Tahran'ın Kafkasya'da istikrara yenilenen desteği
Bakü ile Erivan arasında Sınır Çizme Komisyonu'nun 8. toplantısında varılan son anlaşmaların ardından Tahran, savaşan taraflar arasındaki sınır anlaşmazlıklarının barışçıl çözümüne yol açacak her türlü anlaşmaya saygı duyduğunu açıkladı.
Bu bağlamda İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü "Nasır Kenani ", gazetecilerin Azerbaycan Cumhuriyeti ile Ermenistan arasında bazı sınır anlaşmazlığı konularına ilişkin yakın zamanda varılan anlaşmaya yönelik sorularını yanıtlarken, İran İslam Cumhuriyeti'nin, Azerbaycan Cumhuriyeti ile Ermenistan arasında yapılan sekizinci toplantıda iki ülke arasındaki Sınır Çizme Komisyonu'nun yaptığı anlaşmaları kabul ettiğini belirtti.
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü ayrıca, Güney Kafkasya'da kalıcı barış ve istikrarın tesisi için Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan'ın sınır sorunlarını barışçıl yöntemlere başvurarak çözmeye yönelik çabalarının sürdürülmesinin gerekli olduğunu açıkladı. Savaşan tarafların vardığı anlaşmalar doğrultusunda Bakü ve Erivan yetkilileri son günlerde önemli anlaşmalara vardı. Bu anlaşmalara göre Ermenistan hükümeti, Azerbaycan Cumhuriyeti ile ihtilaflı olan ve stratejik öneme sahip dört köyü, Bakü hükümetine devretmeyi taahhüt etti. Buna karşı anlaşmada Azeri tarafının 1992 yılında yayınlanan Almatı Deklarasyonu çerçevelerine de saygı göstermesi öngörülüyor. Almatı Deklarasyonu'nun eski Sovyetler Birliği ülkelerinin bağımsızlığına ve ülkelerin uluslararası sınırlara dayalı olarak karşılıklı işbirliğini sürdürmeleri gerektiğine vurgu yapıyor.
Bakü ile Erivan arasında son anlaşma, Sınır Çizme Komisyonu toplantısında yapılırken, Ermenistan ile Gürcistan arasındaki yol üzerinde yer alan alanlar bu anlaşmalara dahil edilmemiştir. Bu bağlamda İran'ın Erivan Büyükelçisi Mehdi Sobhani, Ermeni gazetecilere, Erivan hükümeti yetkililerinin, Bakü hükümetiyle yapılan barış görüşmelerinde varılan konular ve varılan anlaşmalar hakkında Tahran'ı önceden bilgilendirdiğini ifade ederek, İran ve Ermenistan'ın gelecekteki işbirliğine ilişkin şöyle dedi: "İran'ın Ermenistan'la kapsamlı bir işbirliği var. Bu işbirlikleri çeşitli ve farklı sektörlerdedir. İran, Ermenistan'ın toprak bütünlüğünü destekliyor ve uluslararası sınırların değişmesine karşı çıkıyor. İşbirliğimiz ne kadar genişleyebileceği ise iki ülke ve iki ülkenin birbirine beyan ettiği ihtiyaçlara bağlıdır".
Karabağ barış görüşmelerinde Azeri ve Ermeni yetkililerin gündemindeki önemli konulardan biri de iki ülkenin Rus askerini Güney Kafkasya bölgesinden çıkarma çabasıdır. Aynı bağlamda Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da Rus barış güçlerinin bölgeden çekilmesine açıklık getirerek, Tavuş'ta Rus üslerinin bulunduğunu, özel askeri durum nedeniyle Rus askeri üslerinin bu bölgede bulunduğunu, şu sırada koşullarda önemli bir değişiklik olduğunu ve bunun her yönde etkisi olması gerektiğini ifade etti.
Başka bir ifade ile Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin cephe hattı yok, sınırı var. Sınır barışın sembolüdür ve bu da Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti sınır muhafızlarının birbirleriyle işbirliği yaparak sınırları bağımsız olarak koruyabilecekleri anlamına gelir. Daha önce Ermenistan Başbakanı, Rus barış güçlerinin Dağlık Karabağ bölgesinden çekildiğini açıklamış ve bu bölgelerin İran'a karşı kullanılma ihtimalinden bahsetmiş, İran'ın Kafkasya ülkelerinin toprak bütünlüğünü tanıdığını söylemişti. Bu nedenle bir ülkenin komşusuna karşı İran'ın güvenliğine ve ulusal çıkarlarına aykırı bir eylemde bulunması pek olası değildir.
Ermenistan hükümeti, bölge ülkelerinin İran'a zarar veren hiçbir politikasına tolerans göstermeyecektir. Tahran'ın Erivan ile Bakü arasında son dönemde varılan anlaşmalara verdiği destek hakkında genel olarak şunu söylemek gerekir: Hiç şüphesiz İran'ın desteği Güney Kafkasya'daki barış sürecini hızlandırabilir. Ancak İran'ın desteği olmadan Güney Kafkasya'da barış ve istikrarın sağlanmasının mümkün olmayacağına şüphe yoktur. Buna rağmen Tahran her zaman olduğu gibi Güney Kafkasya'da barış istiyor./
