Ինչո՞ւ ուժի միջոցով խաղաղությունը ձախողվեց Թրամփի մոդելում
https://parstoday.ir/hy/news/world-i240156-Ինչո_ւ_ուժի_միջոցով_խաղաղությունը_ձախողվեց_Թրամփի_մոդելում
Դոնալդ Թրամփի արտաքին քաղաքականության մոդելը հիմնված էր «ուժի միջոցով խաղաղության» վրա և ձևավորվել էր ռազմական ուժի, տնտեսական ճնշման և մշտական ​​սպառնալիքի ցուցադրմամբ։
(last modified 2025-12-08T13:49:07+00:00 )
Դեկտեմբեր 08, 2025 17:19 Asia/Tehran
  • Ինչո՞ւ ուժի միջոցով խաղաղությունը ձախողվեց Թրամփի մոդելում

Դոնալդ Թրամփի արտաքին քաղաքականության մոդելը հիմնված էր «ուժի միջոցով խաղաղության» վրա և ձևավորվել էր ռազմական ուժի, տնտեսական ճնշման և մշտական ​​սպառնալիքի ցուցադրմամբ։

Այս մոտեցումը պնդում էր, որ կարող է զսպել թշնամիներին և ստիպել դաշնակիցներին հնազանդվել։ Սակայն գործնական արդյունքների գնահատումը ցույց է տալիս, որ այս մոդելը ոչ միայն չի հանգեցրել երկարատև խաղաղության, այլև լրջորեն վնասել է Միացյալ Նահանգների համաշխարհային հեղինակությունը՝ խաթարելով վստահությունը, ստեղծելով անկայունություն և դաշինքները վերածելով շանտաժի գործիքների։

Այս մոդելի առաջին ձախողումը տեղի է ունեցել դաշնակիցների վստահության քայքայման մեջ։ Կարճաժամկետ ճնշումը և հարկադրանքը երկարաժամկետ հեռանկարում ոչնչացրել են վստահությունը։ Նույնիսկ ԱՄՆ ավանդական դաշնակիցները, այդ թվում՝ Եվրոպայում և Արևմտյան Ասիայում, հասկացան, որ Վաշինգտոնը կարող է դավաճանել իրենց շահերը։ Սիոնիստական ​​ռեժիմին անվերապահ աջակցությունը և տնտեսական շահերի համար ճգնաժամերի տարածումը Միացյալ Նահանգներին դարձրել են անվստահելի գործընկեր։

Երկրորդ ձախողումը տնտեսական ոլորտում տեղի ունեցավ։ Չինաստանին թուլացնելու փոխարեն, Թրամփի ագրեսիվ առևտրային քաղաքականությունը գործնականում եվրոպական շուկաները բացեց չինական ապրանքների համար և մեծացրեց մայրցամաքի կախվածությունը Չինաստանի կենսականորեն կարևոր հանքանյութերից։ Այս գործընթացը նշանակում էր թուլացնել ԱՄՆ-ի առանցքայնությամբ Եվրոպայում տիրող կարգը և ուժեղացնել ռազմավարական մրցակից՝ Չինաստանին, ինչը լիովին հակասում էր նրա հայտարարած նպատակներին։

Երրորդ, այն խեղաթյուրեց դաշինքների բնույթը։ «Foreign Policy»-ի խոսքերով՝ այս քաղաքականությունը հիմնված Մաֆիայի տրամաբանության վրա։ Վստահության հիմամբ առաջնորդելու փոխարեն՝ ԱՄՆ-ն շանտաժի ենթարկեց իր դաշնակիցներին և ստիպեց նրանց ավելացնել իրենց ռազմական ծախսերը։ Սա դաշնակցության հիմքը փոխադարձ վստահությունից վերածեց վախի և հաշվարկների հիմնված։

Չորրորդ՝ Պարսից ծոցում տեղի ունեցավ հստակ տարածաշրջանային պարտություն։ Վաշինգտոնի ձախողումը Իրանի հետ 12-օրյա պատերազմի և Կատարի վրա հարձակման ժամանակ սիոնիստական ​​ռեժիմին զսպելու հարցում հստակ ուղերձ հղեց իր արաբ դաշնակիցներին. այն տերությունը, որը չի կարող վերահսկել իր ճգնաժամ ստեղծող դաշնակցին, չի կարող երաշխավորել մյուսների անվտանգությունը։ Այս ձախողումը վարկաբեկեց ուժի միջոցով խաղաղության հավակնությունը ամենազգայուն գործառնական տարածքում։

Ի վերջո, լրատվամիջոցների պատմության և իրականության միջև խորը անջրպետը նպաստեց այս մոդելի փլուզմանը։ Թրամփին հարող լրատվամիջոցները ստեղծեցին վճռական և հաղթական Ամերիկայի պատկեր, բայց իրականությունը Չինաստանի ամրապնդումն էր, Եվրոպայի թուլացումը, դաշնակիցների նկատմամբ անվստահությունը և համաշխարհային կարգի խաթարումը։

Վերջապես, Թրամփի մոդելի փորձը հստակ ցույց տվեց, որ հարկադրանքի և միակողմանիության վրա հիմնված մոտեցումը ոչ միայն անկարող է ստեղծել կայուն կարգ կամ ձեռք բերել միջազգային լեգիտիմություն, այլև, սնուցելով անվստահությունն ու անկայունությունը, ոչնչացնում է գերիշխող ուժի հիմքերը։

Այս ռազմավարական ձախողումն ավելի քան երբևէ ակնհայտ է դարձնում «ուժի միջոցով խաղաղություն» հնացած մոդելից անցման անհրաժեշտությունը դեպի երկրների ինքնիշխանության հարգանքի և կոլեկտիվ համագործակցության վրա հիմնված բազմակողմանի դիվանագիտության. մի ուղի, որ միշտ ընդգծել է Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը և երկխոսության ու տարածաշրջանային համագործակցության ամրապնդումը համարել է անվտանգության ու կայուն զարգացման միակ միջոցը։