Aya İronədə jenon və merdon bə bərobərə huğuğ və imkonon malikin?
https://parstoday.ir/tly/news/uncategorised-i52898-aya_İronədə_jenon_və_merdon_bə_bərobərə_huğuğ_və_imkonon_malikin
Pars Tudey-İronədə İslomi İnğılobi ğələbə bədiqə bəzi Ğərbi kişfəron ironıjə jenon bə zulmi məruz mandey təlğin kardeyro səy kardedən .
(last modified 2025-10-07T07:05:06+00:00 )
Sep 14, 2025 10:01 Asia/Tehran
  • Aya İronədə jenon və merdon bə bərobərə huğuğ və imkonon malike?
    Aya İronədə jenon və merdon bə bərobərə huğuğ və imkonon malike?

Pars Tudey-İronədə İslomi İnğılobi ğələbə bədiqə bəzi Ğərbi kişfəron ironıjə jenon bə zulmi məruz mandey təlğin kardeyro səy kardedən .

1979-ə sori de İslomi İnğılobi səbarzəti İroni cəmyətədə bə jenon mevğey bıə mınosibət əsosinə şikilədə əvəz be.Bə bəzi insonon təsəvvıri əks,İslomi Respublikə sistem jenon mıxtəlifə sahəonədə mevcudəti maneə bey kəno,bə İslomi təlimon və bə İmom Xomeyni(r.ə) təkidon əsosən,elmi,mədəni,sosyal, ixtisodi və siyosi sahəonədə bo jenon ruşd və rifohiro zəminəş hozzı karde.Pars Tudey ın hisobot bə rəsmi iyən etıboynə statistika əsosən ın hodisəon bərrəsi və təhğiğ kardedə.

İmom Xomeyni və İmom Xameneyi jenon həxədə bıə fikon

İron İslom Respublika bani İmom Xomeyni (r.ə) həmişə cəmiyyətədə bə merdon iyən jenon bərobərə həxon təkid kardedəbe.Ə həzrət hamyedəbe:“Jenon İslomi cəmyətədə ozodin və bəçəvon bə unversiteton,idorəon və parlamenton şey hiç qıləy şikilədə mane beydəni”.

İslomi İnğılobi Rəhbər İmom Xameneyi Həşi 1403-ə sori azərə manqi 17-ədə de çandə həzo və kinon didoədə İslomi Nizomnomə çe jenon barədə qıləy prinsipış zınə:“Ruhani hərəkətədə,insoni komilətiyədə və bə xosə həyoti noyil beyədə jenon və merdon miyono hiç qıləy farğ ni”. Ə həzrəti votəşe:İslomi nəzəku,bə fiziki tafuton rəğmən,həm merdon və həmən jenon bə əğli və əməli innovatik ğabiliyyəton və bə benəhoyətə istedodon malikin ki,ım həm jenon bənə merdon mıxtəlifə elmi,siyosi,iştimoyi,ixtisodi,beynəlxalğə,mədəniyyət və nəciməsənəti sahəonədə və fəoliyyətonədə rol ifo kardey ğadir və bəzi holonədə vocibe.

 Təhsil

İron İslomi İnğılobi səbarzəti bəpeştə təhsil və təlimi sahədə jenon bə elmi dast rəsey muhimmə əvəzon bə əməl ome:Jenon səvod omutey səviyyə İnğılobi bənav 15%-ku tosə 80%-i ziyod be.

Bə İroni unversiteton ğəbul bıə kəson 61 fayizi kinon təşkil kardedə.

İronədə uversiteti mellimon 33 fayizi və tibbi fakultədə həm 44 fayiz jenonin.

 Səhiyyə və Qigiyena

İron İslom Respublika səhiyyə və qigiyena sahədə bo jenon vəzyəti çok kardero təsirinə tədbironış vində:İronıjə jenon umri dırozəti bə 78 sinni rəsə.

Zandemoni zəmanı moə maqi əmsal çı 100 000 zandemoniku bə 20 qılə hodisə ğədəri bə kam bıə .

İroni tibb koəvonon 70%-sə ziyodə jenonin.

Di və əşirəton əhali 99%-i,şəhri sakinon həm 100%-i umumi soliməti təminot hozzı kardey bıə.

İron hırdənon və tobə 5 sinni hırdənon maqi bəkam kardey sahədə bə qlobalə reytinqon noyil bıə

Məşğuliyyət iyən Koyofəyey

Məşğuliyyət və Soybkorəti sahədə İronıjə jenon fəol və təsirinə rol ifo kardedə:

İcod bıə ko vıron 41% və kə biznesi lisenziyaon 80% bo jenon co kardey bıə.

İronədə 4000-sə vey bə elmi əsos bıə şirkət çe jenon tərəfiku idorə kardey beydə.

İroni ixtiroçiyon 24%-i jenon təşkil kardedə.(bo jenə ixtiroçiyon qlobalə miyonə indeks 14%).

İronədə bə jenə xıyzoni yolon bənə bezaminə(betəminotə)krediton doey bıə dastəki sxemon bə həyot dəvordıney beydə.

Siyosi və idorəkardeyədə iştirok

İronıjə jenon siyosi və idorəkardey arenaonədə həm əhəmiyyətinə navşemononışon bə dast vardə:Jenon bə rəhbər vəzifəon təyinot milodi 2020-ə sori 19 həzoku 2023-ə sori  bə 40 həzo ziyod bıə.

İroni 14-ə hukumətədə 70-sə ziyodə jenon bənə vəzir,vitse-prezdent və hukuməti sıxanəvoti bıə muhimmə vəzifəonədə ko kardedən.

İroni parlamentədə 14 qılə jen və şəhr və di şuraonədə həm çandə sa qılə jenon fəoliyyət nışon doydən.