   .  سوال این است که آیا این باج خواهی ، همه ی خواسته ی امریکا از ایران است . پاسخ البته روشن است . هدف توهم گونه امریکا  تسلط دوباره بر ملت ایران است  .

ترامپ  اما این توهم را با شدت بیشتری بروز داده و  همه چیز را با  واژه "باید "ها پیوند زده ، درحالی که  تاریخ دوران  زورگویی امریکا  مدت هاست  منقضی شده است .

با این حال ؛ سیاست های خصمانه امریکا و بطور مشخص تصمیمات ترامپ در این مقطع  دو نیمه  روشن و تاریک دارد .

نیمه روشن  آن ؛ خصومت ورزی آشکار  امریکا را نشان می دهد که برغم همه  هشدارها  بر ادامه تهدید هایش اصرار ورزیده و با اینکه تا روزهای پایانی ضرب الاجل خود برای تغییر برجام  حتی نتوانست یک  فکت در تایید حمایت  بین المللی  از حرف ها و تصمیماتش در قبال برجام بدست آورد به این روند احمقانه ادامه داده است . اما نیمه تاریک این رفتارها  ؛ پنهان شدن  سیاست مخالفت با اصل نظام  ذیل برجام است .

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب یکسال پیش در بیاناتی در دیدار مسوولان نظام این  واقعیت را اینگونه بیان کردند و گفتند :

"بسیاری از مسائل ما با آمریکا اساساً قابل حل نیست، علّت هم این است که مشکل آمریکا با ما، خود ما هستیم -یعنی خود جمهوری اسلامی- مشکل این است. نه انرژی هسته‌ای مشکل است، نه حقوق بشر مشکل است؛ مشکل آمریکا با نفْس جمهوری اسلامی است."

چنانچه نگاهی به ماهیت رفتارها و  موضع گیری های امریکا داشته باشیم مشخص خواهد شد که این گونه تحرکات  حتی قبل از برجام هم وجود داشته است .به عبارتی دیگر این  جریان  حاکی از استمرار دشمنی امریکا  با ایران  است .

امریکا  اما با فریبکاری سعی دارد طوری عمل کند که در برجام به نقض مبانی این توافق چند جانبه متهم نشود.اما شتاب اوبرای لغو برجام بی هیچگونه دلیل منطقی و قابل قبول ؛محاسبات امریکا را بهم ریخته است .چرا که ایران هیچ کار خلافی در دانش هسته ای انجام نداده و آژانس بین المللی انرژی اتمی  بعنوان تنها نهاد ذیصلاح در این موضع  بر صلح امیزبودن برنامه  هسته ای ایران و پایبندی  کامل ایران به  تعهدات برجام صحه گذاشته است . ایران توانایی بازگشت به سطح قبلی فعالیت های هسته ای  قبل از برجام  با نظارت آژانس از  جمله در زمینه  افزایش سطح غنی سازی برای  تولید سوخت هسته ای مورد نیاز راکتور و نیروگاه را دارد  و این یک حق به رسمیت شناخته شده است .

در هر حال از نگاه ایران پاسخ و عکس العمل مشخص است .  خط قرمز ایران برای حفظ برجام تا زمانی است که منافع ایران حفظ شود و زمانیکه برجام از این مدار خارج شود قطعا ایران در برجام نخواهد  ماند .

ناصر هادیان، استاد دانشگاه و صاحبنظر مسائل بین‌الملل دربارۀ آینده برجام می گوید :

"این فشارها به خاطر اسرائیل است. ترامپ سیاست تغییر رژیم ایران را دنبال می‌کند. در این زمینه شش جریان پیگیر تبدیل کردن سیاست تغییر رژیم ایران به اولویت در سیاست امریکا نسبت به ایران بوده‌اند. اسرائیل، لابی‌های اسرائیل، عربستان، لابی‌های عربستان،  منافقین و محافظه‌کاران جدید. این گروه‌ها در دوره‌ رؤسای جمهور متفاوت امریکا تلاش می‌کردند ایران را به عنوان تهدید اصلی به جامعه جهانی معرفی کنند اما ترامپ به دنبال ادغام و ابهام تهدیدها است تا نتیجه بگیرد که این ماهیت و ذات نظام در ایران است که مشکل‌ساز است و نه رفتارهای موردی.  او اینک تحت فشار اسرائیل بیش از هر زمان دیگر سیاست تغییر رژیم ایران را دنبال می‌کند."

در شرایطی که این اقدام  ترامپ با موجی از انتقادها و سرزنش ها در سطح جهانی مواجه شده است ،  تنها یک رژیم  متجاوز و  اشغالگر از این اقدام ابراز خرسندی  کرد و نتانیاهو نخست وزیر رژیم جنایتکار اسراییل اقدام ترامپ را  تصمیمی شجاعانه توصیف کرد .چنین حمایتی  نه تنها مایه فخر و نشانه پیروزی سیاسی نیست، بلکه حاکی از انزوای ترامپ در عرصه بین المللی است.

بی‌اعتمادی شدید ملت ایران به آمریکا که در طول چهار دهه بعد از انقلاب در مقاطع و موارد مختلف نمود داشته است، محصول عملکرد دولت آمریکا در نقض وعده‌ها و تعهدات خویش است.برجام  نیز از نگاه امریکا آغاز راه تازه ای برای مقابله  با ایران بود  نه پایان آن.

کارشناسان دو اندیشکده کارنگی و مرکز امنیت آمریکای جدید، در  گزارش خود این‌گونه توصیف می‌کنند: «ایران یک چالش جدی و دشوار برای منافع آمریکا در غرب آسیا (خاورمیانه) به شمار می‌رود و آمریکا برای حل این چالش باید یک استراتژی جامع و یک‌پارچه را در قابل این کشور اتخاذ نماید که به شکل هم‌زمان و هماهنگ از چندین ابزار استفاده کند. در قلب این استراتژی، استفاده ترکیبی از تحمیل و تعامل است.»

اکنون با خروج  امریکا از برجام تکه‌های پازل سیاست یک‌پارچه آمریکا مقابل ایران  عملا از دست  امریکا خارج شده است .امریکا  با این بد عهدی منافع استراتژیک کوتاه‌مدت تا میان‌مدت خود را  با چالشی سخت مواجه کرد. آمریکا از هم اکنون ناگزیر است خود را برای مواجهه با  گزینه‌های متعددی  که ایران و دیگر طرف های برجام برای بعد از اعلام  خروج امریکا از برجام پیش بینی  کرده اند آماده کند .  نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران  درنامه ای به رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید کردند که مردم و مسئولان، تحت هیچ شرایطی به دشمنان اجازه نخواهند داد که خواسته های نامشروع خود را به جمهوری اسلامی ایران تحمیل کنند.