گام تازه ایران در پاسخ به بد عهدی اروپایی ها

ایران بر اساس بند 36 برجام، از مرز 300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده عبور کرد.

«محمدجواد ظریف» وزیر امورخارجه ایران روز دوشنبه در جمع خبرنگاران با اشاره به بدعهدی اروپایی ها در اجرای تعهدات برجامی خود با اشاره به گام تازه ایران،افزود:"ایران خیلی شفاف و صریح طبق برنامه ای که از پیش اعلام کرده بود، تعهدات خود در برجام را کاهش می دهد."
ظریف تصریح کرد: ایران در مرحله بعدی کاهش تعهدات برجامی خود، از سقف غنی سازی 3 ممیز 67 درصد عبور خواهد کرد.
تصمیم ایران برای افزایش ذخایر اورانیوم بر اساس مواد برجام انجام شده و نقض آن محسوب نمی شود.
«کاظم غریب آبادی» سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین،  روز دوشنبه با اشاره به 15 گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره پایبندی ایران به برجام تأکید کرد: اقدام  ایران در راستای استیفای حقوق خود، مطابق بندهای 26 و 36 برجام  است. بر این اساس ایران  از 8 مه 2019 اقداماتی را برای کاهش تعهدات برجامی خود اتخاذ کرده است.
کاهش برخی تعهدات ایران و آغاز بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای که انجام آن در چارچوب برجام متوقف شده بود٬ اولین گام  ایران در واکنش به خروج آمریکا از توافق هسته ای و همچنین بدعهدی کشور‌های اروپایی در اجرای تعهداتشان است.
اکنون ذخیره سازی  آب سنگین و اورانیوم غنی شده پیام مهمی را به طرف های برجامی منعکس می‌کند. برخی براین باورند که در شرایط فعلی دست و پای تهران بسته شده است. درحالی‌که این اقدام تنها بخشی از اقدامات گسترده ایران است که می‌تواند انجام دهد. 
صباح زنگنه، کارشناس مسائل بین الملل می گوید:" تا زمانی که ایران در چارچوب برجام عمل می کند حق دارد از ظرفیت آن استفاده کند و از تعهدات مازاد بر برجام دست بکشد. بنابراین تناقضی با اصل برجام نخواهد بود."
بر اساس برجام، مقدار اورانیوم غنی شده ای که می تواند در ایران وجود داشته باشد 300 کیلوگرم است و مازاد اورانیوم غنی شده باید به کشورهای دیگر صادر شود. امریکا اما با تحریم هایش قصد دارد برجام را در بن بست کامل قرار دهد .در این  سناریو، دو هدف قابل پیش بینی است:
هدف نخست ؛ وادار کردن  ایران به توقف کامل غنی سازی است که این هدف از پیش شکست خورده است .اما هدف دوم ، رویکرد به  ادعا سازی های تازه مبنی برتخلف ایران از برجام است .در حالیکه اقدام  ایران منطبق با مفاد  پیش بینی شده در برجام  است. 
سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امورخارجه می گوید :"طبق برجام ما باید مازاد ۱۳۰ تن از آب سنگین را و مازاد ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی‌شده را یا تبدیل کنیم یا بفروشیم؛ آمریکا اما گفته است که کسی حق ندارد از ایران بخرد، چون می خواهد این تولید متوقف شود، در این جا هم ،  چون ما مقید به برجام هستیم اگر نتوانیم بفروشیم باید تولید را متوقف کنیم. در گام جدید ما به محدودیت تولید و فروش مقید نیستیم و می‌خواهیم آن‌ها را ذخیره کنیم . ارزش راهبردی ذخایر به این است که بدون محدودیت در کشور وجود داشته باشد."
اکنون درحالی که از فرصت 60 روزه داده شده به اروپاییان تنها چند روزباقی مانده ،اعلام عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران ازمرز 300 کیلوگرم هشداری جدی  به طرف های باقیمانده در برجام است. بعد از خروج آمریکا از برجام در هشتم مه 2018 و اجرای ماده 36 توسط ایران، اروپایی ها 11 تعهد دادند که اینستکس هیچکدام از آن تعهدات نیست، بلکه مقدمه ای برای اجرای آن تعهدات است. 
با در نظر گرفتن این شرایط ؛ وزیر امور خارجه ایران گفته است:در صورتی که اروپایی‌ها اقدامات لازم را برای اجرای تعهداتشان انجام بدهند اقدامات تهران قابل بازگشت است ولی اگر اقدامات لازم را انجام ندهند ایران بر اساس بند 36 برجام، اقدامات خود را کاهش می دهد.