bölüm 1008, süre Häşr, aýat 8-13

برنامه تفسیر نور (حشر2)

1008

Häşr süresi, 8, 9 we 10-njy aýatlar:

لِلْفُقَرَاءِ الْمُهَاجِرِینَ الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ یَبْتَغُونَ فَضْلا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا وَیَنْصُرُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ ﴿٨﴾ وَالَّذِینَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالإیمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَیْهِمْ وَلا یَجِدُونَ فِی صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَیُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿٩﴾ وَالَّذِینَ جَاءُوا مِنْ بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلإخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالإیمَانِ وَلا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلا لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ ﴿١٠﴾

<< bu oljalaryň bir bölümi allanyň razylygy we perwerdigäriň pazlynyň gözleginde bolup allany we onuň pygamberini goldaýan ýoksul muhajyrlara degişlidir olar öz öý-owzarlaryndan gowlandyrlar we olar şol dogurçylardyrlar.// şeýlede änsara degişlidir, olar muhajyrlardan öň hijret we imanyň saraýynda diýmek medinede msken tutandyrlar we mekgeden olara tarap hijret ednleri söýýändiler, olar özleri golydar we mätäç bolsalarda muhajyrlary özlerinden öňde tutýandyrlar, olar şol sagadatly ynsanlardyrlar.// Şeýlede muhajyrlardan we änsarlardan soňra gelenler şeýle aýtjakdyrlar : bar hudaýa bizi we bizden iman getirmekde öňde bolan doganlarmyzy magfyrat et we biziň ýüreklermizde möminlerden hiç bir kinäni karar berme bar hudaýa sen hemralyk we mähribandirsiň.>>

Geçen gepleşikde uruş we gan döküşliksiz we duşmanlaryň boýun bolmaklary netijesinde musulmanlaryň erkine düşen oljalar we baýlyklar hakda söbet boldu bu aýatlar şeýle permaýyş edýär:

Bu oljalar sawaşjaňlara degişli däldir sebäbi olar hiç bir zýan çeken däldirler eýsem onuň ygtýary hezret resul äkrem (s) bilendir we ol öz islegi we maslahaty boýunça bu baýlyklary mätäçlikleriň arasynda şaýlap başarýandyr şu ugurda hem öz öiýlerini we baýlyklaryny mekkede goýup medinede hijret eden muhajyrlar ilkinji hatarda durýarlar şeýlede medinede ýaşapda özleri mätäç bolsalarda muhajyrlary garşy alan goly dar änsarlar hem ikinji orunda durýarlar sebäbi olar özleri mätäç bolsalarda muhajyrlary öýilerinde garşy alyp öz saçaklaryndan olar paýly edendirler. tabeyinler hem 3 nji hatarda durýarlar olar muhajyrlardan ýada änsarlardan däldirler eýsem bu iki topurdan soň iman getirip musulman bolandyrlar. Bu aýatlaryň esasyna gürä hezret resül äkrem(s) yslamy köpçilikden ýoksyllygy we garyp gasarlygy aýyrmak ugurda talaş etmelidir beýileki möminler hem hiç bir tämakynsizlik bilen oljalaryň mätäçler arasynda paýlanmagyna razy bolmalydyrlar.

Bu aýatlaryň öwredýän sapaklary :

1- watanda mesken tutmak her bir ynsanyň tebigi hakydyr we watandan kawlup çykarylmak ynsanlaryň tebigi haklaryny köýidirmeklikdir.

2- mömin garyp gasarlar , özge ynsanlara el uzatmany eýsem diňä ylahy fazyy umytlydyrlar emma iman ähli bolanlaryň wezipesi olaryň hal ýagdaýlaryna ýetişiklik edip olary himaýat etmekdir.

3- imanlary berik bolan adamlar hatta agyr ýagdaýdaýlarda we basyşlarda hem allanyň dinini goldamakdan saklanýan däldirler .

4- iman ähline muhabbet edip olar hakynda güzeştli bolmak hakyky möminleriň ýüriteliklerindendir.

5- herislik , göriplik , bahylçylyk we kineden daş durmak , ynsanyň kemal derejelerinden we sagadatdyr bagtýarlygyň sebäpkärlerindendir.

6- dini doganlykda , ýürit ,zaman, mekan , serhed we nyžad mühüm däldir.

