İlahi əsma və nomon

İlahi əsma və nomon.

Əzizə duston səlom, şımə mıburəkə Rəməzanə manqi rujon bə xəyr bıbu, ım rujon ki Xıdo mehmonəti rujon nom noə bıə, şımə xosə Toışonro xəy, səadət iyən Xıdo dərqohədə məğfirəti tələb kardəm və dıvo kardəm şımə nımoj-rujəon ğəbul bıbun. əzizon ımrujədə, “ilahi nomon” nomo bıə bərnomə, bə şımə xıdət təğdim bəkamon, ımruj pidəmone “həkim” nomi barədə sıhbət kəmon, dəvət kardəm de Tolışi Rədio dəmə bə ico bımandən.

Mehribonə əməson, Həkim İlahi nomonku qıləyni bə hisob omeydə və bə ım məenoe ki Xıdo ğərəz dırısti iyən çokəti sıxən votəş ni iyən ğərəz çokəti ko kardə ni, həğiğətədə həkim bə ə şəxs vote bıdən ki har çi bəştə vırə ğəror iyən səhih surəti hıkm dodə iyən mıhokimə kardedə.

Əmmo Kərimə Ğıronədə, Həkim iyən çəyku co şomil bıə kəliməon, 110 kərə ğeyd bıə. həkimə Xıdo, mıtləğə kəmol heste ki noğisəti çəydə ni, və har çi ki xalğ kardedə, de zumandəti komil, mıhkəm və xususi stabiləti bə icoe.

Luğəti nəzəku, Həkim, sıxəni rost votey iyən rəftori səhih əncom doe mənodəy. İyən çəy nımunə ıme ki qıləy şəxs ıştə əməl və ko vey çokə surəti iyən vey nezi royku əncom bıdə və ım royədə harcurnə nosəhih, bevəcəti iyən ğəyre ğanuniyə koyku, diyəro bımando.

Həkim, Hıkm kəliməku omə. Hıkm, bo Zılmi oqəte və isloh kardey, mənodəy. Həmçınin hıkm Hukumət və mıhokimə kardey mənodəy. Həğiğətədə jəqo ki məhkəmə təşkilat, hukumətiku i baxş bə hisob omeydə və be hukuməti zumandəti himoyə, hakimi dəstor icra nibəbe, çən hıkm bə çoknə idorə kardey həm işorə kardedə. Jəqo ki Xıdo Casiyə surə 16 minnə ayədə hamiyəşe:

 “ və əmə bə Bəni İsraili kitob iyən hukumət və nəbuvvət domone“

Çən həkimi barədə vote bıdə həkimə şəxs, de huşinəti, diğğət, vaxti zıney və aqahənə rəftor kardedə iyən ıştə iddio isbot kardeyədə, mıhkəm və ğoymə dəlil və fakton nışo doydə.

Əmmo səmimi həmzıvonon, Həkimi nomi bəyon kardeyədə, co qılə luğət ki çəyku vey yod bəbe, Hekməti nome. İroni Ğıroni təhğiğədə və luğətşınos, Muhəmməd Rağeb İsfəhoni, “المفردات فی غریب القرآن” nomo bıə kitobədə, Hekməti məno barədə nıvıştəşe: “ hekmət, de elm, zıney və əğli vositə, bə həx rəsey mənodəy, və ım həmonə hekməte ki Həkimə Xıdo barədə yod bəbe, və bə məxluği mıtəalə Xıdo elmiyə əhotə işorə bıdə ki əvoni deştə həmmə zumandəti və ğoyməti xalğ kardəşe”.

əzizon, .Xıdovənde Xalıği, xəlğəkə çiyonədə qıləy heyrətomizə sə- saman heste, əcumlə bandon, dıyoon, doon, iyən daşti xalğəkəyon, həmçınin insoni bədən və cismiku ım nəzm diyə bəbe, ki həmmə Həkimə Xıdo tədbiri nəticəy. Həğiğətədə nəzmi dəlil, jəqo ki Xıdovənde Xalıği sobit kardedə, çəy elm və hekməti nışonəy.

İmom Sadığ(ə) qıləy hədisədə ki bə Tohide Mofəzzəl məşhur heste, bə solihə fəğihonku qıləyni ki vey etımo iyən etıborış heste, Dınyo və xılğəti aləmiku vey heyrətomizə çiyon bəyon kardəşe. Ə Həzrət(ə) ım hədisədə insoni xalğ kardey, muxtəlifə həyvonon və pərəndəon, osmon, həşi, astəvonon və ovşum, ov iyən otəş, məədən və doonədə bə Xıdovənde Xalıği hikmət vey işorə kardəşe. Məsələn, tojəzandi bəme barədə hamiyəşe: “ey Mofəzzəl, bızıney ki hırdənon mağzədə i cur naməti heste ki əqə çəyədə bımando, saxtə noxəşioni bənə xərçənqi bəy bərəse. Tojəzandə bəme bois bəbe ki həmonə ov çəvon səku xaric bıbu. bə çəy xoto, çəvon çəş və bədəni səloməti bois bəbe. İnə və dədə ım hekmətiku aqah nin. Çən səyo cəhd kardedən ki ıştə hırdəni bəme vəy bıqəton, əvon zıneydə ni ki bəme, çəvon hırdəniro vey çoke, ğasbu vey çiyonədə, qıləy nəf və çokəti heste ki dınyo koədə be tədbirə odəmon, çəyku ğafil hestin və əqə zıneydə bin hiç vaxt jıqonə koon be nəticə bey barədə qəp nıəjənin, boçiki çəy hekmətiku aqah nin”.

Xosə Tolışon bə ım bərnomə quş doe xoto şıməku təşəkkur kadəm, vəomey rujonədə ım bərnomə idomə bə şımə xıdmət təğdim bəbe, tojədən ım əziz və bərəkətinə rujonədə, Xıdo dərqohku şıməro məğfirət və rəhmət urzu kardəm, və dıvo kardəm ım manqi bərəkəton və rəhməton bə şımə ğısmət bıbu.