تمدید پیمان استارت جدید؛ تحول در روابط واشنگتن و مسکو

به رغم آغاز پر تنش روابط آمریکا و روسیه در دوره ریاست جمهوری بایدن و موضع گیری های ضد روسی واشنگتن اما اکنون تحولی مهم در زمینه توافقات استراتژیک بین این دو قدرت بزرگ هسته ای صورت گرفته است.

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا روزچهارشنبه 3 فوریه در بیانیه‌ای از رسمی شدن تمدید پیمان تسلیحاتی «استارت جدید» به مدت 5 سال خبر داد.

• تاکید روسیه: آمریکا از تمدید "استارت جدید" امتناع می کند

بلینکن در بیانیه خود اعلام کرد: «رئیس‌جمهور بایدن وعده داده بود که از طریق احیای رهبری ایالات متحده در حوزه کنترل تسلیحات و منع اشاعه، مردم آمریکا را از تهدیدات هسته‌ای ایمن نگاه دارد. امروز ایالات متحده با تمدید معاهده استارت جدید با فدراسیون روسیه به مدت 5 سال، اولین گام را در راستای عمل به این وعده برداشت.»

اقدام مهم دولت بایدن در موافقت با تمدید پیمان استارت جدید که کاملا بر خلاف رویه دولت ترامپ در زمینه خروج از پیمان های کنترل تسلیحات از جمله پیمان نیروهای هسته ای میان برد (آی ان اف) و پیمان آسمان های باز قرار دارد، امید جدیدی برای جلوگیری از افزایش تسلیحات هسته ای و حفظ امنیت جهانی  ایجاد کرده است. پیمان استارت جدید آخرین پیمان مهم در زمینه کنترل تسلیحات هسته ای استراتژیک است که هنوز به حیات خود ادامه می دهد. به رغم اصرارها و تاکیدهای فراون روسیه برای تمدید این پیمان که مهلت آن در 5 فوریه  2021 به پایان می رسد اما دولت ترامپ با مطرح کردن شروط غیر عملی مانند حذف تسلیحات فراصوت از زرادخانه روسیه و لزوم عضویت چین در این پیمان ، به دنبال عدم تمدید آن بود. با توجه به نزدیک بودن زمان انقضای پیمان استارت جدید،  دولت روسیه اخیرا در این باره به دولت پیشین آمریکا هشدار داده بود.

به گفته «گئورگی آرباتوف»(Georgy  Arbatov) کارشناس روابط بین الملل می گوید: "پیمان استارت ‌جدید به لطف رژیم راستی آزمایی و اقدامات اعتماد ساز، توانست درجه بالایی از قابلیت پیش بینی، شفافیت و تعامل کاری در روابط استراتژیک دو قدرت را تضمین کند."

نکته قابل توجه در این زمینه این است که دولت بایدن نیزدرراستای رویکرد کلی آمریکا که همواره دشمنان و رقبای خود را مورد اتهام قرار داده و خود را مبرای از هر گونه اقدام و یا رویه نادرست نشان می دهد در این باره نیز تلاش کرده تا  به نحوی خطر هسته ای ادعایی از جانب روسیه را دلیل اقدامش برای تمدید پیمان استارت جدید قلمداد نماید.

بلینکن در این باره ادعا کرد که «تمدید معاهده استارت جدید  تضمین می‌کند که ما محدودیت‌های قابل راستی‌آزمایی را برموشک‌های بالستیک قاره‌پیما، موشک‌های قابل شلیک از زیردریایی وهمچنین بمب‌افکن‌های استراتژیک روسی خواهیم داشت.» در حالی که واقعیت این است که آمریکا به خصوص در دوره زمامداری ترامپ گام های بزرگی را در راستای نوسازی هسته ای در ابعاد زمینی، دریایی و هوایی برداشته و میلیاردها دلار را به تجهیز دوباره زرادخانه هسته ای خود اختصاص داده است.

در مقابل روسیه بارها بر لزوم حفظ معاهدات کنترل تسلیحات از جمله پیمان استارت جدید تاکید کرده و رویکرد دولت قبلی آمریکا را که مبتنی برخروج ازاین پیمان ها برای رهایی از هر گونه محدودیت درباره گسترش تسلیحاتی بوده مورد نکوهش قرار داده است. با توجه به به اینکه دولت بایدن تمرکز خود را بر معکوس نمودن اقدامات دولت ترامپ نهاده است لذا با روی کار آمدن وی و اعلام قصدش برای تمدید پیمان استارت جدید ، مسکو گام های لازم را در این زمینه به سرعت برداشت. پس از یادداشت تفاهم 26 ژانویه بین آمریکا و روسیه ، لایحه تمدید پنج ساله پیمان استارت جدید دردومای دولتی و شورای فدراسیون روسیه به تصویب رسید و ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه  نیز روز 31 ژانویه آن را امضا کرد. از دیدگاه مسکو بقای پیمان های کنترل تسلیحات شرط مهمی برای حفظ ثبات و امنیت جهانی است./

بیشتر بخوانید:

• دیپلمات روس: آمریکا تحریک مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه را کنار بگذارد

• پوتین توافقنامه تمدید 5 ساله پیمان "استارت جدید" را امضا کرد

• گزارش ویژه:درخواست سازمان ملل برای تمدید پیمان استارت جدید