bölüm 999, süre Hädid , aýat 10-15

برنامه تفسیر نور (حدید2)

Hädid süresi, 10 we 11-nji aýatlar:

وَمَا لَکُمْ أَلا تُنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِیرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ لا یَسْتَوِی مِنْکُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُولَئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِینَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَکُلا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿١٠﴾ مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ ﴿١١﴾

<< we näme üçin alla ýolunda ynfak etmeýärsiňiz ? asmanlaryň we ýeriň myrasynyň hudaýa bolan ýagdaýynda ? mekgäň alynmagyndan öňürti sizlerden ynfak we jahat eden kişler , beýlekiler bilen deň däldirler . olar orun taýdan , mekgäň alymagyndan soň ynfak we jahad edenlerden ýokaryrakdyrlar . we perwerdigär hersine ýagşy wada berendyr.We hudaý etýän işleriňize ägädir.// kimdir allaga garz beren bolsa ýagşy garz we perwerdigär onuň paý- padaşyny näçe esse etjekdir we onuň üçin gymmatly serpaý bardyr.>>

Geçen gepleşikde allaga bolan imanyň kä bir apzallary bardyr we malyňdan ynfak edip ondan geçmeklik şol sandandyr diýip aýdypdyk. Indi bu aýatlar 2 meseläni nygtap şeile permaýyş etýär:

Hawuply we darthynly ýagdaýlarda öz mallaryndan we janlaryndan geçip yslam we musulmanlary goldaýan adamlar , allatagalanyň ýanynda musulmanlaryň gudratly zamanlarynda ynfak we jahad etýän kişilerden ýokaryrak orundan paýlydyrlar we 2 nji nygtalýan mesele hem şudyr welin allanyň ýanynda ynfak etýän mallaryňyz hakykatda ony perwerdigäriň ýanynda myras goýandyrsyňyz we allatagala kýamatda näçe esse olara paý padaş berjekdir . ýada mätäç kişilere garyz diýip berýän zatlaryňyzy perwerdigär sizden alýandyr we siz göýä mätäçlere dälde isem perwerdigäriňize garz beren ýalydyrsyňyz.

Bu aýatlaryň öwretýän sapaklary :

1- musulman sawaşjaňlardan malyň bilen himaýat etmek we jahada goşulyp zalymlara garşy durmak allaga bolan imanyň apzallaryndandyr.

2- hawuply we kyn ýagdaýlarda wezipäňi ýerine ýetirmek we parahat ýagdaýlarda işlemek bilen deň däldir we her näçe ýagdaýlar agyrrak bolsa şol amalyň paý padaşy hem känräk bolýandyr.

3- amalyň ýüzleý görnüşi allanyň padaşyna ölçek däldir kä mahallarda adamlaryň ýerine ýetirýän amallarynyň meňzeş bolmagy mümkindir emma şol ýagdaýda hem ol deň padaşdan paýly bolýan däldir sebäbi perwerdigär öz bendeleriniň niýetlerine dürä olara paý padaş berýändir.

4- ynfagyň ýanynda mätäçleriň kynçylyklaryny çözmek ugurda garzolhasana wamlary bermek yslamyň beileki çözgit ýollaryndan hesiplenýär . garyz bermegiň kä bir bereketleri bardyr baýlyklaryň köpçilikde deň suratda paýlanmagy , adamlar arasynda ýawar çylygyň we ýürekdeşlogiň döremegi , ilatyň abraylarynyň gorylmagy we olaryň maly taýdan goşa sepjige duş bolmaklarynyň öňüni almaklyk şol sandandyr.

Hädid süresi, 12 we 13-nji aýatlar:

 یَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ یَسْعَى نُورُهُمْ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَبِأَیْمَانِهِمْ بُشْرَاکُمُ الْیَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الأنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ﴿١٢﴾ یَوْمَ یَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِینَ آمَنُوا انْظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِکُمْ قِیلَ ارْجِعُوا وَرَاءَکُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا فَضُرِبَ بَیْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِیهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذَابُ ﴿١٣﴾

<< we bir gün mömin zenan we mömin erkekleri görjekdirsiň welin olaryň nury öňlerinden we sag taraplaryndan çaltlykda gitjekdir. Olara aýdyljakdyr bu gün sizi astyndan akarlar rowan bolan baglar bilen buşlaýarys şol ýerde müdimlik boljaksyňyz. Şudur şol bagtyýarlyk we sagadat.// Şol gün munafyk we iki ýüzli erkekler we zenanlar möminlere aýtjakdyrlar. Bir az duruň siziň nuryňyzdan nurlanar ýaly, olara aýdyljakdyr : yza serpiliň we dünýeden nury gözläň soň olaryň arasynda bir gapysy bar bolan dupar çekiljekdir içinde rahmat behişti we daşynda hem azap jähännemi bardyr.>>

Bu aýatlar , kýamatda hakyky möminleriň ýagdaýlaryna yşarat edip şeýile permaýyş etýär: adamlaryň kýamatda imanlary nur görnüşine ögrülýändir bu nur olaryň dimek möminleriň öňlerinde we sag taraplarynda peýda bolup çalt heret etýädir we olara ýokary behiştiň ýolyny görkzýändir.

Elbet bu nur adamlaryň salyhy amallaryndan we imanlaryndan döränseň adamlaryň imanlaryna we salyhy amallaryna gürä tapawatly bolýar imanlary güçli bolanlaryň nurlary hem köpeňräk bolup olaryň nurlary köpeňräk örini ýagtylandyrýandyr emma imanlary pes bolanlaryň nurlary hem azrakdyr.

