Պարսկերենը Ձեզ համար(109)
Ողջույն Ձեզ հարգարժան ռադիոլսող բարեկամներ: Ներկայացնում ենք «Պարսկերենը Ձեզ համար» հաղորդաշարի 109-րդ թողարկումը:
Արմենը և իր ընկերը Ռամինը Թեհրանի շուկայում են: Կեսօր է: Աղոթքի ժամ է: Նրանք գնում են մզկիթ,որը Թեհրանի հնագույն մզկիթներից է: Աղոթքից հետո նրանք նստում են մի անկյունում: Արմենը դարակից վերցրած Ղուրանը բացում է, որի էջերի եզրերը լի են գեղեցիկ ու գունավոր նկարչություններով: Արմենը թերթում է Ղուրանի էջերը ու մեծ հետաքրքրությամբ է նայում գեղեցիկ նկարչություններին: Նա առաջին անգամ է,որ նման գեղեցիկ նախշերով նկարված գիրք է տեսնում: Գրքերի եզրերին նախշեր, թռչուններ և ծաղիկներ նկարելը , մի խոսքով գրքերի գեղազարդելը Իրանի ձեռարվեստի ճյուղերից է: Այս արվեստը շատ հին է։Երբ Ղուրանը գրքի տեսք ստացավ, իրանցիները հենց այդ թվականներին էլ սկսեցին նախշեր ու մանրանկարներ նկարել էջերի եզրերին։ Այս արվեստն իր բարձրակետին է հասել Սեֆևյանների օրոք։ Սեֆևյաններն Իրանում իշխել են 16-ից 18-րդ դարերում։Երաժշտական կարճ դադարից հետո կներկայացնենք այս հաղորդման նոր բառերն ու բառակապակցությունները։Ընկերակցեք մեզ։
---
Այժմ առաջարկում ենք թուղթ ու գրիչ վերցնել գրի առնելու այս հաղորդման նոր բառերն ու բառակապակցությունները։
Ղուրան |
قرآن |
Ինչքան,որքան |
چه قدر |
Սա է |
این است |
Այդպես է |
همینطوراست |
Նախշ |
نقش |
Նախշեր |
نقش ها |
Նկարչություն |
نقاشی |
Հետաքրքիր |
جالب |
Եզր |
حاشیه |
Ի՞նչ է |
چیست |
Էջ |
صفحه |
Արվեստ |
هنر |
Ծաղկազարդում,ծաղկազարդում, գեղազարդում,ոսկեզոծում (Թազհիբ) |
تذهیب |
Ծաղկել , գեղազարդել, ոսկեզոծել(նախշերով և մանրանկարներով զարդարել գրքի էջերի եզրերը) |
تذهیب کاری |
Մենք ասում ենք |
ما می گوییم |
Զարդարել |
تزیین کردن |
Էջ |
صفحه |
Էջեր |
صفحه ها |
Գիրք |
کتاب |
Միայն |
فقط |
Հատուկ |
مخصوص |
Գիտական |
علمی |
Պատմական |
تاریخی |
Կարևոր |
مهم |
Այն կատարվում է |
آن انجام می شود |
Ո՞ր ժամանակից |
از چه زمانی ؟ |
Այն սկսվել է |
آن آغاز شده است |
Ոչ ոք |
هیچ کس |
Նա գիտե |
او می داند |
Նա չգիտե |
او نمی داند |
Սասանյանների ժամանակաշրջան |
دوره ی ساسانیان |
Այսինքն |
یعنی |
Մի քիչ |
کمی |
Նախքան |
قبل از |
Գոյություն է ունեցել |
وجود داشته |
Իսլամ |
اسلام |
Այն գոյություն է ունեցել |
آن وجود داشته است |
Նուրբ , նրբագեղ |
ظریف |
Գունզգույն, երփներանգ |
رنگارنگ |
Թանգարան |
موزه |
Թանգարաններ |
موزه ها |
Աշխարհ |
جهان |
Գոյություն ունի,կա |
وجود دارد |
Երկիր |
کشور |
Երկրներ |
کشورها |
Այլ |
دیگر |
Կա |
هست |
---
Հարգելի բարեկամներ այժմ առաջարկում ենք հետևել Արմենի և Ռամինի երկխոսությանը:
آرمن- این قرآن چه قدر زیبا است !
|
Արմեն․Այս Ղուրանն ինչքան գեղեցիկ է։ |
رامین - بله . همینطور است .
|
Ռամին․Այո այդպես է։ |
آرمن- این نقش های جالب در حاشیه ی قرآن چیست ؟ |
Արմեն․Ղուրանի եզրին այս հետաքրքիր նախշերն ի՞նչ են։ |
رامین - به این هنر ، تذهیب می گوییم . تذهیب ، هنر تزیین صفحه های کتاب است . |
Ռամին․Այս արվեստը կոչում ենք թազհիբ (Ծաղկել գեղազարդել,ոսկեզոծել): Թազհիբը գրքի էջերի նախշազարդման արվեստն է:( ծաղկել) |
آرمن- هنر تذهیب فقط مخصوص قرآن است ؟
|
Արմեն․Թազհիբ արվեստը միայն հատո՞ւկ է Ղուրանին: |
رامین - نه ، تذهیب روی کتابهای علمی و تاریخی مهم نیز انجام می شود .
|
Ռամին․Ո՛չ, գիտական ու պատմական գրքերի դեպքում էլ կիրառվում է թազհիբ արվեստը: |
آرمن- این هنر از چه زمانی آغاز شده است ؟
|
Արմեն․Այս արվեստը ո՞ր ժամանակից է սկսվել: |
رامین - هیچ کس نمی داند . اما از دوره ی ساسانیان یعنی کمی قبل از اسلام ، هنر تذهیب در کتابها وجود داشته است .
