Иқтисоди Тел Авив дар масири инзиво; даҳ кишвар сармоягузориро мутаваққиф карданд
Порс Тудей - Бо идомаи ҳамалоти Исроил ба Ғазза, чандин сандӯқ ва кишвари сармоягузорӣ дар сарзаминҳои ишғолиро мутаваққиф карданд, ки ин иқдом боиси инзивои Тел Авив шудааст.
Дар пайи тадовуми ҳамалоти Исроил ба Ғазза ва ташдиди сиёсатҳои шаҳраксозӣ дар Каронаи Бохтарӣ, мавҷе аз таҳримҳои иқтисодӣ, қатъи сармоягузориҳо ва таълиқи қарордодҳои тиҷорӣ алайҳи ин режим, аз сӯи давлатҳо ва ниҳодҳои молии байналмилалӣ шакл гирифтааст.
Ба гузориши Порс Тудей ба нақл аз хабаргузории Форс, ин иқдомот бозтобе аз фишорҳои фазоянда барои риояти усӯли ҳуқуқи башарӣ ва ахлоқӣ дар сиёсатгузориҳои иқтисодӣ ва сармоягузорӣ, талаққӣ мешаванд.
Хурӯҷи сандӯқҳои аврупоӣ аз иқтисоди Исроил
Яке аз муҳимтарин таҳаввулот, тасмими сандӯқҳои сарват ва бознишастагии Аврупо барои таваққуфи сармоягузорӣ дар Исроил аст. Сандӯқи сарвати миллии Норвегия, бузургтарин сандӯқи сарвати ҷаҳон бо дороии ду триллион доллар, дар августи 2025 эълом кард, саҳҳоми худро дар 11 ширкати исроилӣ фурӯхта ва мудирияти сармоягузориҳояшро аз мудирони хориҷӣ пас гирифтааст. Ин сандӯқ пештар арзиши сармоягузориҳои худ дар Исроилро ҳудӯди 1.95 миллиард доллар эълом карда буд. Ҳамчунин Сандӯқи бознишастагии Норвегия ҳамкории худро бо ду ширкати таслеҳотии амрикоӣ ва олмонӣ ба далели нақши эҳтимолӣ дар ҷанги Ғазза мутаваққиф кард. Дар Дания низ ду сандӯқи бознишастагии бузург шомили Сандӯқи муаллимону мураббиён, сармоягузориҳои худро дар ширкатҳои муртабит бо Исроил поён доданд. Дар Ирландия, Сандӯқи сармоягузории давлатӣ (ISIF), сармоягузории худро дар 6 ширкати исроилӣ, аз ҷумла ду бонки бузург қатъ кардааст.
Иқдомоти бесобиқаи давлатҳои аврупоӣ
Чандин давлати аврупоӣ низ иқдомоти амалӣ ва бесобиқае алайҳи Исроил иттихоз кардаанд. Испания таҳрими таслеҳотии комил эъмол карда, воридоти колоҳои тавлидӣ дар шаҳракҳоро мамнӯъ карда ва чанд қарордоди низомӣ бо Тел Авивро лағв кардааст. Ҳоланд низ содироти қатаъоти ҷангандаҳои F-35 ва таслеҳотро мутаваққиф карда ва дар талош барои мамнуияти воридоти маҳсӯлоти шаҳракҳост. Ирландия дар масири тасвиби қонӯне қарор дорад, ки воридоти колоҳои тавлид шуда дар шаҳракҳои саҳюнистнишини Каронаи Бохтариро ҷурмнигорӣ мекунад. Словения тиҷорати силоҳу воридоти маҳсӯлоти шаҳракҳоро мамнӯъ карда ва Туркия аз майи 2024 содироту воридот бо Исроилро ба таври комил таълиқ кардааст.
Таҳримҳои кишварҳои ҷануби ҷаҳонӣ
12 кишвари узви «Гуруҳи Лоҳа», шомили Кубо, Малайзия, Африқои Ҷанубӣ, Ироқ, Индонезия ва чанд кишвари Амрикои Лотин низ дар нишасти июли 2025 дар Колумбия эълом карданд, ки таҳримҳое дар ҳавзаи таслеҳотӣ, молӣ ва дарёӣ алайҳи Исроил эъмол хоҳанд кард. Ин кишварҳо мутааҳҳид шуданд, аз интиқоли таҷҳизоти низомӣ, ҷилавгирӣ карда ва пайгири муҷозоти омилони ҷиноёти ҷангӣ бошанд.
Ҳушдор дар бораи буҳрони иқтисодии Исроил
Доктор Юсуф Авода, иқтисоддони фаластинӣ ҳушдор дода, ки таҳримҳо бавижа дар ҳавзаи фанноварии пешрафта, ки 60 дарсади сармоягузориҳои хориҷӣ ва ниме аз содироти Исроилро шомил мешавад, бисёр осебзо хоҳад буд. Набил Армилӣ, коршиноси иқтисодӣ ва бунёнгузори пойгоҳи «Васла» низ таъкид карда, ки иқдомоти ахири сандӯқҳои норвегияӣ ва даниявӣ оғози як раванди бузургтар аст ва агар таҳримҳо ба ҳавзаҳои бонкӣ ва тавофуқномаҳои тиҷорати озод кашида шавад, иқтисоди Исроил бо буҳроне ҷиддӣ мувоҷеҳ хоҳад шуд.