Häşr süresi, 11, 12 we 13-nji aýatlar:

 أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ نَافَقُوا یَقُولُونَ لإخْوَانِهِمُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَکُمْ وَلا نُطِیعُ فِیکُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَإِنْ قُوتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّکُمْ وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ ﴿١١﴾ لَئِنْ أُخْرِجُوا لا یَخْرُجُونَ مَعَهُمْ وَلَئِنْ قُوتِلُوا لا یَنْصُرُونَهُمْ وَلَئِنْ نَصَرُوهُمْ لَیُوَلُّنَّ الأدْبَارَ ثُمَّ لا یُنْصَرُونَ ﴿١٢﴾ لأنْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةً فِی صُدُورِهِمْ مِنَ اللَّهِ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَفْقَهُونَ ﴿١٣﴾

<< munafyklara weiki ýüzli adamlary görmediňizmi? olar kitap ählinden bolan kapyr doganlaryna şeýle diýarlar : eger siz gawulsaňyz biz hem siz bilen daşary çykjakdyrys we siziň zýanyňyza bolsa hiç bir kimseden perman aljak däldiris we eger siz bilen uruşsalar onda şeksiz sizi goldajakdyrys , we alla şaýatdyr olar ýalançydyrlar// dogrudanda eger kapyrlar gawulsalar olar bilen daşary gitjek däldirler we eger olara hüjüm edilse olary goldajak däldirler we eger hem olara himaýat ýetirmek üçin aýaga galsalar onda howpuň wagty olary ýeke goýjakdyrlar soň , himaýat boljak däldirler.// şeksiz munafyklaryň ýüreginde sizden bolan howp we gorky , olaryň hudaýdan bolan gorkylaryndan hem güçliräkdir we bu hem olaryň düşüm we magrafaty bolmadyk toparyň sanyndan bolandyklary sebaplidir.>>

Geçen aýatlarda mümüinleriň üç topurynyň dimek muhajyrlar , änsar we tabeyinleriň ýüriteleiklerine yşarat edilip olaryň imanlary , yhlas we dogryçylygy şeýlede güzeştli bolmak hasiýete eýe dikleri nygtaldy . bu aýatlar olaryň garşysynda bolup medine musulmanlarnyň arasynda ýaşaýan 2 ýüzli munafyklara yşarat edýär bu topar ýaşrynlykda medinedäki jöhitler bilen arabaglanşykda bolup pygamber we musulmanlara garşy pitne düzýärdiler . jöhitleriň öz peýmanlaryndan dänip , musulmanlaryň amanlyklaryna garşy piltikli işlere baş goşmaklaryndan soň hezret resül äkrem(s) olaryň medineden kawlyp çykarylmaklaryna perman çykardy . emma munafyklaryň serkerdesi jöhitleriň başlyklaryna şeýle didi : şähirden çykmany galyň sebäbi biz sizi goldajakdyrys we egerde bir oruş ýüze çyksa sizden arka çykjakdyrys emma amal ýüzünde we peýmanlaryndan dänen jöhitleriň musulmanlar arkaly gurşalan zamanlarynda munafyklar gorka düşüp jöhitlerden arka çykmak ugurda hiç bir işi ýerine ýetirmediler . şol sebäpli olar mejburlykda boýun bolup medeineden çykyp gitdiler.

Bu aýatlaryň öwredýän sapaklary :

1- yslamy medeniýetde möminler birek birek bilen dogandyrlar emma munafyklar, kapyrlar we duşmanlar bilen dostluk we doganlyk berkarar edýändirler bu bolsa möminleri munafyklardan tanamaklygyň ýollaryndandyr .

2- ýalan , hile , gorky we howp munafyklaryň ýöriteliklerindendir we olar her ýoldan hem bolsa howply wagtlarda meýdandan gaçýandyrlar.

3-munafyklaryň numytlandyryjy we hileli sözlerine aldanmaýlyň eýsem öz sözlermiz we amallarymyz bilen olary gorkyzyp munafyklaryň musulmanlara garşy amal etmekleriniň öňüni alaýlyň.

4- hudaýyň ýerine ilardan gurykmak imanyň soslygynyň nyşanlaryndandyr we nefagyň ynsanyň ýüreginde kök urmaklygynyň alamytydyr.

//////////////