تحلیل: تصویب برقراری روابط با حکومت افغانستان از طرف شورای امنیت

شورای امنیت سازمان ملل روز 17 مارس، ماموریت سیاسی « هیات معاونت ملل متحد » (یوناما) و نماینده ویژه دبیر کل در افغانستان را با تصویب قطعنامه 2626به منظور ادامه هدایت و هماهنگی اقدامات غیر نظامی بین المللی تمدید کرد.

هرچند در این قطعنامه نامی از طالبان برده نشده اما به یوناما و نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان اجازه می‌دهد تا فعالیت خود را با مشورت نزدیک و همکاری با همه بازیگران و ذینفعان سیاسی مرتبط با افغانستان از جمله در صورت لزوم با مقام‌های مربوطه پی بگیرد.

«یوناما» United Nations Assistance Mission in Afghanistan (UNAMA)  یا هیات معاونت ملل متحد در افغانستان نهادی سیاسی است که در سال 2002 طبق قطعنامه 1401 شورای امنیت شکل گرفت.هدف این مجموعه کمک به دولت و مردم افغانستان برای تثبیت صلح پایدار در این کشور اعلام شده است.

قطعنامه شورای امنیت با 14 رای موافق و یک رای ممتنع روسیه، به تصویب رسید.این قطعنامه که کلمه «طالبان» را شامل نمی شود، جزئیات ماموریت جدید نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) را به مدت یک سال دیگر مشخص می کند.

برخی از ناظران سیاسی این قطعنامه که بر اساس آن ماموریت یوناما را تا ۱۷ مارس ۲۰۲۳ تمدید کرده، نوعی به رسمیت شناختن طالبان از سوی سازمان ملل تفسیر کرده‌اند. زیرا این نخستین بار است که از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان ، سازمان ملل ماموریت «یوناما» را تمدید می‌کند.

به نظر می رسد شورای امنیت با اجازه دادن ایجاد روابط و همکاری یوناما با مقامات سیاسی افغانستان ، طالبان را به عنوان حکومت افغانستان حداقل به صورت دوفاکتو به رسمیت شناخته است.

نکته مهم رای ممتنع روسیه به قطعنامه تداوم فعالیت یوناما بود. واسیلی نبنزیا Vasily Nebenzya نماینده روسیه در سازمان ملل از شورای امنیت به دلیل عدم مشورت با کشور میزبان در خصوص حضور سازمان ملل در این کشور انتقاد کرد و ابراز امیدواری نمود که سازمان ملل بتواند به اهداف خود دست یابد و امنیت را برای افغانستان تضمین نماید. با این حال این دیپلمات روسی تاکید کرد که این کشور نمی‌خواهد در صورتی که یوناما نتواند به اهداف خود دست یابد، مسئولیتی در این ناکامی داشته باشد.

اکنون افغانستان هم از لحاظ اقتصادی و هم از نظر بشردوستانه در آستانه فروپاشی است. نگران کننده‌ترین سناریو، تشدید کمبود کمبود مواد غذایی است که زمینه را برای بحران اقتصادی و انسانی گسترده‌تر فراهم می‌کند.

«فریدون آژند» کارشناس افغانستان می گوید: پایان خونبارترین جنگ افغانستان نتوانسته است به درد و رنج مردم افغانستان پایان دهد و به نظر می‌رسد حالا بیشتر از جنگ، گرسنگی و فقر از افغان‌ها قربانی بگیرد.

تاکنون هیچ کشوری به صورت رسمی حکومت طالبان در افغانستان را به رسمیت نشناخته و با وجود گفتگوهایی که از سوی برخی دولت‌های غربی با مقام‌های این گروه در افغانستان صورت گرفته، هنوز نگرانی‌هایی در خصوص وضعیت اقتصادی، سیاسی، مدنی و اجتماعی افغانستان تحت حکومت طالبان وجود دارد.

با این حال مساله اساسی و مهم تعیین تکلیف وضعیت سیاسی افغانستان و موقعیت طالبان از دیدگاه سازمان ملل و قدرت های بین المللی است. در واقع اکنون نحوه تعامل با افغانستان در جنبه های مختلف سیاسی ، اقتصادی ، تجاری و امنیتی با توجه به اینکه طالبان از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است دچار بلاتکلیفی و ابهام است.اکنون به نظر می رسد با تصویب قطعنامه 2626 از سوی شورای امنیت گامی در راستای سامان بخشیدن و هدایت فعالیتهای بشر دوستانه و سیاسی سازمان ملل در افغانستان از طریق به رسمیت شناختن تعامل با حکومت طالبان برداشته شده است.می توان این اقدام را گام نخست در زمینه اقدام مشابه از سوی قدرت های بین المللی و دیگر کشورهای جهان دانست. /

بیشتر بخوانید:

• تحلیل: برخورد دوگانه طالبان با امنیت سازی در افغانستان

• گزارش ویژه ؛ دولت فراگیر: چالش پیشروی طالبان برای به رسمیت شناخته شدن

• سخنگوی طالبان در نشست مسکو خواستار به رسمیت شناختن دولت شد