Fıtrə idi nımoj

Fıtrə idi nımoj

Rujəmo si rujnə zəmon oxo de Fıtrə idi orəxedə ki,çı mısılmınon vəhdət və təhəvvuli məzhər və simvole.Fıtrə id qıləy məxsusə dini iyən irfani mərosime və çı mısılmınon seqlə yolə idonku qıləyniye ki,qırd islomi kişvəronədə və çı dınyo co məmləkətonədə həm dəvordıney bedə.Inruj ki,de Şəvvalə manqi iminə ruje bəico və bərobəre,islomi məmləkəton veyniyədə rəsmi tətile və mısılmınon de qıləy əzəmətinə mərosimi çın idi nımoji bərpo kardedən.Fıtrə idi ruji rujə qəte hərome və Fıtrə zəkot vocibe..

Fıtrə id de mısılmınon coqlə idon qədəy farğ kardedə.harçənd ın id həm bənə co idon,de şoyvonəti iyən xoşholəti bə icoye,əmmo çın ruji şoyvonəti  nımoj,razo-niyoz,bandəçəti iyən çı ləğv-ləəbiku bə diyəroye.çım çı qıləy mumini xısləte ki,Xıdovənde-Aləmi əvış Kərimə-Ğıronədə jıqo vəsfış kardə:”əvon havaxti ləğv iyən bihudə sıxan bıməson,çəyku dim qordıneydən”.(Ğısəs-55).

İslomi fərhənq və mədəniyyətədə çı qıləy mumini jimoni qırd hərəkət və xətton qıləy foydənin iyən təsirinə hədəfi təğib kardedə.bə həmonə dəlili xoto,imon vardə kəson,əvoni Xıdo zikri ğafil və bə diyəro kardə bihudə və befoydəninə ko və fikiku bə diyəro mandedən.əvon bənə Fıtrə idi ruji vaxtonədə ıştəku mığətin və ziyodə cəhdon əncom doydən.nəğl bıə ki,İmom Həsən(ə) Fıtrə idi ruji i hissə fərdonış vinde ki,de eyşo-işrət və ləğvə koon ıştə səşon tasponə.həzrət de ın mənzərə vindey, bəştə əshobi hamyeşone:”həyğətən,əzzə və cəllə Xıdo Rəməzonə manqış boştə bandəon mısobiğə meydonış ğərol doə ki,bəvədə bəçəy əmron pemandey və əy rozi karey,iyandeyku bənav dəşedən. çən,idastə bənav dəşedən,bardedən və hərəbaxt bedən və ihissə həm bəçəy əmri itoət kardedənin və çı mısobiğəku bə dumo mandedən.çə kəson ko vey təccıbine bə ruji  ki,çokə ko soybon bəvədə  mıkofot və hədiyyə ğəbul bəkardeyn və təğsırkoron bəruji ziyon bəvindeyn ki,de hənək və bihudə koon məşğulin”....

Bın əzizə ruji muminon de umu pur bıə dılon de İmom Səccad(ə)-i arifonə zumzumə ıştə sıtoyişi dastışon rost kardə və votedən:”Xıdolim ha!çı har qıləy qınoku ki,mırtəkib bıəm,ya har qıləy bevəci ki,naviku vığandəme,ya yavə əndişə və fik ki, ıştə dılədə oqətəme,tobə kardedəm,qıləy kəsi tobə ki,həni bə qıno oqardey dılış ni.qıləy xolisə tobə ki,çı şəkko-tərdidiku pok bıə.çən,əy mıku ğəbulkə və əməni bəvədə sabit oqət”....

Ilahi şuoron təzim və yol qətey,mıborəkə Fıtrə idi xısusiyyətonkuye.təkbir və təhlil şuoron və ilahi həmdo-sıtoyiş,Ovşımi vindey zəmoniku de tosə de əzəməti pur bıə Fıtrə idi nımoji bərpo kardey,min cumlə əməlonin ki,bə ın ruji qıləy məxsusə cilvə baxş kardedə.

Dini şuoron çı islomi reçinətiyon,mısılmınon vəhdət və əzəməti və çı tohidi jimon baxş kardə sədo bə qırd dınyo milləton quşi rosnedə.Xıdo-Rəsul(s) hamyedə:”Zəyyinu ə`yadəkum bittəkbiri”-yəni ıştə idon de təkbiri ziynətinkənən”.coqlə hədisədə hamyedə:”Fıtrə və Ğıboni idon de Lailəhə illəllah vəllahu əkbər vəlhəmdu lillah və subhanəllah zinət bıdənən”........

Şeyx Mufid nıvıştedə:”Şəvvalə manqi iminə ruj bo imoni əhli id ğərol doeyku məğsəd,bəçəy xotoye ki, əvon Rəməzonə manqədə boştə əməlon ğəbuliro şo və xoşholin.çıro ki, Xıdovənde-Mutəali çəvon qınonış baxşə və çəvon aybon sape pardəş puşniyə və Xıdovəndi tərəfiku mıjdə və bəşorət rəsə ki,bo rujə qətəkəson ziyodə səvob əto bəkarde.muminon çun,mıborəkə Rəməzonə manqdə bəştə bəşəv-bəruj cəhdi təsiri xoto bə ilahi ğurbi nez bıən,əve qıləy şoyə holətışon heste.bın ruji ğosl mıəyyən bıə və əv çı qınoonku pokəti əloməte.ətr jıey və xoşə bu oko doey və təmiz iyən ğəşənqə olət bə tan karde,bə səhroo şıey iyən osmoni jiyədə nımoj votey,qırd ımon çı şoyvonəti əloməte və bə hikməti əsose”.