Eýranyň Hytaýa eksportynyň ep-esli ýokarlanmagy
Şu ýylyň ýedi aýynda Eýranyň Hytaýa eksportynyň 23 göterim ýokarlanmagy bilen Tähranyň Pekine eksportynyň bahasy 4 milliard 470 million dollara ýetdi.
2022-njy ýylyň ýedi aýynda Eýranyň Hytaýa eksportynyň 23 göterim ýokarlanmagy bilen Tähranyň Pekine eksportynyň bahasy 4 milliard 470 million dollara ýetdi.Şol sebäpli Hytaý Halk Respublikasynyň gümrük gullugy hasabat çap edip Eýran bilen Hytaýyň arasyndaky söwdanyň gymmaty şu ýylyň ýedi aýynda 9,670 milliard dollara çenli ýokarlanandygyny yglan etdi.
Bu aralykda, Hytaýyň Eýrana eksporty şu ýylyň ýanwar-iýul aýlarynda 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 22% ösüş bilen bäş milliard 200 million dollara ýetdi. Hytaý geçen ýylyň ýedi aýynda Eýrana dört milliard 260 million dollarlyk haryt eksport edipdi. Şeýlelik bilen, şu ýylyň ýedi aýynda Eýran Yslam Respublikasy bilen Hytaýyň arasyndaky söwdanyň umumy gymmaty, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 22% ýokarlanyp, 10 milliard dollara ýetdi. Eýran bilen Hytaýyň arasyndaky ykdysady we söwda hyzmatdaşlygyna syn etseň, Eýranyň ýylyň soňky 9 aýynda Hytaýa takmynan 10 milliard dollar eksport edendigini, beýleki tarapdan, geçen ýyl Pekinden Tährana importynyň bahasynyň 8,5 milliard
töweregi bolandygyny görkezýär. Bu tendensiýa bilen Tähran bilen Pekiniň arasyndaky söwda dolanşygynyň bahasynyň şu ýylyň ahyryna çenli (2022) Eýranyň peýdasyna oňyn deňagramlylyk bilen dowam etmegine garaşylýar. Tähran bilen Pekiniň arasyndaky ykdysady we söwda hyzmatdaşlygy bilen baglanyşykly Hytaýyň Daşary ýurtlar bilen dostluk birleşiginiň başlygy ,Eýran bilen Hytaýyň arasyndaky taryhy gatnaşyklara we gadymy dostluga salgylanyp, Tähran bilen Pekiniň arasynda diplomatik gatnaşyklar ýola goýlaly bäri, soňky ýarym asyrda halkara şertleriniň üýtgemegine garamazdan iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklar yzygiderli giňeldi we wagtyňgeçmegi bilen bu adaty dostluk hasam güýçlendi diýip nygtady.
Hytaý hökümetiniň bu ýokary derejeli işgäri,Eýran bilen Hytaý, Bir guşak we bir ýol ,meýilnamasynyň esasynda dürli ugurlarda hyzmatdaşlyk etdiler we iki ýurduň halkynyň hakyky bähbitlerine gönükdirilen köp oňyn netijeleri gazandylar diýip aýtdy.
Eýran bilen Hytaýyň arasynda durmuşa geçirilýän we şu ýylyň başyndan bäri iki ýurduň gün tertibinde durýan ýene bir möhüm taslama 25 ýyllyk şertnamadyr. Amerikanyň Eýrana edýän basyşy we Waşingtonyň ähli sanksiýalary sebäpli gün tertibine girizilen bu taslama Hytaýyň Eýrana maýa goýmagyna we möhüm gurluşyk we infrastruktura taslamalarynyň durmuşa geçirilmegine sebäp bolar.Umuman aýdanymyzda, Eýran-Hytaý gatnaşyklarynyň barha ösýän tendensiýasy barada aýtmak gerekdir.