Ղազախստանի միացումը Աբրահամյան համաձայնագրին. դիվանագիտական ճշմարտություն, թե՞ քարոզչական շոու
Pars Today - ԱՄՆ նախագահը հայտարարեց, որ Ղազախստանը պաշտոնապես ընդունել է միանալ «Աբրահամյան համաձայնագրին», և այս համաձայնագրի պաշտոնական ստորագրման արարողությունը տեղի կունենա մոտ ապագայում։
Աբրահամի համաձայնագրի համաձայն, որը հաստատվել է Թրամփի առաջին վարչակազմի օրոք, Երուսաղեմի օկուպացիոն ռեժիմը միջազգային միջավայրում կդառնա մշտական դերակատար՝ կարգավորելով հարաբերությունները արաբական և իսլամական երկրների հետ: Թրամփի նախագահության առաջին շրջանում ԱՄԷ-ը, Բահրեյնը և Մարոկկոն ստորագրեցին համաձայնագրեր՝ Իսրայելի հետ հարաբերությունները կարգավորելու համար։
Այժմ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը ձգտում է ընդլայնել այս համաձայնագիրը. հետևաբար, Ղազախստանի միացումը Աբրահամի համաձայնագրին հայտնվել է լրատվամիջոցների վերնագրերում, չնայած այն հանգամանքին, որ երկիրը ավելի քան երեք տասնամյակ հարաբերություններ ունի Իսրայելի հետ: Այլ կերպ ասած, Ղազախստանը միացել է Աբրահամի համաձայնագրին, չնայած 1992 թվականից ի վեր Իսրայելի հետ լիարժեք դիվանագիտական և տնտեսական հարաբերություններ ունի: Հետևաբար, այն, ինչ այժմ հայտարարվել է որպես «միացում», իրականում չի փոխում Ղազախստանի արտաքին քաղաքականությունը, և ոչ էլ շրջադարձային կետ է իսլամական աշխարհի հարաբերություններում Իսրայելի հետ։
Իրական զարգացում լինելու փոխարեն, այս իրադարձությունը լրատվամիջոցների մանևր է՝ ստեղծելու համաձայնագրի շարունակականության և վերածննդի պատկեր, որը գործնականում դադարեցվել է քաղաքական մակարդակով Գազայի պատերազմից հետո: Այս պատճառով միջազգային շատ լրատվամիջոցներ այս իրադարձությունը նույնպես բնութագրել են որպես հիմնականում «խորհրդանշական» և «արարողակարգային»: Այս կապակցությամբ AFP-ն գրել է. «Ղազախստանի այս որոշումը մեծ մասամբ խորհրդանշական է, քանի որ Կենտրոնական Ասիայի այս երկիրը նախկինում դիվանագիտական հարաբերություններ է ունեցել Իսրայելի հետ»։
«Իսրայելագիտության ավագ փորձագետ և համալսարանի պրոֆեսոր՝ Սեյեդ Հադի Բուրհանին այս կապակցությամբ ասում է. «Իրականում, Ղազախստանի միանալը Աբրահամի համաձայնագրին զավեշտական իրադարձություն է, որի վրա արաբական և իսլամական երկրները պետք է ծիծաղեն»։
Թրամփը խոսել է Աբրահամի համաձայնագրին Ղազախստանի միանալու մասին, մինչդեռ վերջին տարիներին Արևմտյան Ասիայում տեղի ունեցած զարգացումները մեծ մասամբ Աբրահամի համաձայնագիրը լուսանցք է մղել։ Իրականում, արաբական և իսլամական երկրների բացասական վերաբերմունքը իսրայելցի օկուպանտների նկատմամբ և, իհարկե, սիոնիստների անմարդկային գործողությունների և Իսրայելի կողմից Գազայի պատերազմում իրականացված ցեղասպանության նկատմամբ համաշխարհային ատելության աճը պատճառ է դարձել, որ Իսրայելի հետ նորմալ հարաբերությունների մասին խոսելը, նույնիսկ ռեժիմի դաշնակիցների համար, դարձել է մեծածախս և լուրջ արձագանքներ է ստացել հասարակական կարծիքի կողմից աշխարհի տարբեր երկրներում։ Նման պայմաններում Թրամփը և Երուսաղեմի օկուպացիոն ռեժիմը փորձում են Ղազախստանին այդ դաշինքի անդամ դարձնելով, մի տեսակ արհեստական շնչառություն տալ այս չարաբաստիկ համաձայնագրի կյանքին,և ձևացնել, թե Աբրահամի համաձայնագիրը դեռ կենդանի է և կարող է ընդունել նոր անդամներ։
Իրականում, Վաշինգտոնն ու Թել Ավիվը փորձում են շրջել Աբրահամի համաձայնագրի անկումը։ Նրանց տեսանկյունից, Իսրայելի հետ հարաբերությունների ընդլայնման ցանկացած հայտարարություն, նույնիսկ եթե այն իրականում նոր չէ, հոգեբանական հնարավորություն է ստեղծելու այն ուղերձը, որ «Իսրայելի մեկուսացումը իրական չէ»։ Այլ կերպ ասած, ԱՄՆ-ն, Իսրայելը և նրանց դաշնակիցները փորձում են ստեղծել ռեժիմի դինամիզմի և միջազգային ընդունված լինելու պատկեր՝ խորհրդանշականորեն վերարտադրելով հարաբերությունների կարգավորման մասին լուրերը, և նվազեցնել Գազայի պատերազմի և մարդու իրավունքների խախտման մեղադրանքների հետևանքով առաջացած ճնշումները հանրային ոլորտում։