Cilat vende dhe regjime përfitojnë nga trazirat në rajonin e Kaukazit?

Konflikti i përsëritur midis Republikës së Azerbajxhanit dhe Armenisë në rajonin Nagorni-Karabak do të shkaktojë pasiguri në Kaukazin e Jugut, i cili jo vetëm që do të ketë pasoja serioze për të dy palët, por edhe vendet e tjera në rajon do të duhet të punojnë për vite për të kontrolluar dhe neutralizuar pasojat e saj shkatërruese.

Në seancën e tij, asambleja kombëtare e Republikës së Azerbajxhanit miratoi dekretin e presidentit Ilham Aliyev për shpalljen e gjendjes së luftës në disa qytete dhe rajone të vendit për shkak të konfliktit në vijën e frontit armene-azerbajxhanase. Sipas dekretit, për sa kohë që vazhdon "gjendja e luftës", të drejtat kushtetuese, liritë dhe të drejtat pronësore të shtetasve azerbajxhanas dhe të huaj në këtë vend do të kufizohen relativisht dhe përkohësisht. Në anën tjetër, qeveria armene u mobilizua duke shpallur një "gjendje lufte". Kryeministri Nikoll Pashinian paralajmëroi për rrezikun e një lufte të plotë me republikën e Azerbajxhanit. Ndërkohë, Kombet e Bashkuara dhe vendet fqinje bënë thirrje për përmbajtje nga ana e zyrtarëve të Jerevanit dhe Bakusë, si dhe për t'i dhënë fund konfliktit. Ministria e Mbrojtjes e Armenisë njoftoi: Republika e Azerbajxhanit të Dielën sulmoi zonat e banuara të qytetit Stepanakert. Armenia gjithashtu pretendoi: Deri më tani, janë shkatërruar dy helikopterë, tre dronë dhe tre tanke të ushtrisë së republikës së Azerbajxhanit. Deklarata e Ministrisë Armene të Mbrojtjes thotë: "Përgjigja jonë do të jetë proporcionale dhe Bakuja është plotësisht përgjegjëse për situatën." Konflikti midis Republikës së Azerbajxhanit dhe Armenisë për rajonin e Nagorni-Karabak filloi në vitin 1988 dhe u kthye në një konflikt ushtarak në vitin 1992, i cili zgjati deri në maj 1994. Qindra njerëz u vranë nga të dy palët në konflikt dhe rajoni Nagorni-Karabak i republikës së Azerbajxhanit dhe shtatë qytete të tjera fqinje u pushtuan nga forcat armene.

Edhe pse nuk është aspak në interes të imagjinohet një luftë e gjatë në rajonin e rëndësishëm dhe strategjik të Kaukazit të Jugut, nëse konflikti midis Bakusë dhe Jerevanit zgjat për një kohë të shkurtër, edhe në këtë rast, rajonit do t'i shkaktohet dëm i pariparueshëm.

Republika e Azerbajxhanit disa prej qyteteve të së cilës janë nën pushtimin e Armenisë, në shikim të parë ka hyrë në një konflikt me Armeninë për këtë arsye, por ka shumë arsye të tjera pse disa vende e kanë nxitur këtë konflikt të përgjakshëm nën pretekstin e disa marrëveshjeve të përbashkëtave dhe kontratave. Ndërhyrja ka parandaluar në mënyrë efektive çdo lëvizje diplomatike dhe zgjidhjen e konfliktit përmes diplomacisë dhe negociatave. Dëshmitë në terren dhe përmbajtja mediatike tregojnë se shumë aktorë po përpiqen të ndezin disi zjarrin e luftës dhe flakët e saj shkatërruese, pa menduar për dëmtimet e kësaj lufte.

Tani pyetja është se cilët aktorë dhe pse ata janë të gatshëm të luftojnë në Kaukazin e Jugut?

Në radhë të parë, regjimi sionist duhet të prezantohet si një nga faktorët kryesorë dhe të zjarrtë në rajon. Në kontekstin aktual, nëse Izraeli arrin të destabilizojë rajonin, ai fillimisht do të jetë në gjendje të largojë vëmendjen e publikut nga problemet me të cilat ai po përballet aktualisht. Në hapin tjetër, regjimi sionist do të jetë në gjendje të konsolidojë praninë e tij në rajon duke u mbështetur në njërën anë të konfliktit. Prandaj, siç pritej, përpjekjet e vazhdueshme të sionistëve për të qenë të pranishëm në Kaukazin e Jugut do të japin fryte me shpërthimin e konfliktit midis Baku dhe Jerevanit. Dhe një nga arritjet e tij për këtë regjim është zgjerimi i kufirit të sigurisë përmes luftës dhe konflikteve të reja në rajon, së bashku me shitjen e armëve dhe futjen në tregjet e reja të armatimeve. Një çështje tjetër që duhet adresuar pak më shumë është dëshira e disa vendeve për të gjetur terrene të reja loje për qëllime specifike, siç janë zhvendosja e terroristëve dhe pozicionimi i tyre i ri pas Sirisë, Irakut dhe Afganistanit. Disa rrjete të lajmeve në hapësirën kibernetike gjithashtu kanë publikuar lajme se këta terroristë, me ndihmën e disa prej vendeve mbështetëse të tyre, janë transferuar nga Siria në rajonin e diskutueshëm të Republikës së Azerbajxhanit dhe Armenisë dhe ushtria e Bakusë me ndihmën e këtyre njerëzve të armatosur ka qenë në gjendje të pushtoni 6 fshatra në rajonin Nagorni Karabak. Nëse një pretendim i tillë është i vërtetë, atëherë duhet të presim për ditë edhe më të tensionuara në rajon dhe për fatin se konflikti i Nagorni-Karabakut mund të marrë dimensione të tjera.