Հոկտեմբեր 10, 2016 20:40 Asia/Yerevan

Ողջույն Ձեզ հարգարժան ռադիոլսող բարեկամներ: Ներկայացնում ենք «Պարսկերենը Ձեզ համար» հաղորդաշարի 109-րդ թողարկումը:

Արմենը և իր ընկերը Ռամինը Թեհրանի շուկայում են: Կեսօր է:  Աղոթքի ժամ է: Նրանք գնում են մզկիթ,որը  Թեհրանի հնագույն մզկիթներից է: Աղոթքից հետո նրանք նստում են մի անկյունում: Արմենը դարակից վերցրած Ղուրանը բացում է, որի էջերի եզրերը լի են գեղեցիկ ու գունավոր նկարչություններով: Արմենը թերթում է  Ղուրանի էջերը  ու մեծ հետաքրքրությամբ է նայում գեղեցիկ նկարչություններին: Նա առաջին անգամ է,որ  նման գեղեցիկ նախշերով նկարված  գիրք է տեսնում: Գրքերի եզրերին նախշեր, թռչուններ և ծաղիկներ  նկարելը , մի խոսքով գրքերի գեղազարդելը  Իրանի ձեռարվեստի ճյուղերից է: Այս արվեստը շատ հին է։Երբ Ղուրանը գրքի տեսք ստացավ, իրանցիները հենց այդ թվականներին էլ սկսեցին նախշեր ու մանրանկարներ նկարել էջերի եզրերին։ Այս արվեստն իր բարձրակետին է հասել Սեֆևյանների օրոք։ Սեֆևյաններն Իրանում իշխել են 16-ից 18-րդ դարերում։Երաժշտական կարճ դադարից հետո կներկայացնենք այս հաղորդման նոր բառերն ու բառակապակցությունները։Ընկերակցեք մեզ։

---

Այժմ առաջարկում ենք թուղթ ու գրիչ վերցնել գրի առնելու այս հաղորդման նոր բառերն ու բառակապակցությունները։

 

 

Ղուրան

قرآن

Ինչքան,որքան

چه قدر

Սա է

این است

Այդպես է

همینطوراست

Նախշ

نقش

Նախշեր

نقش ها

Նկարչություն

نقاشی

Հետաքրքիր

جالب

Եզր

حاشیه

Ի՞նչ է

چیست

Էջ

صفحه

Արվեստ

هنر

Ծաղկազարդում,ծաղկազարդում,  գեղազարդում,ոսկեզոծում (Թազհիբ)

تذهیب

Ծաղկել , գեղազարդել, ոսկեզոծել(նախշերով և մանրանկարներով զարդարել գրքի էջերի եզրերը)

تذهیب کاری

Մենք ասում ենք

ما می گوییم

Զարդարել

تزیین کردن

Էջ

صفحه

Էջեր

صفحه ها

Գիրք

کتاب

Միայն

فقط

Հատուկ

مخصوص

Գիտական

علمی

Պատմական

تاریخی

Կարևոր

مهم

Այն կատարվում է

آن انجام می شود

Ո՞ր ժամանակից

از چه زمانی ؟

Այն սկսվել է

آن آغاز شده است

Ոչ ոք

هیچ کس

Նա գիտե

او می داند

Նա չգիտե

او نمی داند

Սասանյանների  ժամանակաշրջան

دوره ی ساسانیان

Այսինքն

یعنی

Մի քիչ

کمی

Նախքան

قبل از

Գոյություն է ունեցել

وجود داشته

Իսլամ

اسلام

Այն գոյություն է ունեցել

آن وجود داشته است

Նուրբ , նրբագեղ

ظریف

Գունզգույն, երփներանգ

رنگارنگ

Թանգարան

موزه

Թանգարաններ

موزه ها

Աշխարհ

جهان

Գոյություն ունի,կա

وجود دارد

Երկիր

کشور

Երկրներ

کشورها

Այլ

دیگر

Կա

هست

 ---

Հարգելի  բարեկամներ այժմ առաջարկում ենք հետևել Արմենի և Ռամինի երկխոսությանը:

آرمن- این قرآن چه قدر زیبا است !

 

Արմեն․Այս Ղուրանն ինչքան գեղեցիկ է։

رامین - بله . همینطور است .

 

Ռամին․Այո այդպես է։

آرمن- این نقش های جالب در حاشیه ی قرآن چیست ؟

Արմեն․Ղուրանի եզրին այս հետաքրքիր նախշերն ի՞նչ են։

رامین - به این هنر ، تذهیب می گوییم . تذهیب ، هنر تزیین صفحه های کتاب است .

Ռամին․Այս արվեստը կոչում ենք  թազհիբ (Ծաղկել գեղազարդել,ոսկեզոծել): Թազհիբը գրքի էջերի նախշազարդման արվեստն է:( ծաղկել)

آرمن- هنر تذهیب فقط مخصوص قرآن است ؟

 

Արմեն․Թազհիբ արվեստը միայն հատո՞ւկ է Ղուրանին:

رامین - نه ، تذهیب روی کتابهای علمی و تاریخی مهم نیز انجام می شود .

 

Ռամին․Ո՛չ, գիտական ու պատմական գրքերի դեպքում էլ կիրառվում է թազհիբ արվեստը:

آرمن- این هنر از چه زمانی آغاز شده است ؟

 

Արմեն․Այս արվեստը ո՞ր ժամանակից է սկսվել:

رامین - هیچ کس نمی داند . اما از دوره ی ساسانیان یعنی کمی قبل از اسلام ، هنر تذهیب در کتابها وجود داشته است .

