استقبال سازمان ملل از آغاز اجرای پیمان منع تسلیحات هسته ای
وجود زرادخانه های هسته ای در جهان و افزایش و توسعه روز افزون آنها و هم چنین پیوستن دولت های جدید به باشگاه هسته ای ،چشم انداز نامطلوبی برای صلح و امنیت بین المللی به وجود آورده است. این مساله ضرورت ایجاد یک پیمان جدید موسوم به پیمان منع تسلیحات هسته ای (The Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons =TPNW) را که در ژوئیه 2017 به تصویب رسید اجتناب ناپذیر ساخت .
پیمان منع تسلیحات هسته‌ای بدون امضای کشورهای بزرگ هسته ای از روز جمعه 22 ژانویه 2021 اجرایی شد و مورد استقبال سازمان ملل قرار گرفت.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل با انتشار بیانیه ای، آن را گامی مهم به سوی جهانی از عاری از سلاح های هسته‌ای توصیف و گفت: «این نخستین پیمان منع تسلیحات هسته ای چندجانبه است که طی بیش از بیست سال گذشته منعقد شده است.»
پیمان منع تسلیحات هسته ای، استفاده، توسعه، تولید، آزمایش، استقرار، ذخیره سازی و تهدید استفاده از این نوع تسلیحات را ممنوع می کند. این پیمان 90 روز پس از تصویب پنجاهمین کشور امضا کننده آن یعنی در 22 ژانویه اجرایی شد. تاکنون 86 کشور این پیمان را امضا کرده و 51 کشور نیز آن را در پارلمان های خود تصویب کرده اند. فعالان ضد هسته ای و کشورهای امضا کننده امیدوارند که این پیمان حتی بدون همراهی قدرت های هسته ای بتواند تاثیرگذار باشد و به عنوان ابزاری نمادین ذهنیت دارندگان تسلیحات هسته ای را به کلی تغییر دهد.
هدف اصلی این پیمان، ایجاد یک هنجار حقوقی در راستای نکوهش دارندگان تسلیحات هسته ای و نیز افزایش فشارها برای اجرای تعهدات کشورهای هسته ای در زمینه خلع سلاح هسته ای است. با وجود پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای (ان پی تی) (Non-Proliferation Treaty= NPT ) که در سال 1968 تصویب و از سال 1970 اجرایی شده، اما نه فقط گامی موثر برای کاهش کلی زرادخانه های هسته ای صورت نگرفته، بلکه عملا بر شمار کشورهایی که به باشگاه هسته ای پیوسته اند، افزوده شده است.
قدرت های بزرگ هسته ای جهان با پیمان منع تسلیحات هسته ای به مخالفت جدی برخاسته اند. در واقع کشورهای برخوردار از سلاح هسته ای و قدرت‌های مهم این حوزه هیچ کدام این پیمان را امضا نکرده و حتی مذاکرات و گفت و گوهای مرتبط با تصویب این پیمان را نیز تحریم کردند. جدا از آمریکا و روسیه که 90 درصد سلاح های هسته ای جهان را در اختیار دارند، فرانسه، چین، بریتانیا، هند، پاکستان، رژیم صهیونیستی و کره شمالی نیز دیگر کشورهای دارای تسلیحات هسته ای در جهان به شمار می‌آیند. آمریکا، فرانسه، بریتانیا، چین و روسیه در اکتبر 2018 با انتشار بیانیه مشترکی اعلام کردند که مخالف پیمان منع تسلیحات هسته ای هستند و آن را امضا نمی کنند. این کشورها مدعی هستند که این رویکرد اثبات شده در زمینه خلع سلاح هسته ای، نتایج ملموس و کاملا محسوسی از جمله کاهش زرادخانه های جهانی تسلیحات هسته‌ای داشته است. آنها معتقدند که پیمان منع تسلیحات هسته ای در برطرف کردن مشکلات کلیدی در مسیر خلع سلاح هسته ای ناکام بوده و مغایر با برخی مفاد پیمان ان پی تی است و می تواند به آن لطمه وارد کند.
بئاتریس فین (Beatrice Fihn) مدیر اجرایی کمپین نابود سازی تسلیحات هسته ای (International Campaign to Abolish Nuclear Weapons)، ضمن مخالفت با این دیدگاه که پیمان منع تسلیحات هسته ای موجب تضعیف "ان پی تی" می شود، تاکید می کند: این پیمان در راستای هدف نهایی پیمان ان پی تی است.
جهان چندین دهه است که گرفتار کابوس جنگ هسته ای است و این تسلیحات تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بین المللی با توجه به وجود هزاران سلاح هسته ای در زرادخانه قدرت های بزرگ هسته ای و نیز برخی دیگر از کشورها که در چند دهه اخیر به این سلاح های مرگبار دست پیدا کرده اند ، ایجاد کرده اند./
بیشتر بخوانید:
- پایان زودهنگام مذاکرات آمریکا و روسیه در زمینه کنترل تسلیحات هسته‌ای
- روسیه: امریکا نظام منع انتشار سلاح هسته ای را متزلزل کرده است
