تفسیر- تاکید مجدد طالبان بر رعایت حق آبه ایران از شعار تا عمل
-
مساله حق آبه ایران از رودخانه هیرمند تنها مساله آب نیست بلکه روابط دو ملت است
"امیر خان متقی" سر پرست وزارت خارجه دولت موقت افغانستان، ضمن ابراز تمایل به افزایش همکاری های تهران - کابل، یک بار دیگر بر تعهد این گروه به رعایت حق آبه ایران تاکید کرد.
"امیر خان متقی" که برای شرکت در نشست سه جانبه با وزیران خارچه چین و پاکستان به اسلام اباد سفر کرده بود در نشست ها و مصاحبه های مختلف در مورد اینکه طالبان مساله حق آبه ایران را قبول دارد بارها مورد تاکید قرار داد. این موضوع به معاهده سال ۱۳۵۱ برمی گردد که دولت افغانستان در قبال حقابه ایران از رود هیرمند تعهد دارد. با این حال گروه طالبان که از حدود دو سال پیش مجددا در افغانستان به قدرت بازگشته اند بارها در سطوح مختلف بر رعایت حق آبه ایران تاکید کرده اند اما در عمل هنوز اتفاقی نیافتاده است و به تظر می رسد، مقامات طالبان صرفا و به شکل تاکتیکی که نظر تهران را جلب کنند در مورد حق ابه ایران موضع مثبت اتخاذ می کنند.
"سروش امیری" کارشناس مسایل افغانستان در این باره می گوید: «مساله حق آبه ایران از رودخانه هیرمند تنها مساله آب نیست بلکه روابط دو ملت است که از تظر تاریخی در یک حوزه تمدنی قرار دارند و در همان حال آثار زیست محیطی بی توجهی افغانستان به حق آبه ایران نیز مطرح است. بنابراین طالبان به عنوان حاکم افغانستان نباید فقط با لفاظی بخواهد خود را نزد ایران مثبت جلوه دهد بلکه براساس حسن همجواری، افغانستان و به خصوص طالبان به عنوان حاکم مسئولیت پذیر باید به تعهداتش عمل کند».
به همین دلیل حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اخیرا بر متعهد ماندن دولت موقت طالبان در افغانستان به رعایت مفاد معاهده حق ابه تاکید کرد و گفت: هیات حاکمه موقت افغانستان بر خلاف مقامات قبلی افغانستان، بر حقابه ایران تاکید دارد.
پس از آن بلال کریمی سخنگوی طالبان ضمن تایید اظهارات امیرعبداللهیان تاکید کرد دولت موقت طالبان به معاهده ۱۳۵۱ درباره آب هیرمند، متعهد است. با این حال آنچه از دیدگاه دولت و مردم ایران مهم و سند سنجش اعتبار سخنان و وعده های مقامات طالبان است، عمل به آن است. جمهوری اسلامی ایران در بیش از چهار دهه گذشته همواره در کنار مردم افغانستان در هر وضعیتی بوده و همواره به عنوان یک همسایه مسئولیت در برابر افغانستان در همه دوره ها عمل کرده است. بنابراین زیبنده طالبان نیست که به عنوان حاکمیت دینی وعده های بدون عمل بدهد.
"اکرم عارفی" کارشناس مسایل سیاسی در افغانستان در این باره می گوید: «مردم و دولت ایران در چهار دهه گذشته بدون هیچ انتظار و چشم داشتی همواره از دولت و مردم افغانستان در هر شرایطی حمایت کرده اند، بنابراین حاکمیت افغانستان نیز فارغ از اینکه چه کسی در کابل در قدرت باشد باید با عمل به تعهدات و معاهدات دو جانبه حسن نیت خود را در قبال مردم و دولت ایران نشان دهد و انتظاری بیش از این نیز از حاکمیت مبتنی بر ایدئولوژی طالبان نیست».
در هر حال، اظهارات "امیر خان متقی" در اندیشکده مطالعات راهبردی اسلام‌آباد پایتخت پاکستان در جمع خبرنگاران در تایید حق آبه ایران آزمون دیگری برای عملکرد طالبان در این خصوص تلقی می شود و محافل منطقه ای نیز در انتظار عمل طالبان به چنین وعده هایی است که علنا و از تریبونهای بین المللی پخش می شود. پیش از این نیز "ذبیح‌الله مجاهد" از مقامات طالبان، موضوع حق آبه بین افغانستان و ایران را حل شده توصیف کرده بود.
"انعام الله سمنگانی" معاون سخنگوی طالبان نیز گفته بود، افغانستان به همه تعهداتی که از پیش در مورد حق آبه با جمهوری اسلامی ایران داشته، پایبند است. اما در سطح حاکمیت میزان سنجش عملکرد هر تظام و حکومت به وعده هایش است و تهران انتظار دارد، طالبان با پایان دادن به ژست های سیاسی و اظهارات تاکتیکی و صرفا عوام پسند اما بی حاصل به عتوان حاکم مسئولیت دربرابر همسایگان خود رفتار کند.
بیشتر بخوانید:
