تحلیل: تحریم های یکجانبه، مانعی برای تحقق اهداف توسعه
-
محرومیت و نابرابری می توانند به عنوان محرک های بالقوه و عوامل تشدید کننده منازعات عمل کنند
سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد گفت، تحریم های یکجانبه مانع دسترسی کشورهای متاثر از تحریم به منابع مالی و توسعه ای مورد نیاز برای تحقق اهداف توسعه پایدار می شود.
"مجید تخت روانچی" در سخنانی در شورای امنیت سازمان ملل با موضوع "حفظ صلح و امنیت بین المللی: محرومیت، نابرابری و منازعات" افزود: موضوعاتی مانند محرومیت و نابرابری می توانند به عنوان محرک های بالقوه وعوامل تشدید کننده منازعات عمل کرده و فرصت ها را برای دستیابی به صلح پایدار در کشورهای درگیر در منازعات تضعیف کنند.
در دهه های اخیر، تحریم های اقتصادی به ابزاری مهم برای کشورهای قدرتمند و تحت فشار قرار دادن سایر کشورها در عرصه جهانی تبدیل شده است. از اوایل دهه 1990 میلادی، آمریکا، اتحادیه اروپا و سایر اقتصادهای توسعه یافته، صدها نوبت تحریم اقتصادی علیه دیگر کشورها اعمال کرده اند.این تحریم ها بیشتر به بهانه هایی همچون منع گسترش تسلیحات هسته ای و یا ترویج حقوق بشر وضع می شوند،اما همواره اهداف سیاسی و جاه طلبانه در پشت این تحریم ها قرار دارد.
کشورهای تحریم کننده همچنین مدعی هستند که اعمال تحریم ها، گزینه جایگزین اقدام نظامی است.
"وودرو ویلسون" Woodrow Wilson رییس جمهور سابق آمریکا (از 1913 تا 1921) گفته بود : "ملتی که تحریم شده است، در معرض تسلیم یا محاصره است؛ این چاره اقتصادی صلح آمیز، ساکت و مرگبار را اعمال کنید و نیازی به نیروی نظامی نیست."
این درحالی است که آثار ضدبشری تحریم ها بر مردم کشورهای تحت تحریم قابل انکار نیست.
تحقیقات "ماتیاس نوینکیرش" Matthias Neuenkirch و "فلوریان نویمایر"Florian Neumayr پژوهشگران اقتصادی درباره اثر تحریم ها بر کشورهای مختلف نشان می دهد تحریم ها موجب نابرابری درآمد، فقر و کاهش رشد تولید ناخالص داخلی کشورهای هدف می شود. به عنوان مثال، تحریم های ایالات متحده آمریکا بین سال های 1991 - 2018 ، حدود 3.5 درصد فقر را در کشورهای هدف افزایش و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه کشورهای هدف را بیش از 2 درصد کاهش داده است. همچنین تحریم های سازمان ملل بین سال‌های 1976 الی 2012 منجر به کاهش 25.5 درصدی کل تولید ناخالص داخلی سرانه کشورهای هدف تحریم شده است.
در ایران نیز که هدف تحریم های یکجانبه آمریکا قرار دارد، تجارت کشور، تحت تأثیر قرار گرفته و بخشی از منابع مالی دولت حذف و یا بلوکه شده و این موجب افزایش فقر، تورم و فشار اقتصادی بر مردم شده است؛ بنابراین نمی توان ادعای تحریم کنندگان مبنی بر عدم اثرگذاری تحریم ها بر مردم را پذیرفت. درواقع یکی از دلایل اصلی اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران، فشار آوردن بر مسوولان با سخت کردن زندگی مردم است.
"جواد صالحی اصفهانی" استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا تک درباره تاثیر این تحریم ها در ایران بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ می گوید: خانوارهای روستایی بیشترین ضربه را خورده اند. از سال ۲۰۱۰ نرخ فقر در مناطق روستایی دو برابر شده و در شهرها ۶۰ درصد افزایش یافته است. رکورد خوب جمهوری اسلامی ایران در نصف کردن نرخ فقر از ۲۰ درصد در سال ۲۰۰۰ به کمتر از ۱۰ درصد در سال ۲۰۱۰ قربانی کاهش شدید درآمد دولت و همزمان شدن اعمال تحریم‌های دولت "دونالد ترامپ" و شیوع گسترده کرونا شد."
نکته اساسی در این است که تحریم از یک سو موجب کمبود شدید نیازهای اولیه مردم و مانعی برای دسترسی کشورها به منابع مالی مورد نیاز برای توسعه محسوب می شود و از سوی دیگر از مهمترین دلایل تداوم و افزایش منازعات در مناطق مختلف جهان است. بر همین اساس اقدام و هماهنگی بین المللی برای مقابله با اعمال تحریم های یکجانبه، ضروری است.
سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز به همین دلیل تاکید کرده است، برای پیشگیری مؤثرتر منازعات، باید عوامل زمینه‌ای از جمله اقدامات یکجانبه دولت ها و مداخلات خارجی که باعث طولانی شدن منازعات می‌شود، در نظر گرفته و با آنها مقابله شود.
بیشتر بخوانید:
- ایران: لغو تحریم ها؛ شرط بازگشت به برجام
-
افزایش ۹۰۰ درصدی تحریم‌های وزارت خزانه داری آمریکا علیه سایر کشورها