|
Ռամին․Ոչ ոք չգիտե, բայց Սասանյանների ժամանակաշրջանում, այսինքն իսլամից կարճ ժամանակ առաջ «Թազհիբ» արվեստը կիրառվել է գրքերում: |
آرمن- نقش های صفحه های این قرآن ، ظریف و رنگارنگ است .
|
Արմեն․Այս Ղուրանի էջերի նախշերը նրբագեղ ու գունզգույն են: |
رامین - کتابهای زیادی از ایران با هنر تذهیب در موزه های جهان وجود دارد |
Ռամին․Աշխարհի թանգարաններում կան նախշազարդված ու ոսկեզոծված Իրանական բազմաթիվ գրքեր: |
آرمن- هنر تذهیب در کشورهای دیگر هم هست ؟
|
Արմեն․Թազհիբ արվեստը այլ երկրներում էլ կա՞: |
رامین - بله . ولی تذهیب ایرانی بهترین تذهیب در جهان است .
|
Ռամին․Այո, բայց իրանական թազհիբը լավագույնն է աշխարհում: |
Այժմ առաջարկում ենք մեկ անգամ ևս հետևել Արմենի և Ռամինի երկխոսությանն,այս անգամ առանց թարգմանության:
آرمن- این قرآن چه قدر زیبا است !
|
Արմեն․Այս Ղուրանն ինչքան գեղեցիկ է։ |
رامین - بله . همینطور است .
|
Ռամին․Այո այդպես է։ |
آرمن- این نقش های جالب در حاشیه ی قرآن چیست ؟ |
Արմեն․Ղուրանի եզրին այս հետաքրքիր նախշերն ի՞նչ են։ |
رامین - به این هنر ، تذهیب می گوییم . تذهیب ، هنر تزیین صفحه های کتاب است . |
Ռամին․Այս արվեստը կոչում ենք թազհիբ (Ծաղկել գեղազարդել,ոսկեզոծել): Թազհիբը գրքի էջերի նախշազարդման արվեստն է:( ծաղկել) |
آرمن- هنر تذهیب فقط مخصوص قرآن است ؟
|
Արմեն․Թազհիբ արվեստը միայն հատո՞ւկ է Ղուրանին: |
رامین - نه ، تذهیب روی کتابهای علمی و تاریخی مهم نیز انجام می شود .
|
Ռամին․Ո՛չ, գիտական ու պատմական գրքերի դեպքում էլ կիրառվում է թազհիբ արվեստը: |
آرمن- این هنر از چه زمانی آغاز شده است ؟
|
Արմեն․Այս արվեստը ո՞ր ժամանակից է սկսվել: |
رامین - هیچ کس نمی داند . اما از دوره ی ساسانیان یعنی کمی قبل از اسلام ، هنر تذهیب در کتابها وجود داشته است .
|
Ռամին․Ոչ ոք չգիտե, բայց Սասանյանների ժամանակաշրջանում, այսինքն իսլամից կարճ ժամանակ առաջ «Թազհիբ» արվեստը կիրառվել է գրքերում: |
آرمن- نقش های صفحه های این قرآن ، ظریف و رنگارنگ است .
|
Արմեն․Այս Ղուրանի էջերի նախշերը նրբագեղ ու գունզգույն են: |
رامین - کتابهای زیادی از ایران با هنر تذهیب در موزه های جهان وجود دارد |
Ռամին․Աշխարհի թանգարաններում կան նախշազարդված ու ոսկեզոծված Իրանական բազմաթիվ գրքեր: |
آرمن- هنر تذهیب در کشورهای دیگر هم هست ؟
|
Արմեն․Թազհիբ արվեստը այլ երկրներում էլ կա՞: |
رامین - بله . ولی تذهیب ایرانی بهترین تذهیب در جهان است .
|
Ռամին․Այո, բայց իրանական թազհիբը լավագույնն է աշխարհում: |
Այո, ճիշտ է: Ինչպես Ռամինն է ասում, Իրանական Թազհիբ արվեստը լավագույնն է աշխարհում: Վաղ ժամանակներից ի վեր գիտական ու մշակութային գրքերը, ինչու չէ նաև Ղուրանը և բանաստեղծությունների ժողովածուն զարդարում էին այս արվեստով:Այսինքն գրքի էջերի եզրերը նրբագեղ նկարներ էին նկարում : Իրանական թազհիբից ազդվել են նաև թուրքական ու արաբական թազհիբները(զարդանախշերը): Թազհիբը չափազանց նրբագեղ նկարչություն է: Այս արվեստում կիրառվում են ծաղիկներ , թռչնի ու տերևների տարբեր նախշեր: (Հայերեն՝ ծաղկել, ունեցել ենք հայ ծաղկողներ):
Ղուրանի համար սովորաբար օգտագործում են երկրաչափական և ոճավորված բուսական մոտիվների միահյուսումով բարդ նախշեր (էսլիմի): Փայլուն և ուրախ գույները, այդ թվում դեղինը, կարմիրը, կապույտը ,կանաչը և նարնջագույնն ու ոսկեգույնը իրանական թազհիբի յուրահատկություններից են: Ոսկեջրով նախշազարդումը (թազհիբը) հատուկ է Ղուրանին և կարևոր գրքերին ,որոնք վաղ անցյալում նվիրում էին թագավորներին ու իշխաններին: