تحلیل: اهداف سفر مصطفی الکاظمی به تهران
مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق پس از دیدار با مقامات سعودی در جده، روز 26 ژوئن وارد تهران شد و مورد استقبال سید ابراهیم رئیسی قرار گرفت.
پس از آغاز به کار دولت سید ابراهیم رئیسی، مصطفی الکاظمی نخستین رئیس دولت خارجی بود که در سفر به تهران، با رئیس دولت سیزدهم ایران دیدار و گفتگو کرد. این سفر سپتامبر 2021 انجام شد. اکنون 9 ماه پس از آن سفر، بار دیگر مصطفی الکاظمی به تهران سفر و با سید ابرهیم رئیسی دیدار و گفتگو کرد. اگرچه مسایل دوجانبه در گفتگو روسای دو دولت وجود دارد، اما به نظر می‌رسد این سفر اهداف مهم‌تری دارد.
برخی منابع اعلام کردند در حوزه مسایل دوجانبه، پرونده واردات گاز از ایران، پرونده آب و دیگر مسائل مرتبط با اقتصاد عراق و همچنین موضوع سفرهای زیارتی مردم ایران به عتبات عالیات از جمله محورهای گفتگو میان رئیسی و الکاظمی است.
در همین راستا نیز در نشست خبری مشترک دو رئیس دولت، سید ابراهیم رئیسی بر گسترش روابط با عراق در چارچوب سیاست ارتباط با همسایگان تاکید کرد و گفت در دیدار با نخست وزیر عراق در مورد روابط سیاسی و اقتصادی و تجاری بین دو کشور مذاکره و قرار شد روابط اقتصادی بین دو کشور افزایش یابد.
رئیسی افزود، اتصال ریلی شلمچه و بصره از جمله مواردی است که دراین باره گفت و گو شد و قرار شد هرچه سریعتر این کار در جهت تسهیل مراودات بین دو کشور نقش مهمی داشته باشد.
با وجود تأکید طرفین بر گسترش روابط، اما به نظر می‌رسد سفر الکاظمی به تهران با سه موضوع دیگر ارتباط دارد. نخستین موضوع، روابط میان عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران است. روابط ایران و عربستان از سال 2016 تاکنون قطع است. در یک سال گذشته، عراق میزبان گفتگوهایی میان مقامات دو کشور برای احیای روابط بود که تاکنون نیز پنج دور مذاکره انجام شده است و طرفین در آستانه توافق قرار دارند. الکاظمی پیش از سفر به تهران، به جده سفر و با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی دیدار و گفتگو کرد.
بر همین اساس به نظر می‌رسد میانجی‌گری میان تهران و ریاض از اهداف اصلی سفر الکاظمی به تهران است. در همین راستا، شبکه المیادین اعلام کرد محور و هدف اصلی سفرهای الکاظمی به ریاض و تهران، میانجی‌گری برای روابط دیپلماتیک عربستان سعودی و ایران است. هدف اصلی الکاظمی از میانجی‌گری میان ایران و عربستان این است که وزن دولت عراق را در منطقه غرب آسیا افزایش داده و عراق را هم‌ردیف قدرت‌های متوسط اما تأثیرگذاری همچون قطر، عمان و کویت قرار دهد.
موضوع دیگر این است که سفر الکاظمی به تهران پس از استعفای جریان صدر از پارلمان عراق انجام شد. با این استعفا صحنه پارلمان عراق شاهد تغییرات مهمی در ترکیب نمایندگن جریان‌های سیاسی شیعه خواهد بود. الکاظمی تلاش دارد حمایت ایران و عربستان سعودی به عنوان دو قدرت تأثیرگذار منطقه‌ای را برای بقای در پست نخست وزیری عراق به دست آورد.
نکته پایانی اینکه، سفر الکاظمی به جده و تهران در آستانه سفر جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا به عربستان انجام شد. احتمال شرکت مصطفی الکاظمی در نشستی که قرار است اواسط ماه آینده میلادی با حضور بایدن در جده برگزار شود، وجود دارد. بنابراین، ممکن است نخست وزیر عراق حامل پیامی از سوی ریاض و تهران برای هم باشد.
بیشتر بخوانید:
