Դեկտեմբերի 7-ը, Իրանում Ուսանողի օրը՝ դիմադրության և անկախության մշակույթի խորհրդանիշ
Parstoday - Դեկտեմբերի 7-ը Իրանի Իսլամական Հանրապետության պաշտոնական օրացույցում գրանցված է որպես «Ուսանողի օր», որը խորհրդանշում է ակադեմիական դասի դիմադրությունը, իրավատենչությունը և դիմակայությունը ներքին բռնապետության և արտաքին տերությունների գերիշխանության դեմ:
Դեկտեմբերի 7-ը՝ Ուսանողի օրը Իրանում, դիմադրության, ազատության և բռնապետության ու օտարերկրյա տիրապետության դեմ բողոքի խորհրդանիշ է: Այս օրը նշվում է 1953 թվականին Թեհրանի համալսարանի երեք նահատակված ուսանողների հիշատակին և ծառայում է որպես ուսանողական շարժման խորհրդանիշ ժամանակակից Իրանի պատմության մեջ:
1953 թվականի դեկտեմբերի 7-ին՝ օգոստոսի 19-ի հեղաշրջումից ընդամենը չորս ամիս անց, Թեհրանի համալսարանը դարձավ ուսանողական բողոքի ցույցերի թատերաբեմ՝ ընդդեմ Ռիչարդ Նիքսոնի (այն ժամանակ ԱՄՆ փոխնախագահ) պաշտոնական այցի և Իրանի ու Բրիտանիայի հարաբերությունների վերականգնման։ Ռազմական ուժերը հարձակվեցին համալսարանի վրա, և ճարտարագիտական ֆակուլտետի երեք ուսանողներ նահատակվեցին։ Այս միջադեպը արագորեն դարձավ ուսանողների պայքարի խորհրդանիշ՝ ընդդեմ ներքին բռնապետության և արտաքին տիրապետության։
Ուսանողների օրը հիշեցում է ուսանողների դիմադրության մասին բռնակալ կառավարության և արտաքին միջամտության դեմ և գրանցվել է իրանական ազգի պատմական հիշողության մեջ որպես անկախության և ազատության խորհրդանիշ: Ամեն տարի այս օրը նաև հնարավորություն է վերանայելու համալսարանների և ուսանողների դերը երկրի քաղաքական և սոցիալական զարգացումներում: Այս միջադեպից հետո ուսանողական շարժումը դարձավ Իրանի ամենակարևոր սոցիալական և քաղաքական շարժումներից մեկը և կարևոր դեր խաղաց հաջորդ տարիների ժողովրդական պայքարում։
Ուսանողների օրվա պատմական դիրքը ցույց է տալիս, որ համալսարանը ոչ միայն գիտական կրթության վայր է, այլև իրազեկության և արդարության բաստիոն։ Դեկտեմբերի 7-ը ամբարտավանության դեմ պայքարի խորհրդանիշ է, քանի որ 1953 թվականին ուսանողները զոհաբերեցին իրենց կյանքը՝ բողոքելով Միացյալ Նահանգների և Մեծ Բրիտանիայի միջամտության և Փեհլավի ռեժիմի ճնշման դեմ՝ համալսարանը վերածելով օտարերկրյա տիրապետության և ներքին բռնապետության դեմ դիմադրության խրամատի։
Իրանի ժամանակակից պատմության մեջ դեկտեմբերի 7-ը միշտ եղել է արդարության և գերիշխանության դեմ շարժումների մեկնարկային կետ: Այսօր Ուսանողների օրվա արարողությունները հնարավորություն են վերանայելու համալսարանի դերը համաշխարհային ամբարտավանության դեմ պայքարում և ազգային անկախության պաշտպանության գործում: Դեկտեմբերի 7-ը միայն հիշատակի օր չէ, այն նաև դիմադրության և անկախության մշակույթի խորհրդանիշ է, որը սկսվել է համալսարանում և տարածվել ամբողջ իրանական հասարակությունում։
1978 թվականի Իսլամական հեղափոխության հաղթանակից հետո ուսանողները նույն անկախության և ազատության ոգով մտան նոր փուլ։ 1979 թվականի նոյեմբերի 4-ին ամերիկյան լրտեսական բույնի (դեսպանության) գրավումը ուսանողական շարժման հակաամբարտավանության գագաթնակետն էր. Իմամ Խոմեյնին «Իմամի ուղղուն» անվան հետևող ուսանողների այս գործողությունն անվանեց «երկրորդ հեղափոխություն»։ Սուրբ պաշտպանության ժամանակ ուսանողները նույնպես առաջնագծում էին պայքարում։
Իսլամական հեղափոխությունից հետո ուսանողական շարժման ներկայությունը շարունակվեց նույն ոգով քաղաքական, մշակութային և գիտական ասպարեզներում. լրտեսական որջերի նվաճումը, սրբազան պաշտպանության ճակատներում ներկայությունը և գիտական առաջընթացը ուսանողների դերի նշաններն էին հասարակության տարբեր ոլորտներում։ Համալսարանը և նրա ուսանողները միշտ հանդես են եկել որպես հասարակության արթնացած խիղճ և դեմ են կանգնել ցանկացած անարդարության և արտաքին ազդեցության։
Հաջորդ տասնամյակներում ուսանողները առաջամարտիկներ դարձան գիտական և տեխնոլոգիական առաջընթացներում, ինչպիսիք են նանոտեխնոլոգիաները, ավիատիեզերական արդյունաբերությունը և միջուկային էներգիան, և Իրանի առաջատար գիտնականներից շատերը ի հայտ եկան այս շարժումից։ Համալսարանները մնացին սոցիալական և քաղաքական փոխակերպման աղբյուրը, և քաղաքականապես խելացի ուսանողները դիմադրեցին մշակութային ազդեցությանը և արտաքին ճնշումներին։
Դեկտեմբերի 7-ը և Իրանի իսլամական հեղափոխությունից հետո ուսանողական շարժումը ցույց են տալիս, որ համալսարանը ոչ միայն ակադեմիական կրթության վայր է, այլև դիմադրության և արդարադատության բաստիոն։ Լրտեսական որջերի գրավումից մինչև առաջնագծում լինելը և այնուհետև գիտական առաջընթացը, ուսանողները միշտ եղել են համաշխարհային ամբարտավանության դեմ պայքարի առաջնագծում, և այդ դերը շարունակվում է մինչ օրս։