Almaniya xarici koon vəzir bo Ğəzzə fəlokəti dərkiro çiçi çəş kardedə?

Almaniyə xarici koon vəzir Yohan Vadful de “Zud Deviçe Saytunq" rujnomə interviyuədə Ğəzzədə çe israyili hərəkəton ğanuni bey barədə sıvoli cəvobədə votəşe:”bə israyili siloh vığandey,Ğəzzədə humanitar vəzyətiku bə şıkrə bəbe və lozım bıbu,bo veyə silohon rosnero icozə bədomon".

In bəyonot 21-ə əsri həmməysə fəlokətinə humanitarə behrononku qıləyniye ki,çe Almaniya xarici siyosəti ziddiyyətin və mənəvi cəhəto bə iflosi dıço bıə vəzyəti oşkoə şikilədə əks kardedə.oxonə manqonədə Ğəzzə tanqə bə ğətlı-am, mıhosirəon,hevujə şikilədə bıə ğəhəti,səhiyyə və təhsili sistemon volo bey,həyoti əhəmiyyət kəsb kardə infrastrukturon sistematikə şikilədə məhfi səhnə bıə.de ın holi,har zəmon inson həxon və beynəlxalğə osoyişi mudafiyə kardey iddiyoədə bıə Almaniya nəyinki,bə israyili rejimi təzyiğ nışon doydəni,bəlkəm bənə Tel-Əvivi əsosə siloh ixracatçiyonku qıləyni mandə.

Almaniya rəsmiyon oxonə haftəonədə de Ğəzzə vəzyəti anqıl ıştə “nığılə norohətçətiş”çandə dəfə bə zıvonışon vardə.

Vadfull ıştə coqlə musahibədə “Berlin de israyili,Avropa kişfəron və Nezə Şərği təməsədəy” votə holədə,“Hiç kəs bəpe Ğəzzə tanqəku tojniyə nıbo və bın tanqədə ğəhəti bə oxo rosney lozıməti” təkid kardəşe.əmmo praktikadə ım bəyonoton iştimoyi təzyiği bəkam kardero şifohi diplomatiyaku co qıləy çi ni,çunki Almaniya devləti de israyili əloğədor praktiki siyosətədə hiç qıləy əvəzon mışohidə beydəni.

Berlini de Fələstini tuməbıri anqıl siyosət,faktiki bə cinoyətədə praktiki iştiroki kəno bə qıləy xaliyə mənəvi jesti təbdil bıə. Xususən sehyonist rejim oşkoə şikilədə Ğəzzə sakinon bə kutləvi ğətlı-ami məruz noə holədə,bə israyili siloh ixrac kardey bə hiç qıləy əxloği və huğuği standarton mıtobiğ ni.dəvardə haftə Almaniya kansler Fridrix Mertz Turkuədə bərpo bıə mətbuot konfransədə iminə kərə çe israyili  bə Ğəzzə tanqə hucumonış oşkoə şikilədə tənğıdış karde və çın həmləon barədə“həni dərəsənin nıbə” cumləş bə zıvon varde.harçand ım,torıxədə nıbə qıləy bəyonot həm bıbu,əmmo bə nəzə rəseydə ki,ım çe federalə hukuməti siyosətədə strukturi əvəzonku iborət ni.bəlkəm,Almaniyadə iştimoyi rəy və vətəndo cəmyəti ziyod bıə təzyiği əks kardedə.

Tələbəon Berlin,Hamburq və Kolnədə nımayişon bərpo kardeşone,insonə həxon təşkiloton siloh vığandey dərhol oqəteyışon tələb karde və bəzi almanə medya orqanon de ehtiyoti həm bıbu,de Ğəzzə fəlokəti əloğədor humanitarə hekayəonışon dərc karde.de ın holi,Almaniya xarici siyosət bə har qıləy ciddi təhlili mane bıə qeosiyosi hisoboton və çe torıxi əsoson əsir mandə. Almanə rəsmiyon çı Ğəzzə mərdumi “tov vardənin nıbə” əzobiku ıştə norohətəti nışon doey kəno,bə çın iztirobi səbəbkoron siloh vığandey koy dəvom kardə holədə,co qıləy nığılə ziddiyyət bə dim beşeydə.Təcavuzkori hərbi ğudrət de Ğərbi devləton, ə cumlə həm de Almaniya istehsol kardə rəketon və silohon zumand bıə holədə,çokonə ğəhəti bə oxo rosney və çe dərbədər bey navi qətey bəbe? Əqər ım bəyonoton rostebu,Almaniya bəpe bə israyili qırd siloh dastəqi dərhol oqətənine.Lakin fakt iyən subuton çımi əksi nışon doydə:2023 və 2024-ə soronədə Almaniya bə israyili həmməysə dıjdə siloh ixracatçiyonku qıləyni be və çın tendensiya bəkam bey və ya oqəteyku hiç qıləy əsər-əlomət ni.

Qıləy holədə ki,İMT rəsmən elonış kardə ki,Ğəzzə tanqə bənə “zəmini peyo həmməysə vəşyanə məkoniye” və imdodi aqentətiyon məntəgədə çe dı milyon insoni miyono komilə ğəhətiku həm bıvoton,Almaniya siyosət ijən həm bə “status-kvo ğıymət doey” əsose.jıqo bızın ki,əmə nəyinki,de bə sənədi əsos bıə tuməbıri ne,bəlkəm de qıləy fərzi iyən hipotetik behroni dimbədimimon.İMT Humanitarə Məsələon sahədə Koordinasiya Ofisi(OCHA) sıxanəvot imdodi hərəkoti de ciddiyə maneyəon dimbədim omey və hətto ziyodə bo maşinon icozə sey bədiqə ijən həm çe marziku nıdəvardey barədə xəbərdorətiş kardə.

Almaniya xarici siyosəti sabitə tərkib hissəonku qıləyni,çe Holokosti bədiqə bənə kişfəri torıxi məsuliyyəti iqlə hissə bə “israyili əmniyyəti sadığətiye”.əmmo ım ehdəmon ısətnə şərayitədə almanə xalği torıxi vijdoni ijən sənibəton təmiri əks kardey əvəzi, bə coqlə milləti ələyh repressiya və kutləvi ğətlon ğanuni kardey avjori təbdil bıə.çəy rəhbəron çe Beynəlxalğə Cinoyət Məhkəmə prokurori tərəfiku qenosidədə ittihom bıə sehyonist rejimi beğeyd-beşərt himoyə dəvom doey,cinoyətədə bə isə iştirok kardey mənoədəy.Ğəzzə tanqədə bə bəşəriyyəti ələyh cinoyəton oşkoə şikilədə və çe har kəsi çəşi vədə bə əməl omə qıləy dınyoədə,bənə Almaniya devləton tam jey iyən sukut ixtiyor kardey və siloh vığandey,çe neytraləti nışonə ni,bəlkəm de zulmi şərikəti əloməte.