تنش در روابط عربستان و آمریکا با محوریت نفت 

عربستان سعودی به اظهارات جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در خصوص تجدیدنظر در روابط با ریاض واکنش نشان داد. 

روابط عربستان و آمریکا در سال‌های اخیر پر فراز و نشیب پیگیری شد. در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، روابط واشنگتن و ریاض به بالاترین سطح در سال‌های اخیر رسید. تعامل امنیتی و سیاسی آمریکا و عربستان در این دوره افزایش داشته، در حالی که ترامپ عربستان سعودی را گاو شیرده می‌دانست.

 پس از به قدرت رسیدن جو بایدن، اما نگاه به عربستان دچار تغییر شد. در دوره ترامپ نگاه آمریکا به عربستان تحقیرآمیز بود اما دولت ترامپ نگاه انتقادی به ریاض نداشت. در دوره بایدن، نگاه انتقادی دستگاه حاکمه آمریکا در قبال عربستان بر روابط دو کشور سایه افکند. حقوق بشر نقطه کانونی انتقاد آمریکا از عربستان و به خصوص محمد بن سلمان بود.

 با این حال، این نگاه انتقادی در ادامه تقلیل پیدا کرد که علت اصلی آن تغییر در باور دولت کنونی آمریکا به عربستان نبود بلکه ناشی از نیاز واشنگتن به نفت ریاض بود. در واقع، آنچه سبب تغییر در رویکرد واشنگتن به ریاض شد، جنگ روسیه علیه اوکراین و نگرانی آمریکا بابت کمبود نفت در بازارهای جهانی و افزایش قیمت این کالای استراتژیک بود.

با توجه به این نیاز استراتژیک، جو بایدن به عربستان سفر و با پادشاهی و ولیعهد این کشور دیدار کرد، اما این دیدار نتایج مورد نظر بایدن را در پی نداشت. تنش اخیر در روابط دو کشور بیش از همه گویای شکست سفر چند ماه قبل بایدن به عربستان است.

 تنش اخیر با محوریت نفت ایجاد شد. انتظار آمریکا این بود که عربستان تولید نفت خود را افزایش دهد، اما عربستان در چارچوب تصمیم اوپک پلاس با کاهش دو میلیون بشکه‌ای نفت اوپک موافقت کرد. موافقت عربستان با انتقاد آمریکا مواجه شده و جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌ان گفت این اقدام عواقبی برای روابط واشنگتن و ریاض در پی خواهد داشت. برخی از مقامات آمریکایی نیز بر لزوم تصمیم درباره بازبینی روابط این کشور با عربستان تاکید کردند.

 این اظهارنظرها گویای این است که هیات حاکمه آمریکا همچنان نگاه تحقیرآمیز و ابزاری به عربستان دارد و عربستان سعودی را دنباله رو سیاستهای امریکا می داند، در حالی که سعودی‌ها خواستار احترام هستند. در واکنش وزارت خارجه عربستان به اظهارنظر مقامات آمریکایی نیز چنین تلقی وجود دارد.

وزارت خارجه سعودی اعلام کرد ریاض به روابط خود با ایالات متحده آمریکا از منظر استراتژیک و در راستای منافع مشترک میان دو کشور نگاه می‌کند، اما دیکته نمی‌پذیرد.

 دولت آمریکا معتقد است همراهی عربستان با تصمیم اوپک پلاس برای کاهش دو میلیون بشکه‌ای تولید نفت، تصمیمی در جهت منافع روسیه و در جهت خلاف سیاستهای غرب علیه روسیه در جنگ علیه اوکراین است. از این رو، برخی از مقامات و تحلیلگران آمریکایی از نزدیکی عربستان به روسیه و فاصله گرفتن آن از واشنگتن سخن می‌گویند.

با این حال، وزارت خارجه عربستان اعلام کرد کاهش تولید نفت تصمیم عربستان نبود بلکه تصمیم اوپک پلاس بود و این تصمیم اوپک با اجماع همه کشورهای عضو این مجموعه گرفته شده نه توسط یک کشور.