 

Ռամին․Ոչ ոք չգիտե, բայց Սասանյանների  ժամանակաշրջանում, այսինքն իսլամից կարճ ժամանակ առաջ  «Թազհիբ» արվեստը կիրառվել է գրքերում:

آرمن-  نقش های صفحه های این قرآن ، ظریف و رنگارنگ است .

 

Արմեն․Այս Ղուրանի  էջերի նախշերը նրբագեղ ու գունզգույն են:

رامین - کتابهای زیادی از ایران با هنر تذهیب در موزه های جهان وجود دارد 

Ռամին․Աշխարհի թանգարաններում կան նախշազարդված ու ոսկեզոծված Իրանական  բազմաթիվ գրքեր:

آرمن- هنر تذهیب در کشورهای دیگر هم هست ؟

 

Արմեն․Թազհիբ  արվեստը այլ երկրներում էլ կա՞:

رامین - بله . ولی تذهیب ایرانی بهترین تذهیب در جهان است .

 

Ռամին․Այո, բայց իրանական  թազհիբը լավագույնն է աշխարհում:

 

 Այժմ առաջարկում ենք մեկ անգամ ևս հետևել Արմենի և Ռամինի երկխոսությանն,այս անգամ առանց թարգմանության:

 

آرمن- این قرآن چه قدر زیبا است !

 

Արմեն․Այս Ղուրանն ինչքան գեղեցիկ է։

رامین - بله . همینطور است .

 

Ռամին․Այո այդպես է։

آرمن- این نقش های جالب در حاشیه ی قرآن چیست ؟

Արմեն․Ղուրանի եզրին այս հետաքրքիր նախշերն ի՞նչ են։

رامین - به این هنر ، تذهیب می گوییم . تذهیب ، هنر تزیین صفحه های کتاب است .

Ռամին․Այս արվեստը կոչում ենք  թազհիբ (Ծաղկել գեղազարդել,ոսկեզոծել): Թազհիբը գրքի էջերի նախշազարդման արվեստն է:( ծաղկել)

آرمن- هنر تذهیب فقط مخصوص قرآن است ؟

 

Արմեն․Թազհիբ արվեստը միայն հատո՞ւկ է Ղուրանին:

رامین - نه ، تذهیب روی کتابهای علمی و تاریخی مهم نیز انجام می شود .

 

Ռամին․Ո՛չ, գիտական ու պատմական գրքերի դեպքում էլ կիրառվում է թազհիբ արվեստը:

آرمن- این هنر از چه زمانی آغاز شده است ؟

 

Արմեն․Այս արվեստը ո՞ր ժամանակից է սկսվել:

رامین - هیچ کس نمی داند . اما از دوره ی ساسانیان یعنی کمی قبل از اسلام ، هنر تذهیب در کتابها وجود داشته است .

 

Ռամին․Ոչ ոք չգիտե, բայց Սասանյանների  ժամանակաշրջանում, այսինքն իսլամից կարճ ժամանակ առաջ  «Թազհիբ» արվեստը կիրառվել է գրքերում:

آرمن-  نقش های صفحه های این قرآن ، ظریف و رنگارنگ است .

 

Արմեն․Այս Ղուրանի  էջերի նախշերը նրբագեղ ու գունզգույն են:

رامین - کتابهای زیادی از ایران با هنر تذهیب در موزه های جهان وجود دارد 

Ռամին․Աշխարհի թանգարաններում կան նախշազարդված ու ոսկեզոծված Իրանական  բազմաթիվ գրքեր:

آرمن- هنر تذهیب در کشورهای دیگر هم هست ؟

 

Արմեն․Թազհիբ  արվեստը այլ երկրներում էլ կա՞:

رامین - بله . ولی تذهیب ایرانی بهترین تذهیب در جهان است .

 

Ռամին․Այո, բայց իրանական  թազհիբը լավագույնն է աշխարհում:

 

Այո, ճիշտ է: Ինչպես Ռամինն է ասում, Իրանական Թազհիբ արվեստը  լավագույնն է աշխարհում: Վաղ ժամանակներից ի վեր գիտական ու  մշակութային գրքերը, ինչու չէ նաև Ղուրանը և բանաստեղծությունների   ժողովածուն զարդարում էին այս արվեստով:Այսինքն գրքի էջերի եզրերը նրբագեղ նկարներ էին նկարում : Իրանական թազհիբից ազդվել են նաև թուրքական ու արաբական թազհիբները(զարդանախշերը): Թազհիբը չափազանց նրբագեղ նկարչություն է: Այս արվեստում կիրառվում են ծաղիկներ , թռչնի ու տերևների տարբեր նախշեր: (Հայերեն՝ ծաղկել, ունեցել ենք հայ ծաղկողներ):

Ղուրանի համար սովորաբար օգտագործում են երկրաչափական և ոճավորված բուսական մոտիվների միահյուսումով բարդ նախշեր (էսլիմի): Փայլուն և ուրախ գույները, այդ թվում դեղինը, կարմիրը, կապույտը ,կանաչը և նարնջագույնն ու ոսկեգույնը իրանական թազհիբի յուրահատկություններից են: Ոսկեջրով  նախշազարդումը (թազհիբը) հատուկ է Ղուրանին և կարևոր գրքերին ,որոնք վաղ անցյալում նվիրում էին թագավորներին ու իշխաններին: