تفسیر – نشست سران بریکس در آفریقای جنوبی

نشست سه روزه سران پنج کشور بریکس با حضور ده‌ها تن از سران دیگر کشورها در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی از روزسه شنبه ۲۲ اوت ۲۰۲۳ آغاز به کار کرده است.

این پانزدهمین نشست سران بریکس محسوب شده می شود و  ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران امروز 24 اوت برای شرکت در این نشست به آفریقای جنوبی سفر کرده است.
در  نشست بریکس، درباره پیوستن اعضای جدید و همچنین راه‌هایی برای گسترش نفوذ سیاسی و اقتصادی جهانی بحث می شود. سران پنج کشور عضو بریکس در این نشست بیش از هر چیز در مورد توسعه این  نهاد بین المللی تصمیم گیری می کنند. پیش از این ۲۳ کشور خود را برای پیوستن به بریکس اعلام کرده‌اند. این فهرست نشان می‌دهد که بریکس با پذیرش آنها در چه مسیری حرکت می‌کند، زیرا نامزدها شامل کشورهای مختلفی از قاره های متفاوت بوده و شامل طیف گسترده ای از عربستان سعودی و امارات تا آرژانتین و ایران، کوبا، بلاروس و ونزوئلا می‌شود.

مطالبه مشترک اعضای بریکس که یک چهارم ثروت جهان را تولید می‌کنند و ۴۲ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، «تعادل سیاسی و اقتصادی جهانی فراگیرتر به ویژه در مقابل آمریکا و اتحادیه اروپا» است.در حالی که چین، روسیه، هند، برزیل و آفریقای جنوبی، به عنوان اقتصادهای نوظهور، اعضای بریکس به شمار می‌روند، این گروه هم به دنبال افزایش کشورهای عضو و هم در پی گسترش نفوذ خود در جهان است.

شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین در مقاله‌ای که روز دوشنبه در رسانه‌های آفریقای جنوبی منتشر شد، گفت : سران کشورهای بریکس در این اجلاس از جامعه بین‌المللی می‌خواهند «نقش بیشتری را برای مکانیسم همکاری بریکس در حکمرانی جهانی در نظر بگیرند.»

کارشناسان غربی تلاش می کنند تا مساله پذیرش اعضای جدید در بریکس را به عنوان یک کانون اختلاف در این گروه مطرح کنند. آنها مدعی هستند که مسئله گسترش بریکس به ویژه مورد اختلاف هند و چین، دو اقتصاد قدرتمند این گروه است. وزیر خارجه آفریقای جنوبی روز یکشنبه گفت که این کشور امسال روی فهرستی از «راهنماها» برای ورود اعضای جدید کار کرده است.

قدرتها و اقتصاد‌های نوظهور جهان در سال ۲۰۰۹ اقدام به تاسیس اتحادیه‌ای سیاسی و اقتصادی برای همکاری بدون حضور قدرت‌های غربی کردند که بریکس نام گرفت. چین و روسیه با قرار گرفتن در راس گروه بریکس به دنبال پایان بخشیدن به سلطه دلار و قدرت اقتصادی غرب در مراودات تجاری هستند. اعضای بریکس هم چنین بارها خواسته خود در باره نمایندگی متناسب‌تر مناطق جنوب جهانی در نهادهای بین‌المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل، صندوق بین‌المللی پول یا سازمان تجارت جهانی را با صدای بلند مطرح کرده اند. با توجه به ماهیت و اهداف بریکس به مرور سایر کشور‌های در حال توسعه نیز به عضویت در این نهاد اقتصادی علاقه‌مند شدند. گروه بریکس نمادی از تمایل کشورهای پنج گانه عضو آن که چهار کشور آن یعنی چین ، هند ، برزیل و آفریقای جنوبی جزو اقتصادهای نوظهور محسوب می شوند برای مشارکت در مدیریت اقتصاد جهانی و رقابت در برابر گروه 7 است که از اقتصادهای برتر صنعتی بلوک غرب تشکیل شده است. بریکس اغلب با گروه ۷ مقایسه می‌شود. اگرچه، برخی معیارهای مقایسه‌ها را می‌توان توجیه کرد، اما این دو گروه به لحاظ هدف، ساختار و تکامل اساسا متفاوت هستند. گروه ۷ به لحاظ سیاسی، اقتصادی و ایدئولوژی همگن هستند درحالی که بریکس از همه جهات متنوع است. نقش گروه 7 نگهداری از نظم قدیمی است که در آن غرب مسلط بود در صورتیکه پذیرش اعضا در بریکس برای ایجاد عناصر یک نظم جهانی جدید، متنوع‌تر و متوازن‌تر است.

در عین حال بریکس خواهان تغییر نظم جهانی به ویژه اقتصاد جهانی است.روسیه خواهان آن است تا اعضای گروه بریکس به طور فعال در اصلاح نظام مالی و اقتصاد جهانی گام بردارند تا شرایط برای توسعه و رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه در محیطی عادلانه فراهم گردد.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه پیشنهاد داده است که اعضای گروه بریکس به طور فعال در اصلاح نظام مالی و اقتصاد جهانی گام بردارند تا شرایط برای توسعه و رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه در محیطی عادلانه فراهم گردد./

گروه بریکس از نظر جمعیتی 42 درصد جمعیت جهان را شامل می شود و از 14 سال پیش و با هدف تقویت روابط تجاری و اقتصادی کشورهای درحال توسعه و همچنین ایجاد نهادهای موازی بین المللی همچون بانک های توسعه ای و نظام تجاری جدید شروع به کار کرده است.بریکس ظرفیت‎های بسیار مهمی برای توسعه پرشتاب اقتصادی و تبدیل شدن به قطب اثرگذار و تعیین کننده در اقتصاد بین‎الملل دارد. /

بیشتر بخوانید:

• استقبال اعضای بریکس از عضویت ایران

• رایزنی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با همتایان خود در نشست بریکس