Emma tum garaňkylyk bolan kufur we iki ýüzlilik kýamatda hem garaňky suratynda boljakdyr şol sebäpli ýüreklerinde imanlary bolmadyk iki ýüzli kişiler dilde we ýüzleý görnüşinde özlerini imanly görkezen bolýarlar olar kýamatda kufryň garaňkylygynda bolansaňlar nury gözleýändirler we möminlere ýüzlenip öz nuryňyzdan bize hem beriň diýip dilejekdirler emma olaryň jogaplary ýok boljakdyr olara aýdyljakdyr: yzyňyza dolanyň we nur gazanyň olar yzlarynda galan dünýelerinden nury elgermekdiler welin bu işi eden däldirler . kýamat gün nury gazanmagyň we amal etmekligiň pursaty däldir.

Şol zamanda birden ikä bu iki topuryň arasynda gapysy bolan bir dupar çekiljekdir emma bu duparyň iki tarapy birek birek bilen düip götär paryhlydyr içi rahmat we daşy hem azapdyr her ýagdaýda adamlaryň dünýede ýerine ýetirýän işleri kýamatda olaryň ýagdaýny we teklipini belli etýändir.

Aýatlaryň öwretýän sapaklary :

1- zenan we erkek ahlak we manawy kemali elgermekde ýada nefak we iki ýüzli bolmak ýaly erbet gylyk häsiýetlere duçar bolmakda deňdirler we şu jehetden zenan we erkekleriň arasynda tapawat ýokdyr.

2- iman nury kýamatda jylwalanyp möminlere ebedi behiştiň ýolyny görkezýändir.

3- dünýede nadanlyk , şyrk we nefak garaňkylygyndan gutulyp başarmaýan kişiler kýamatda hem garaňkylykda ýaşajakdyrlar.

4- möminler we munafyklar dünýede birek biregiň ýanynda ýaşaýarlar we birek birekden paryhly däldirler emma kýamatda adamlaryň içgin ýagdaýlary äşkär bolup olar birek birekden özňeleşýändirler.

Hädid süresi, 14 we 15-nji aýatlar :

 یُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَکُنْ مَعَکُمْ قَالُوا بَلَى وَلَکِنَّکُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَکُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْکُمُ الأمَانِیُّ حَتَّى جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ ﴿١٤﴾ فَالْیَوْمَ لا یُؤْخَذُ مِنْکُمْ فِدْیَةٌ وَلا مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا مَأْوَاکُمُ النَّارُ هِیَ مَوْلاکُمْ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿١٥﴾

<< munapyklar dimek iki ýüzli bolanlar möminlere aýtjakdyrlar : meger dünýede biz siz bilen bolmak dygymy? Olar aýtjaklar: hawa ýüne siz özüňizi belaga atdyňyz we biz üçin ýaramaz hadysalara garaşýardyňyz we hak dininde şüpheli bolduňyz batyl arzular sizi aldaga saldy şeýlelik bilen allanyň permany diýmek siziň ölümiňiz gelip ýetdi . we aldagçy şeýtan hudaý hakda sizi ýalňyşdyrdy.// onda bu gün ne sizden we ne de kapyrlardan belany sawjak zad kabul ediljek däldir. Siziň mekanyňyz oddyr od size ylaýykdyr we ol ne erbed soňdyr.>>

Möminler , munafyklaryň meger biz siz bilen bolman dygmy onda näme üçin birden ikä bizden juda boldyňyz diýip soranlarynda şeýile jogap berjekdirler : hawa hemme ýerde bile bolupdyk köçede , bazarda , iş mekanda we beileki ýerlerde , emma siz öz ýoluňyzy bizden juda etdiňiz . we biz ynamlarymyz we amallarymyz taýdan sizler bilen paryhly bolýardyk . bu aýatlaryň dowamynda adamlaryň duzahy bolmaklarynyň 5 sebäpkärine yşarat bolýar we şeýile gelýär : deslap ynsanyň köfür we iki ýüzli bolmagyna sebäp bolýan zamanyň pitneleri ikinjiden öz borçlaryňy ýerine ýetirmekde keýeň durmak we iman ähliniň ejiz bolmagyna garaşmak 3 njiden dini ynamlar hakynda şüpheli bolmak ,4 njiden dünýedäki uzak we daş bolan arzular we 5 njiden hem allanyň ýanynda menlige duş bolmak.

Dünýede kä bir jorumlary satyn alyp jezalaryň ögrülmegi we çalyşmagy mümkindir emma kýamatda şeýile bir iş üçin hiç hili ýol ýokdyr we perzentleriň we tanyşlaryň mallary we baýlyklary ynsan üçin hiç bir işi ýerine ýetirip başarýan däldir.

Bu aýatlaryň ögretýän sapaklary :

1- dçnýede bir ömür bile bolan doslar , işdeşler we kowum garyndaşlar kýamatda hersi öz amallary boýunça jezalandyryp ýada paý padaş aljakdyrlar.

2- dünýedäki bar zatlara aldanmak we uzak arzulara ýürek baglamak allaga şüpheli bolmaklyga sebäp bolup perwerdigär garşysynda menligiň döremegine sebäp bolýandyr.

3- her kimse allanyň ýolbaşçylygyndan daşary çyksa şeýitanyň ýolbaşçylygynyň astyna gyryptar bolup onuň ser enjamy hem duzahdan başga zat boljak däldir.